Nevşehir Coğrafyası
Kozaklı nevşehirin yaklaşık 100 km kuzeyinde yer alan Kozaklı sağlık turizmi açısından önemli bir yere sahiptir. Kozaklı kaplıcaları, Batı Alman kaplıcaları Birliği sınıflamasına göre sodyumlu, kalsiyumlu, klor lu olup A ve C grubu şifalı sular grubuna girmektedir. Kozaklı kaplıcalarından iltihabı olmayan romatizmal hastalıkların, kireçlenmelerin, cilt hastalıklarının, kronik iltihaplı kadın hastalıklarının, damar sertliklerinin, mantar hastalıklarının tedavisinde başarılı sonuçlar alındığı gözlenmiştir
ilçeler Nevşehir ilinin ilçeleri Acıgöl, Avanos, Derinkuyu, Gülşehir, Hacıbektaş, Kozaklı ve Ürgüptür Gülşehir nevşehire 20 km. uzaklıktadır. Osmanlı Sadrazamı Karavezir Mehmet Seyyid Paşanın yaptırdığı külliye cami, medrese ve çeşmeden oluşmaktadır. ilçedeki Aziz Jean Kilisesi ve Sivasa Gökçe toprak yeraltı şehri görülmeye değer yerlerdendir.
Acıgöl Aksaray – Nevşehir, yolu üzerinde yer alan ve Nevşehire, uzaklığı yaklaşık 20 km. olan Acıgölde tespit edilebilen en eski yerleşim M.Ö. VIII. yüzyıla aittir. Ağıllı köyü yakınlarındaki Topada Geç hitit Dönemine ait Hitit hiyeroglifi ile yazılmış kaya anıtında bölgenin siyasi durumu ve li derinin icraatları ile ilgili bilgiler yer almaktadır.
Derinkuyu Nevşehir, – niğde karayolu üzerinde eski adı Melegobia olan Derinkuyu Nevşehire 29 km. uzaklıktadır. Akar suyu ve gölü bulunmayan bu ilçenin içme suyu 60-70 m derinlikteki kuyulardan temin etmesinden dolayı Derinkuyu olarak adlandırılmıştır.ilçede 85 m derinliğinde bir yeraltı şehri bulunmaktadır. Bu yeraltı şehri, bir yeraltı şehrinde bulunan tüm özelliklere sahiptir.
Hacı Bektaş Arkeoloji ve Etnografya Müzesi Hacıbektaş ilçesinde bulunan arkeolojik ve etnografik eserlerin sergilendiği müzede, iki eser depo su, laboratuvar ve kütüphane bulunmaktadır.
Suluca-Karahöyük kazılarından ele geçen buluntular Eski Tunç, Assur ticaret Kolonileri, hitit, Phryg, Roma, Doğu Roma Çağı eserlerinin yanı sıra çeşitli etnografik eserler teşhir edilmektedir.
Göreme Açık hava Müzesi Nevşehire 13 km. uzaklıkta ve Göreme kasabasının 2 km. doğusunda yer alan bir kaya yerleşim yeridir. M.S. 4. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar yoğun bir şekilde manastır hayatı yaşanmıştır. Hemen her kaya bloğunun içinde kiliseler, şapeller, yemekhaneler ve oturma mekânları mevcuttur. Bugünkü Göreme Açık Hava Müzesi manastır eğitim sisteminin başlatıldığı yer olarak kabul edilir. Soğanlı, Ihlara, Açıksaray aynı eğitim sisteminin daha sonraları görüldüğü yerlerdir.
Kiliseler, 2 tür teknikle boyanmıştır. Birincisi, doğrudan doğruya kaya yüzeyi düzeltilerek üzerine yapılan boyama ikincisi ise, kaya üzerine yapılan secco tempera ve fresko tekniği ile yapılan boyamadır. Kilisede işlenen konular incil ve Hz. isanın hayatından alınmıştır.
Göreme Açık Hava Müzesinde Kızlar ve Erkekler Manastırı, Aziz Basil Kilisesi, Elmalı Kilise, Aziz Barbara Kilisesi, Yılanlı Kilise, Karanlık Kilise, Çarıklı Kilise ve Tokalı Kilise bulunmaktadır.
Örenyerleri nevşehir Müzesi Zelve – Avanos – Aktepe Çavuşin Kilisesi – Avanos – Çavuşin Kaymaklı Yeraltı Şehri – Kaymaklı Kasabası Derinkuyu Yeraltı Şehri – Derinkuyu Açıksaray – Gülşehir St. Jean Kilisesi – Gülşehir Özkonak Yeraltı Şehri – Avanos – Özkonak Kasabası Mazi Yeraltı Şehri – Ürgüp Tatlaring Kilisesi – Acıgöl
Paşabağları – Avanos – Çavuşin Ürgüp Müzesi M. Paşa Kiliseleri – Ürgüp – Mustafapaşa Pancarlı Kilisesi – Ürgüp – Mustafapaşa Üzümlü Kilise ve Çev. – Ürgüp – Ortahisar Hallaç Manastırı – Ürgüp – Ortahisar Sete. Teodore Kilis. – Ürgüp – Yeşilöz
Hacı Bektaşi Veli Kültür Müzesi Suluca Karahöyük – Hacıbektaş ilicek Höyük – ilicek Köyü Kayaaltı Höyük – Kayaaltı Köyü Abdal Kalesi – Kızılöz Çiftliği
Kalehöyük – Karaburma Paşabağları ve Zelve Ören Yeri 1 km. uzaktaki peribacaları en iyi Zelve ören yerinden görülmektedir. Burada ayrıca Aziz Simeon adına yapılmış şapel ve birçok kaya mekanları bulunmaktadır. Paşabağlarının daha ilerisinde Göreme-Avanos karayolundan 2 km. içerde olan ve 3 vadiden oluşan Zelve ören yeri, peribacalarının en yoğun olduğu yerdir. 9. ve 13. yüzyıllarda Hıristiyanların önemli yerleşim ve dini merkezlerinden birisi olmuştur. Balıklı, Üzümlü ve Geyikli kiliseler vadinin en önemli kiliseleri olup ikonoklastik dönem öncesine aittir.
1952 yılına kadar iskan edilmiş vadide manastırlar, kiliseler, yerleşim yerleriyle, tünel, değirmen, cami gibi yapılar bulunmaktadır