Protein Biyosentezi Nedir? Protein biyosentezi, hücrenin protein sentezlenmesi için gereken bir biyokimyasal süreçtir. Bu terim bazen sadece protein translasyonu anlamında kullanılsa da transkripsiyon ile başlayıp translasyonla biten çok aşamalı bir süreçtir. Prokaryotlarda ve ökaryotlarda ribozom yapısı ve yardımcı proteinler bakımından farklılık göstermesine karşın, temel mekanizma korunmuştur. Protein biyosentezi için aminoasil-tRNA’ların hazırlanmasında, ya da sentez süresince ATP ve GTP hidrolizi ile yüksek miktarda enerji harcanır. Ayrıca, hücreler ürettikleri enerjinin büyük kısmını protein sentezinde görev alan yapıları oluşturmakta kullanırlar.
Protein Biyosentezi Nedir?
Bu sürecin genel hata oranı 10-4 civarındadır ( her 10000 amino asitten bir hatalı yerleştirilir). Bazı antibiyotikler protein sentezine müdahale ederek etki gösterirler.
Genetik bilgi akışında sıra protein sentezine geldiğinde mesajcı RNA (mRNA)’dan başka taşıyıcı RNA (tRNA) da devreye girerek ribozomlarda protein sentezi gerçekleşir. mRNA da yer alan kodonların taşıdığı genetik mesaj ribozomlarda adım adım deşifre edilerek uygun amino asitler tRNA vasıtasıyla ribozoma getirilir.
Hücre sitoplazmasında 20 çeşit aminoasil-tRNA ların ribozomda bağlanabilecekleri çeşitli bölgeler bulunur ve amino asitlerini bırakan tRNA’lar ribozomlardan ayrılırken polipeptid zinciri de sentezlenmiş olurlar. tRNA’lar üzerinde yer alan nükleotitlere antikodon adı verilir. Örneğin, UUU şeklinde olan bir mRNA zincirine uyan tRNA antikodonunun nükleotid sırası AAA şeklindedir. UUU şeklinde bir kodon da fenilalanin adlı aminoasitin şifresidir.
Sırası ile Protein Sentezinin Aşamaları
Protein sentezlerinişn aşamaları 3 farklı şekildedir. ortaya çıkar. Bunlardan biri replikasyondur. Replikasyın Hücre yaopılarındakş DNA’ların içindd yer alan genetik tamamı 2 katına çıkarılır. Fakat bu işlem ikisinin de genetik metaryallerin aynısı olacak şekilde oluşturulur.
Bir diğeri ise transkripsiyondur. Nükleotit dizininin RNA dizisi olacak şekilde kopyalanmaktadır. Bu durum polimeraz enzimi aracılığı ile gerçekleşir.
Hücrenin protein sentezlenmesi amacıyla gerekli olan biyokimyasal sürece protein sentezi denmektedir. Bu terin bazen protein translasyonu olarak tanımlanabilir. Fakat tarnskripsiyon ile başlayıp translasyonla biten b,r süreçtir.
Translasyon ise transkripsiyon sonucunda ribozomlarda gerçekleştirilen amino asit zinciri ve polipeptit sürecidir. Bu süreçte ribozomlarda gerçekleştirilen amino asitler MRNA’daki kodlara uygun yapılmaktadır.
Protein Sentezinin Aşamaları Şu Şekilde Açıklanmaktadır:
- – DNA zincirlerinde bulunan bir taraf kopa alınır.
- – MRNA sitoplazmaya ve daha sonra ribozoma geçmektedir.
- – MRNA tek seferde ribozom üç düzleminden geçmektedir.
- – Transfer RNA ce açık DNA düzlemi ile birleşmektedir.
- – TRNA üretilen amino asitlerden tepede olanı serbest bırakır. amino asit zincirlerini ise birleştirir.
Proten sentezi hücrelerin 4 kısmında gerçekleşmektedir. Bu kısımlar sitoplazma, mitokondri, kloroplast ve granülü endoplazmik retikulumdur.
Protein Sentezinin Denklemi
Protein sentezinin tanımı haricinde denklemi de oldukça önemlidir. Bu denklem herkes tarafından bilinemeyebilir. Protein sentezinin denklemi ise şu şekilde açıklanmaktadır.
Protein Sentezi Denklemi: n (aminoasitler)> Protein + n-1 (HZO)