Omurga Yaralanmaları Nedir? Belirtileri ve Nedenleri

Omurga Yaralanmaları Nedir? Eğer hastanın boyun veya omurgasında ciddi ağrı varsa, kol veya bacaklarında his kaybı varsa, mesane veya bağırsak kontrolünü yitirmişse omurga kırığı veya çıkığı olabilir. Bu tip vakalarda, hasta hayatı tehlike altında değilse veya kusmaya bağlı olarak boğulmuyorsa, kıpırdatmamak gerekir. Eğer hastayı hareket ettirmek gerekirse vücudunu dümdüz tutmalısınız. Beli veya boynu bükülmemeli, vücudu dönmemeli. Hastayı kapı, masa, ütü masası veya geniş bir kalas gibi sert bir zemin üzerine yerleştirmelisiniz.

Uyarı

İlk yardım tıbbi bakımın bir alternatifi değildir. Hasta veya yaralı en kısa sürede tıbbi bakım görebileceği bir merkeze ambulansla nakledilmelidir.

Ancak ilk yardım eğitimi alan kişiler, durumu ve aciliyetin derecesini tayin etme ve profesyonel tıbbi yardım ulaşana kadar yapılabilecek en doğru şeyleri belirleme yeterliliğine sahiptir.

Omurga Yaralanmaları Nedir?

Omurga yaralanmaları hafif bir yumuşak doku travmasından omurga kırığı ve omurilik yaralanmasına kadar çeşitli şiddette gerçekleşebilir. Omurga kırık ve çıkıkları omurilik yaralanmasına ve dolayısıyla felce neden olabilir. Omurga yaralanmalarının tedavi şekli de vakanın şiddetine göre değişir.

Omurga Kırıkları Nerelerde Olur?

Kırıkların %5 veya 10’u boyun omurlarında, %70’i sırt ve bel omurlarında ve geri kalanı da daha aşağı bölgelerde görülür. En sık yaralanan bölge sırt ve bel omurlarının birleştiği 12. sırt omuru ve 1. bel omuru, omurganın en hareketli bölgesindedir.

Omurgaya düşme ya da çarpma gibi bir kuvvet uygulandığında, omurgadaki kemik yükü taşıyamayabilir. Bu durum omurganın ezilerek kırılmasına neden olabilir. Sıkıştırma hafifse, sadece hafif ağrı ve minimum deformasyon yaşarsınız.

Genellikle yüksek enerjili travmalar (trafik kazası, yüksekten düşme, atlama vb.) sonrasında ortaya çıkıyor. Ayrıca omurga kırıklarının kemiklerin gücünü yitirmesine yol açan osteoporoz sorunundan kaynaklanan özel bir tipi daha görülüyor. Günlük olağan aktivitelerde bile ortaya çıkabilen bu kırıklar, daha çok ileri yaşlarda görülen kemik zayıflığına (osteoporoz) bağlı gelişiyor.

Eğer omurilik veya sinir köklerini etkileyen travma şiddetli ise şiddetli bir ağrı yaşanabilir. Bu durum bir süre sonra kifoza neden olabilir. Özellikle osteoporoz hastalarında, hastalık kemiklerin zayıflamasına neden olduğu için bu durum kırıkların, özellikle de omurga kırıklarını en yaygın risk faktörleri arasında yer almaktadır.

Omurga Kırıkları Aşağıdaki Nedenlere Bağlı Gelişebilir

• Düşmeye, spora veya diğer nedenlere bağlı kazalar
• Osteoporoz
• Omurga tümörleri

Omurga Kırıklarının Sebepleri Nelerdir?

Omurga kırıkları genellikle yüksek enerjili travmalara bağlı gelişir. Trafik kazaları en sık nedenlerden biri olarak gösterilmektedir. Bunun dışında düşmeler (özellikle yüksekten düşmeler), ateşli silah yaralanmaları ve spor kazaları omurga kırıklarının başlıca nedenleri arasındadır. Osteoporozu olan yaşlılarda ve omurga tümörü olan hastalarda ise bu hastalıkların etkilediği omurga kemikleri zayıfladığı için hafif düşmeler gibi düşük enerjili travmalar sonrası bile ciddi kırıklar oluşabilir.

Omurga Kırıklarından En Çok Kimler Etkilenir?

Omurga kırıklı hastaların %80’i 18-50 yaş arası kişilerdir. Erkekler kadınlara göre 4 kat daha fazla omurga kırığı geçirme riskine sahiptirler.

Omurga Kırıklarının Belirtileri Nelerdir?

Omurga kırıklarının erken dönemdeki belirtileri yaralanmanın şiddetine ve yerine göre değişir. Boyun, sırt ve bel ağrısı ile kas spazmı başlıca bulgulardır. Omurilik yaralanması da varsa uyuşukluk, kol ve bacaklarda hissizlik, kuvvet kaybı, idrar, dışkı kaçırma veya yapamama gibi çeşitli şikayetler olabilir.

Geç dönemde ise sinir yaralanması olmayan hastalarda yeterli tedavi uygulanmaz ise omurgada kamburluk (kifoz) oluşması ve bunun yaratabileceği şiddetli ağrı en sık görülen şikayettir. Sinir yaralanması olan hastalar ise felç ve onun getirdiği problemlerle karşılaşırlar.

Öncelikli ve en önemli belirtisi, ağrıdır. Travma geçiren ve omurgasının herhangi bir bölgesinde ağrı şikayetiyle gelen her hastada istisnasız olarak, “çok ağır travmalarda, hastanın bilinç kaybı olduğu durumlarda veya hastanın ağrıyı tarif etmesine gerek olmadan aksi ispat edilene dek omurga kırığı” olarak kabul ediliyor.

Omurga kırığında belirtiler yaralanmanın ciddiyetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Omurga Kırıklarında Aşağıdaki Belirtiler Görülebilir;

• Sırt veya boyun ağrısı
• Uyuşma, karıncalanma, kas spazmı
• Halsizlik
• Bağırsaklarda veya mesanede meydana gelen değişiklikler
• Felç
• Kollarda veya bacaklarda hareket kaybı gibi belirtiler gözlemlenirse en kısa süre içinde bir doktora başvurulması gereklidir.