Rönesans Nedir
rönesansın Nedenleri Eski Yunan Roma ve Arapça eserlerin tercüme edilmesi Coğrafi Keşifler sonucunda zenginleşen ve güzel sanatlar gibi alanlara destek veren,sanatçıları destekleyip,koruyan bir sınıfın oluşması coğrafi keşifleri yapan Burjuva sınıfı Geleneksel anlamda rönesans, Orta Çağ ve Reformasyon arasındaki tarihi dönem olarak anlaşılır 15. yüz yıl daki italyan rönesansı batı ile klasik antikite arasındaki bağın tekrar kurulmasını sağlamıştır
Arap bilimi özellikle matematik alınmış, deneyselliğe geri dönülmüş, yaşamın önemi hakkında yoğunlaşılmış örneğin rönesans hümanizmi, matbaanın bulunmasıyla ve sanat, şiir ve mimaride ortaya çıkan yeni tekniklerle bilgi yayılabilmiş, böylece radikal bir değişim başlamıştır. Bu çağ uzun zamandır geriye düşmüş olan Avrupanın ticaret ve Coğrafi Keşiflerle yükselişinin öncüsü olmuştur. italyan rönesansı, bu dönemin başlangıcı olarak kabul edilir.
Günümüz tarihçileri yukarıdaki tanıma kuşkuyla yaklaşmaktadır Etimoloji Yeniden doğuş rönesans kelimesi italyada başlayan sanatsal ve bilimsel gelişmeyi ifade eder. ilk kez italyan sanatçı Giorgio Vasari tarafından Vitede kullanılmış, 1550 yılında basılmıştır. rönesans teriminin kökeni Fransızcadır , Fransız tarihçi Jules Michelet tarafından kullanılmış, ve isviçreli tarihçi Jacob Burckhardt tarafından geliştirilmiştir 1860larda. Yeniden doğuş iki anlamı içerir. ilki antik klasik metinlerin tekrar keşfi , öğrenimi , sanat ve bilimdeki uygulamalarının tesbitidir
ikinci olarak bu entelektüel aktivitelerin sonuçlarının Avrupalılık kültürünü genelde güçlendirmesidir. Bu yüzden rönesanstan bahsederken iki farklı fakat anlamlı yoldan söz edilebilir Klasik öğrenmenin ve bilimin antik metinlerin tekrardan keşfiyle yeniden doğması ve genel anlamda bir Avrupalılık kültürünün yeniden doğuşu. Raphael Sanzio ve Michelangelo gibi birçok ressam mevcuttur.Yandada resmimiz verilmiştir.
istanbulun Fethinden sonra Bizanstan kaçan bilginlerin italyaya gitmesi ispanyada müslümanları tanımaları ve medeniyetlerini birebir kopya etmeleri,
Dogu kulturunun urunu icat ve keşiflerinin batıya geçişi Kağıt ve matbaanın yaygınlaşmasından dolayı incilin milli dillere çevirilmesi,papazların tekelinden çıkması,
Matbaayı müslümanlardan öğrenmeleri ve müslümanların kitaplarını çoğaltıp Avrupaya yaymaları islam ülkelerindeki muazzam bilgi birikiminin ve kitapların batıya aktarılması,
Akla verilen önemin Hristiyanlarca da önemsenmesi ve bu durumun insanları araştırma ve düşünmeye sevketmesi Okuma yazma bilmeyen Avrupanın okuma yazmayı öğrenmesi Papazların kitap okumayı
yasaklamalarının islamiyeti tanıdıktan sonra ne kadar saçma olduğunun anlaşılması Tarihçe rönesans Yeniden doğuş anlamına gelen bir süreçtir. 15. yüzyılda başlayan bir süreç, aynı yüzyıl içinde bütün Avrupaya yayıldı. Bu yenilikte, Roma ve Grek başarılarının yeniden cezalandırılması istemi vardır. rönesans şu temel anlayışlara dayanıyordu.
