Tunceli Tarihi

tarihte ilk Anadolu Birliğini kuran hititler tunceliye kadar ulaşmışlar, fakat çevreye tam hakim olamamışlardır. tuncelide Huriler, Babil ve Asur imparatorluklarının da etkileri görülmektedir. Med ler zamanında kısmen ve Persler zamanında M.Ö.VI. Yy Büyük iskender burasını Makedonya Devletine katmıştır

M.S. 395 te Romanın ikiye bölünmesi ile bütün Anadolu gibi Tuncelide, Doğu Roma Bizans imparatorluğunun payına düşmüştür. VII. Yüz yıl ortalarından itibaren Araplar bu çevreye erişmiş, VIII. Yy tunceli, bir süre islam imparatorluğuna katılmıştır. Tabiat yapısı nedeni ile o dönemde yalnız Çemişgezek ilçesi önem kazanmıştır.

Tunceli 1071 tarihinden 1252 tarihine kadar Erzincan da hüküm süren Mengüçlerin idaresi altında idi. Selçuklu ve Moğolların dağlık mıntıkadan Kızılırmak a doğru yaptıkları akınlardan sonra Dersim mıntıkasında bir çok Türk kabileleri yerleşmiş ve buralarda kalmışlardır.

Doğu Anadoluda Akkoyunlu, Karakoyunlu, Türkmenlerin mücadeleleri zamanında Çemişgezek beyi Mengüç ailesinden Emir Şah Hasan dan söz edilmektedir. Bunun torunu hacı Rüstem Bey zamanında Şah ismail Çemişgezek e Nur Ali isminde birisini halife olarak göndermiş, Hacı Rüstem Bey de iran a muhalefet etmeden Çemişgezek i Nur Ali ye teslim etmiştir.

Tam bu sırada Yavuz Sultan Selimin Çaldıran savaşını kazanması ile tüm Doğu Anadolu Osmanlılara bağlandı. Ruslar I. dünya Savaşında Tunceliye, girdiler ise de hakim olamadılar. Bundan başka Tunceli, Osmanlı imparatorluğu döneminde hiç istila görmedi.

Cumhuriyetin ilanından Günümüze Bugün Tunceli iline bağlı Hozat ilçesi Cumhuriyet öncesi mutasarrıflık iken, Cumhuriyet in ilanı ile Dersim Vil ayeti haline getirilmiş, 30 Mayıs 1926 tarih ve 887 sa yılı kanunla bazı Vilayetlerle birlikte ilçe idari kuruluşuna dönüştürülmüştür.

Dersim kelimesi, Gümüşkapı anlamına gelmekte olup, kök itibari ile Farsçadır. 25 Aralık 1935 tarih ve 2885 sayılı kanunla geçici merkezi elazığ ilinin Nazimiye, Hozat, Mazgirt, Ovacık ve Çemişgezek ilçelerinin bağlandığı Tunceli ili teşkil edilmiştir. Aynı tarih ve 2884 sayılı kanunla Tunceli ilinin idaresi için özel hükümler konarak Korgeneral rütbesinde vali ve Kumandan yetkisinde bırakılmıştır.

Tunceli iline bağlı 7 ilçesi özel kanuna göre 01.01.1947 tarihine kadar geçici merkezi bulunan Elazığdan idare edilmiş, 30 Aralık 1946 tarih ve 4993 sayılı kanuna göre halen il merkezi olan Kalan Kasabasına nakledilmiştir.