Muğla Tarihi
Muğla tarihi M.Ö. 3000 yıllarına kadar uzanır. ilk çaglarda bu bölgeye Karialilar yerlestigi için Karia adi verilmis. ilin bilinen tarihi ise Hititler ile baslar. hititler bu bölgeye Lugga derlermiş. imparatorluğun parçalanmasindan sonra Frigler egemen olmus, daha sonra Lydialilar bölgeyi ele geçirmişler, bu arada Dorlar ve Ionlar da yöreye göç etmişler. Bölge M.Ö. 546 yılında Perslerin, M.Ö. 334 yilinda Halikarnassos Bodrum ve civari Makedonya Krali Büyük iskender in, M.Ö. 189 da Bergama Krallığının, M.Ö. 133 de Roma Imparatorlugunun, Romanin ikiye bölünmesiyle de, Dogu Roma Imparatorlugunun hakimiyetine girmiş
Türklerin eline geçmesi Uç Beylerden Mentese Bey tarafından 1284 de gerçeklesmis. Bölge 1391 yılında, Yıldırım Bayezıt, tarafindari Osmanli topraklarina katilmis, 1402 de Timurun hakimiyetine geçmiş, Timur bu yöreyi tekrar Menteşe Beyligine vermiş, daha sonra 1425 de II Murat zamaninda, Mentese Bölgesi tümüyle Osmanli Imparatorlugunun egemenligine geçmis. Mentese ogullari zamaninda Yunanistan, Mugla kiyilari ve adalarina çikmis, Rodos adasini bir süre egemenlikleri altina almislar
Bu dönemde Rodos adasina yerlesen Sait Jean sövalyeleri Osmanlilar ve Mentese ogullari ile savasmislar, Bodrum kalesini de bir süre ellerinde tutmuslardir. Ancak 1522 de Kanuni Sultan Süleyman tarafindan hem Rodos adasi hem de Bodrum Kalesi Osmanli Imparatorluguna katilmis.
Mugla ilinin merkezi Menteşe Beyliği zamanında Milasti muğla, Osmanlı imparatorluğu döneminde merkez olmuş Mugla adının nereden geldiği konusunda çesitli söylentiler bulunur. En yaygin söylentiye göre ilin adı, Selçuklu Sultanı Kiliçarslanin komutanlarindan Muglu Beyi adından gelmekte. Büyük olasilikla burayı Muğlu Bey fethettigi için bu Komutanın adı verilmiş, Muğlu zamanla Muglaya dönüsmüs. 1889 Aydin Vilayet salnamesinde rastlanan Mobella adi ise kentin ortaçagdaki adidir.
Kurtuluş savaşı sırasında, muğlada ve yöresini 11 Mayis 1919 tarihinden itibaren isgale baslayan italya, Menderesin güneyinde filizlenen ulusal güçlerle pazarlik ve anlasma yapmak zorunda kalmiş. Italya, Yörük Ali Efenin Muğladan , Demirci Mehmet Efenin de Nazilliden yönlendirdikleri ulusal direnis çalismalari karsisinda silahli bir çatismayi göze alamamis
işgal üzerine tüm Anadoluda mitinglerin düzenlenip direnme örgütlerinin kurulmasi için Izmirden gelen telgrafa, Muglali Kocahan Mitingini düzenleyerek cevap vermis. Aldigi kararlarin ardindan Vatan Müdafaa Cemiyeti, Serdengeçtiler Müfrezesi, Muğla Kuvayi Milliyesi gibi direnis komiteleri kurulmuş.
1920de Ankarada açilan 1. Dönem BMMnde 6 milletvekiliyle ulusal mücadelede üzerine düseni layikiyla yapan Muglali, olusturdugu direnis gruplarinda yer alan gönüllerini Yunanlilara karsi Aydin cephesine göndermis. Egede 57. Tümenden kalanlarla birlesen gönüllüler, Aydin çarpismalarinda düsmana agir kayiplar verdirmisler. Ege illeri arasinda Mugla isgal sirasinda en fazla sehit veren il olmus
iç durumun karışıklığı, Yunanlılar ve işgal ettigi yörelerde Ekonomik egemenlik kurma düsüncesine dayanan italyan politikasini Muğla halki isgal süresince kurnazca degerlendirmis, iki ates arasinda kalmaktan kurtulmus. Anadoludaki durumun kötüye gittigini anlayan Italya, 2. Inönü Zaferi kazanildiktan sonra ülkesindeki iç siyasal dalgalanmalarini öne sürerek 5 Temmuz 1921de Mugladan ayrilmis. Mugla özgürlügüne böylece kavusmus