Tanzimat Nedir

Tanzimat Ne Demektir? Tanzimat Nedir Kısaca? Tanzimat Hakkında? Tanzimat Ne Demek? Tanzimat Nedir? Tanzimat Hakkında Kısaca?

Tanzimat Ne Demek, Mahmut II. nin yerine geçen Abdülmecitin, o zaman Hariciye Nazırı bulunan Mustafa Reşit Paşanın teşebbüsüyle 3 Kasım 1839 da yayınladığı bir hattı-hümayunla uygulanmasına başlayan yenileşme hareketine verilen isim Abdülmecitin tahta geçişi Osmanlı imparatorluğunun büyük bir buhran içinde olduğu zamanlara rastlamıştır. Mısır valisi bulunan Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Osmanlı ordularını bir kaç yerde yenilgiye uğratmıştır

Osmanlı imparatorluğunun bu güç durumundan kurtulmasını, çeşitli çıkarlarına uygun gören Batı devletleri ingiltere, Fransa, Osmanlı devletinde yenileşme hareketleri yapıldığı taktirdi yardımdan geri kalmayacaklarını açıklayarak bildirdiler. Hariciye Nazırı bulunan Mustafa Reşit Paşa devletin bu güç durumunu genç padişaha anlatır ve devleti kurtarmak için, yenileşme roketleri yapmaktan başka çıkar yol olmadığını söylemiştir.

Bunun üzerine Aldülmecit, Tanzimat adı altında uygulanacak olan bir yenileşme hareketinin hatt-ı hümayun la ilan edilmesine razı olmuş, nazırlar, devlet adamları ve şeyhülislam tarafından hazırlanan bu metin, bir hatt-ı hümayun olarak, 3 Kasım 1839 tarihinde büyük bir törenle, bizzat Mustafa Reşit tarafından okunmuştur

Okunduğu yere nispetle adına, Gülhane Hatt-ı Hümayunu adı verilen bu vesikanın bağında Osmanlı imparatorluğunun zuhurundan beri Kuran hükümlerine ve şeriat kanunlarına riayet edildiği cihetle devlet kuvvetlenmiş ve bütün tebaa refahın son derecesine vasıl olmuşken yüz elli yıldan beri birçok kaileler ve sebepler yüzünden şeriat hükümlerine riayet edilmediğinden memleketin kuvvet ve mamuriyetini kaybetmiş olduğu, halbuki devletin coğrafi durumuna ve halkın kabiliyet ve istidatlarına göre teşebbüs edilirse on beş sene içerisinde memleketin arzu edilen seviyeye çıkacağı izah edildikten sonra bunu temin için yeni kanunlar.

yapılmasına zaruret görüldüğü ve bu kanunların başlıca can emniyeti, ırz, namus ve mal mahfuziyeti, halktan alınacak verginin muayyen olması ve askerlik müddetinin mahdut bulunması gibi esaslara dayanması lazım geleceği tespit ediliyor

Gülhane Hattı, bundan sonra bu esaslardan her birinin önemini ve bunların tatbikine neden zaruret bulunduğunu ayrı ayrı belirterek bundan böyle bir mahkemenin hükmü olmadıkça gizli veya aleni hiç bir kimsenin idam ve teslim edilmesini, hiç bir kimsenin ırz ve namusuna dokunulmamasını, herkesin malına serbestçe tasarruf etmesini, kimsenin malının müsadere edilmemesini, bütün tebaanın aynı haklardan istifade etmelerini emrettikten sonra yeni yapılacak kanunlar Meclis-i Ahkam-ı Adliyede yapılacağından bu meclisin azasının çoğaltılmasına lüzum gösteriyor ve burada yapılan kanunların tasdik edilmek üzere kendisine arz edilmesini istiyor

Hatt-ı hümayun, bu kanunların hükümlerine riayet edeceğine padişahın yemin edeceğini, vükela ve vezirlere de yemin ettireceğini beyan ettikten sonra bir ceza kanunu vücuda getirilmesini henüz maaşları tahsis edilmemiş memuriyetler varsa hemen onlara maaş bağlanmasını, rüşvet alınmasının menedilmesini tesbit ettikten sonra keyfiyat-ı meşruha usul-i atikayı bütün tasvir

ve tevcit demek olacağından işbu irade-i şahanemiz Dersaadet ve bilcümle memalilk-i mahrusamız ahalisine ilan ve işaa olunacağı misullu düvel-i mütahabbe dahi bu usulün inşaallahü taala ilelebet başkasına şahit olmak üzere Dersaadetimizde mukim bilcümle süferaya dahi resmen bildirilisin. Hemen Rabbımız Taala Hazretleri cümlemizi muvaffak buyursun ve bu kavanin-i müessesenin hilafına hareket edenler Allahü Taala Hazretlerinin lanetine mazhar olsunlar ve ilelebet felah bulmasınlar amin bedduasıyla sona ermektedir.

Tanzimat, Hattı, hükümdarın bundan böyle kimseyi bir mahkeme hükmü olmadan öldürmeyeceğini ve zehirlenmeyeceğini kimsenin malını elinden almayacağını, bütün vatandaşları aynı haklardan istifada ettireceğini, halka zararı dokunan iltizam usulünü kaldıracağını, askerlik vazifesini mahdut bir zaman için yaptıracağını aleni ve resmi olarak taahhüt altına almış olması bakımından tarihi önemi yüksek bir siyasi belgedir.

Bu devirde garp medeniyetine, garp usullerine temayül arzuları belirmiş ve idari ve içtimai yenilikler vücuda getirilmiş bilhassa edebiyat alanında önemli adımlar atılarak edebiyatımıza yeni neviler getirilmiştir. Bununla beraber, dahili ve harici birtakım amiller, Tanzimattan beklenen neticelerin elde edilmesine engel olmuştur.