Yeryüzü ilgi çekici ve araştırılmaya değer bir yerdir insan güçlüdür ve bu gücüyle büyük başarılar elde edebilir insanın sürekli faal olması şerefli birşeydir ve
Gerçek güzeldir. Bu anlayışlara bağlı olarak da yaşadığımız dünya o kadar ilgi çekici bir yerdir ki, başka dünyaları düşünmenin hiçbir anlamı yoktur anlayışı hakimdir.
rönesans döneminin yaratıcılığının esas yürütücü gücü tüccarlardır. Bunlar en karlı ticaretin hangi alanda olduğunu araştırdılar ve bu yoldan sağladıkları zenginlikleri. sanat ve endüstri yeniliklerine yatırdılar. rönesans Floransa.Venedik, ingiltere, Portekiz, Hollanda gibi küçük kent-devletlerinde ya da metropollerde doğmuştur.
Nihayet 11. yüzyılın sonundan itibaren başlayan Haçlı Seferleri sırasında Avrupalılar Müslüman ülkelerdeki parlak medeniyetle ilk defa karşı karşıya geldiler. Daha sonra bu medeniyet Endülüs Emevileri vasıtasıyla Avrupaya geçti. islâm âlimlerinin fen sahasında verdiği eserler Avrupa dillerine çevrildi ve okutuldu. Böylece batıda ilmi sahada ilerleme ve teknik gelişmelerin temeli atılmış oldu.
Avrupada sanat ve bilimin geliştirilmesi, canlandırılması için girişilen ve daha sonra rönesans adı verilen asıl hareket ise 1453te istanbulun fethini müteakip ilk defa ciddi bir şekilde italyada ortaya çıktı. Hareketin öncülüğünü italyanın yapmasının en önemli sebepleri şunlardır
Fatih Sultan Mehmed istanbulu fethettikten sonra, isteyen. bilim adamlarının italyaya gidebileceklerini bildirmesi islâm medeniyeti ve ilmi hareketleri hakkında en fazla bilgiye sahip bulunan bu Bizanslı alimlerin bilim ve sanat alanında yaptıkları çevirmeler ve yazdıkları eserlerin yayınlanması sonunda italyada yaşayan insanların bilgi ufukları genişledi ve derinleşti.
Doğu dünyası ile en çok italya gemicilerinin münasebette bulunmaları ve bunların islam ülkelerindeki zenginlik, refah, nizam, intizam, adalet ve iman hürriyetini her vesileyle dile getirmeleri.
Ortaçağ Avrupasında en zengin memleketin italya olması italyada bulunan Cenova, Venedik, Piza ve Floransa şehirleri Haçlıları barındırmaktan ve baharat ticaretini ellerinde tutmaktan dolayı dünyanın en zengin şehirleri haline gelmişlerdi. Zamanla bu şehirlerde devlet idaresi tüccar prenslerin veya sadece tüccarların eline geçti. Bu zenginler de aynen islâm ülkelerinde şahit oldukları uygulamalara benzer olarak şairleri, sanatkarları, fikir adamlarını himayeye ve teşvik etmeye başladılar.
Eski Yunan ve Roma kültürlerinin merkezinde bulunması italyada şehir devletlerin bulunmasından özgür bir ortamın bulunması bunun bir nedenidir.
