Kurdeşen Hastalığı Nedir
Kurdeşen Hastalığı? Kurdeşen Hastalığı Nedir? Kurdeşen Hastalığı Ne Demek? Kurdeşen Hastalığı Nasıl Olur?
Kurdeşen hastalığı eskiçağ’dan bu yana bilinen değişik nedenlere bağlı olan bu alerji sendromu kurdeşen ısırgan otu dalamasına benzeyen bozunlarla nitelenir. Nerdeyse hiç sağlam deri aralıkları bırakmaksızın bütün deriye yayılan bir kırmızılıkla birlikte düzensiz geniş soyulma alanlarının bulunduğu deri kızarıklığı. Bu kuru biçim, bu hastada sedef hastalığının bir ihtilatı olarak ortaya çıkmıştır.
Kurdeşen Hastalığının Nedenleri
Bu yalın hastalığın en ilgi çekici yanı, nedenleridir. Kurdeşenin pek çok nedeni vardır. Zehirleriyle etkiyen bazı canlılar denizanası, örümcek, birçok böcek, özsularıyla etkiyen bazı bitkiler sarmaşık, ıtır çiçeği, mazı ağacı, ısırgan otu, temas edildiğinde dalayıcı olan kimyasal maddeler formol, ipeka, yerel uyuşturucular, bazı besin maddelerinin yenmesi çilek, çikolata, kabuklu deniz hayvanları, av hayvanları, yumurta, balık, domuz eti, bazı asalaklar şerit yada enfeksiyon hastalıkları karaciğer köpek kisti. Fiziksel etkenler, fizyolojik durumlar çaba harcama, yorgunluk, heyecan, âdet görme ya da yaşdönümü durumu, hormon bozuklukları,
ısırgan otu gibi bazı bitkisel maddeler, her zaman ısırgan otu yarası tipinde bozunlar oluştururlar. Çok sayıda başka bitkisel madde’de bağışıklık mekanizmasıyla etki eder. Bir yada daha çok değişik antijene karşı duyarlığa neden olan bir antijenantikor çatışması ortaya çıkar. Bu antijen antikor tepkimesi deride histamin gibi kaşıntı yapan maddeler açığa çıkarır. Serotorin de işe karışabilir. Son zamanlarda, olayı başlatan maddenin histamin değil, asetilkolin olduğu Aytır Edilmiştir.
Kurdeşen Hastalığının Klinik Belirtileri
Temel bozun hafifçe kabarık, pembe renkli bir küçük deri çıkıntısıdır. Söz konusu küçük deri çıkıntılarının birçoğu birleşerek kabarık, iyice sınırlı, açık pembe ya da süt beyaz renkte, kırmızı bir bölgeyle çevrili, yuvarlak ya da çok evrimli bir kızarıklık oluşturur. Bu sert plaklar geniş geometrik biçimlerde düzenlenir. Kaşıntı ve yanmalarla birliktedirler. Bazen plaklar dışında yerleşen bu belirtiler, küçük deri çıkıntısının ortaya çıkışma öncülük eder ve onun kaldığı süre devam ederler. Hafif ya da tersine çok önemli ve hasta için dayanılmaz olabilirler.
Bazı hastalarda bir bölgede ya da temas yerinde sınırlı kalan plaklar, öteki hastalarda genelleşebilirler. Bozunlar ya seyrek ve dağınık ya da sık ve yoğun şiddetli biçimlerde olurlar ve her zaman aralarında sağlam deri aralıkları bırakırlar. Çoğunlukla ateş ve rahatsızlık duygusu bulunmazsa da, ciddi biçimlerde görülebilir, hattâ eklem ya da karın ağrılarıyla birlikte olabilirler.
Evrim: Apansızın ortaya çıkan, ama genellikle çabuk geçen kurdeşen döküntüleri, iz bırakmadan silinirler. Ama ivegen de olabilir ve birkaç saat hattâ birkaç gün sürebilirler. En ciddi durumlarda, birbiri ardısıra ara vermeden 2-3 hafta sürerek süregen-leşebilirler. Bu durumda, nedenlerin titizlikle araştırılması gerekir.
Kurdeşen hastalığının öteki biçimleri: Aynı nöbetle ilgili çeşitli öğelerin görünümü genellikle aynıdır. Bununla birlikte bu görünüm değişebilir ve kesecikli ya da sıvı dolu büyük kesecikli olabilir. Bazen, kurdeşen kanamalı olabilir.
Dev kurdeşen ya da öteki adıyla Quincke ödemi, beyaz ya da hafifçe pembe renkli, sert, apansızın ortaya çıkan, ama birkaç dakika ya da saatte yiten bir ödemdir. Bazen düğümsü olan bu kurdeşen, çoğunlukla geniş’bir deri ya da mukoza alanına yayılır. En ciddi biçimlerinden biri gırtlak ödemidir.
Kurdeşen hastalığı için ayırıcı teşhis: Özellikle olağandışı, kanamalı, sıvı dolu büyük kesecikli ya da pigmentli biçimlerin teşhisi güçtür; çünkü purpuraya, değişik biçimler alabilen döküntüye ve pigmentli kurdeşene benzerler. Çok ender görülen derin kurdeşen, düğümlü kızartıyı, küçük deri çıkıntılı kurdeşen ise, ilaç kökenli bir döküntüyü anımsatır.
Deri çizildiğinde görülen deri tepkileri de ayırt edilmelidir. Bu olay, bazı kişilerde derinin ovalandıktan 1-5 dakika sonra kabarıp kızarması ve genellikle bir çeyrek saat sonra normale dönmesiyle yansıyan sürekli bir deri özelliğidir. Niteliği belirsiz olan bu olay, çeşitli uyarıcı etmenlerin etkisiyle deride histamin açığa çıkmasına uyar. Çoğunlukla sinirli ve hormon bozuklukları olan kadınlarda görülür.
Kurdeşen Hastalığının Tedavisi
Bir yandan kurdeşen sendromu tedavi edilirken, öte yandanda gerekiyorsa hastalık nedenleriyle savaşılmalıdır. Hastalık yerel tedaviden oldukça etkilenir. Hastayı rahatlatan sirkeli su, katranlı ya da mentollü eriyikler uygulanması. Bu yerel tedaviyle histamin karşıtı ilaçlardan ve şiddetli ivegen biçimlerde kortizon tedavisinden oluşan genel tedavi birleştirilebilir. Ağız yoluyla verilen kortizon, ciddi biçimlerde acil olarak damar yoluyla verilebilir.
Nedenlere yönelik tedavide alerjiye yolaçıcı etmenle savaşılır. Bu etmenin ortadan kaldırılması, özgül duyarsızlaştırma ve olası enfeksiyon odaklarının araştırılması, doğrudan doğruya etkili yöntemlerdir. Ayrıca özgül olmayan duyarsızlaştırma yöntemi de denenebilir. Öte yandan olası barsak yada hormon bozuklukları tedavi edilmelidir. Kaygı giderici ruhsal durumu düzeltici ilaçlar, barbitürik asit türevleri ve yatıştırıcılar, uygun biçimde kullanıldıklarında büyük yarar sağlarlar.