rönesans üzerinde derin araştırmalar yapan Burkhard rönesans insanın keşfedilmesidir. demektedir. Gerçekten de ortaçağda Avrupada insanın hiçbir kıymeti yoktu. Engizisyon mahkemelerinde yüzbinlerce insan haksız yere ve çok defa sırf servetlerini ele geçirebilmek için öldürüldü. Papazlar çeşitli menfaatler karşılığında günahları affediyorlardı. Hatta Cennetten yerler satıyorlardı
Mantık ve insani esaslar kaybolmuştu. islâm âlimlerinin kitaplarını okuyarak dünyanın döndüğünü ilan eden Galile ve daha pekçok düşünür çeşitli işkenceler görmüş pekçoğu öldürülmüştür. Bu itibarla rönesans hareketi ilim ve teknikteki ilerlemenin yanısıra insan ve tabiat sevgisini de beraberinde getirdi. rönesansın, öncüleri, sanat faaliyetlerinin yanısıra edebiyat, tarih ve arkeolojiye de önem verdiler. Resim ve tasvir anlayışı gelişti. Mimaride gotik tarzı terk edilerek barok ve rokoko üslubu geliştirildi. rönesans mimarlığının başlıca özellikleri ölçü, sadelik ve tabiiliktir.
Bu şekilde italyada başlayan rönesans hareketi kısa zamanda bütün Avrupada yayıldı. rönesans daha ziyade Fransada sanat Almanyada dini tablo ve resimler ingilterede edebiyat ispanyada resim ve edebiyat alanında gelişti. italyadaki rönesans hareketinde eski Yunan ve Roma ediplerinden Tacitus, Sophokles, Domosten, Platon, Çiçeron ve Virgilin eserleri tekrar ortaya çıkarıldı. italyan fikir adamı ve yazarlarından Machiavel 1469-1530, Ariosto 1474-1535, Tasso 1544-1595 yetişip eserler verdiler. Machiavelin Hükümdar adlı eseri meşhurdur. Ressamlardan Rafael 1483-1520 aynı zamanda heykeltraş, mimar ve edebiyatçı da olan Leonardo da Vinci 1452-1591, Mikelanj 1475-1564 bu devirde italyada yetişen sanatkarlardır
Fransa, edebiyat ve fikir sahalarında italyayı geçerek Ronsard 1525-1585, Montaigne 1533-1592, Rabelais 1495-1555, mimarlıkta Louvre Sarayını yapan Pierre Loscot, Tuileries Sarayını yapan Jean Bullant, resimde de François Clouet yetiştiler. Fransız krallarından I. François 1515-1547 zamanında Collège de France kuruldu. Almanyada daha çok dini alanda değişiklikler oldu
Almanyada hümanizm akımında Erasmus 1467-1536, Röklen 1452-1522, Luther 1483-1546, resimde Albrecht Dürer 1471-1528 yetişti. ingilterede tiyatro sahasında eserleriyle tanınan Şekspir 1564-1610, ispanyada Donkişot yazarı Cervantes 1547-1616, ressam Velasquez 1599-1660, Hollandada ressam Rembrandt 1607-1669, Polonyada islam alimlerinden sonra Avrupada ilk defa dünyanın güneş etrafında döndüğünü söyleyen Kopernik 1473-1543 yetiştiler. rönesans devrinde yapılan eserler Avrupada hala mevcuttur. Ressam ve heykeltraşların tablo ve heykelleri müzelerde bulunmaktadır.
Diğer Avrupa ülkelerinde rönesans Fransada rönesansa krallar öncülük etti. Piyer Lesko en önemli rönesans sanatçısıdır. Almanyada rönesans Hümanizim ile başladı. Martin Luter Luther ve Erasmus dinsel konuları incelediler Albert Dürer dini tablolar yaptı. ingilterede Şekspir Shakespeare, ispanyada Servantes ünlü eserler yazdılar rönesansın sonuçları Skolastik görüş Kilisenin dar görüşü yıkılmıştır. Yerine pozitif Bilimsel düşünce hakim olmuştur
Reform hareketlerini hazırlamıştır. Bilim ve teknikteki gelişmeler hızlanmıştır. Avrupada sanattan zevk alan aydın Burjuva sınıf ve halk sınıfı oluşmuştur. Din adamlarının ve kilisenin halk üzerindeki otoritesi sarsılmıştır. Avrupanın her yönden gelişmesine ve güçlenmesine öncülük etmiştir