Kurban Nedir? Umümi manasıyla Allahü tealaya ibadet maksadı ile belli üç günde kesilen hayvan. Allah’a yakın olmak O’nun rızasını elde etmek için kan akıtmak. islamiyette kurban; koyun, keçi, sığır ve deveden birini“Kurban Bayramı”nın ilk üç gününde kurban niyetiyle kesmek demektir. Kurban, lügatte“yakın olmak, yaklaşmak” manasınadır.
Mecazi olarak, bir inanç, ideal uğrunda feda edilen veya kendini feda eden kimseye de kurban denir. Kurban, Müslümanların zengin olanlarına emir edilen mali bir ibadettir. Yolcu olmayan (mukim olan) akıllı ve bülüğ çağına giren (çocuk olmayan) hür ve Müslüman erkek ve kadının, ihtiyacından fazla nisap miktarı malı veya parası varsa Kurban Bayramında kurban kesmeleri vacib olur.
Kurban Nedir?
Kurban Nedir? Ayrıca adakta (nezirde) bulunan kimseye de kurban kesmesi vacibdir (Bkz. Adak). Buna “Adak kurbanı” denir. Çocuk nimetine karşılık, Allahü tealaya şükür etmek niyetiyle hayvan kesmeye de “akika” denir(Bkz. Akika). Hac ibadetinin vaciblerinden birini bilerek veya bilmeyerek vaktinde ve yerinde yapmayan kimseye de hacda Mikat denilen yerleri geçerek, Mekke’ye ihramsız giren kimsenin de yaptığı bu kusurların karşılığı, ceza olarak kurban kesmesi lazım olur.
Tarihte ibadet niyetiyle yapılan ilk kurban, hazret-i adem’in oğulları Habil ile Kabil’in kurbanlarıdır. Aralarında çıkan ihtilafta hangisinin haklı olduğunu anlamak için, cenab-ı Hakk’a kurbanlarını arzettiler. Habil’in kurbanı kabül olmuştu. Bunu çekemeyen ve isteğine kavuşmak için çalışan Kabil, kardeşi Habil’i öldürmüştü.
İnsanların uydurduğu çeşitli inançlarda da tapındıkları putlar için kesdikleri hayvanlara kurban demişlerdir. Böyle inançlara sahib insanlar, eski çağlarda putları için hayvanların yanısıra çeşitli yiyecekleri, hatta insanları, çocukları da kurban etmişlerdir. Günümüzde ise; bazı iptidai kabilelerde aynı vahşet ve çılgınlığa rastlanmaktadır.
İslamiyetteki hayvan keserek kurban emri hazret-i ibrahim ile oğlu ismail (aleyhisselam) kıssasına dayanır. Bu hadise, islam tarihlerinde uzun anlatılmaktadır. “Hazret-i ibrahim, Allahü teala kendisine bir erkek evlat verirse, O’na kurban edeceğini (nezretmişti), adamıştı. Oğlu ismail (aleyhisselam) doğup belli bir yaşa gelince nezri kendisinin rüyasında hatırlatıldı.
Rüyada bildirilen emri, yerine getirmek için yanına bıçak ve ip alarak, oğlu ile beraber Mekke’de dağa çıktılar. Mina denilen yere gelince, Kur’an-ı kerim’in Saffat süresi 102. ayetinde mealen bildirildiği gibi: “ibrahim; Ey Oğulcuğum! Rüyada seni boğazladığımı görüyorum. Bir bak ne dersin.” dedi. (Oğlu ismail de): “Babacığım sana emredilen ne ise onu yap! inşaallah, beni sabredicilerden bulursun” dedi.”
Baba ve oğul, Allah’a teslimiyetin en güzel örneğini gösterdiler. Bu hadiseden sonra, Allahü teala Cennet’ten kurbanlık bir koç gönderdi. Böyle olduğu Kur’an-ı kerim’de bildirilmektedir.
Aynı surenin 103. ayetinde mealen: “Vakti ki, ikisi de Allah’ın emrine teslim olunca, ibrahim oğlunu alnı üzere yatırdı. (Bıçak çocuğu kesmedi) “Ey ibrahim! Rüyana sadık oldun. iyi hareket edenleri biz böyle mükafatlandırırız” dedik. “Bu iş, açık bir imtihandı. Oğlunun yerine (kesilmek üzere) büyük bir koç verdik.” bildirilmektedir. ibrahim aleyhisselam bu koyunu aldı ve Peygamber efendimize Hicretin ikinci yılında kurban kesmesi emrolundu.
Kevser Suresinde Mealen
“O halde (Bayram) namazını kıl ve kurban kes!” buyruldu. Hem kendisi, hem de ümmeti için kurban keserdi. Resülullah (sallallahü aleyhi ve sellem) kurban hakkında buyurdu ki; Hasislerin (cimrilerin) en kötüsü, kurban kesmeyendir.
- Kurbanlarınızı büyük ve yağlı yapınız! Muhakkak ki, onlar sırat üzerinde sizin binekleriniz olacaktır.
- insanın yediği her lokma kurban eti, ona Cennet’de iki hörgüçlü deve gibi büyük kuş olur.
- Kurban edilen hayvanın üzerindeki kıllar sayısınca, sahibine sevap yazılır.
- ademoğlu için, kurban bayramı günü, Allah katında, kurban kanı akıtmaktan daha sevgili bir şey yoktur.
Ey Fatıma! Kalk! kurbanının yanına git. Ve kesilirken şu duayı oku; “inne salati ve nüsüki ve mahyaye ve memati lillahi rabilalemine, laşerike leh.” (Manası; Şüphesiz benim namazım, ibadetlerim, hayatım ve ölümüm, alemlerin Rabbi olan Allah içindir. O’nun ortağı yoktur.) Muhakkak ki, kurbanından yere damlayan ilk kan damlası ile, ömründe işlemiş olduğun her günah bağışlanır. Muhakkak yarın kıyamet günü, kestiğin bu kurbanın kanını ve etini getirip terazinin sevaplar kefesine koyarlar, yetmiş kat fazlasıyla. (Bu müjdelere kurban kesen bütün Müslümanlar ortaktır.)
Kurban Olacak Hayvanlar
Kurban, koyun, keçi, sığır, deveden birinden olur. Horoz, tavuk… vs. kurban olmaz. Koyun ve keçiyi bir kişi kurban edebilir. Sığır ve deveye yedi kişiye kadar ortak olup, kesebilirler.
İki Türlü Kurban Vardır
1.) Zenginin, Kameri takvimindeki Zilhicce ayının onuncu günü kesmesi vacip, gerekli olan kurban.
2.) Adak Kurbanı: Bunu da Kurban bayramında kesmek lazımdır. Kurban demeden, sadece hayvan kesmeyi nezir eden (adak yapan) kimse istediği zaman kesebilir. Diri kurban veya parasını sadaka vermek dinimize göre uygun değildir.
Kendisinin veya vekil edeceği birinin kesmesi gerekmektedir. Bir gözü görmeyen, topal olup yürüyemeyen, dişlerinin yarısı yok olan, gözünün, kulağının veya kuyruğunun çoğu ön veya arka bir ayağı kesilmiş olan çok zayıf olan hayvan kurban olmaz. Boynuzu kırık, boynuzsuz, uyuz, burulmuş olan hayvan kurban olabilir. Erkek ve dişi hayvan da kurban olarak kesilir.
Kurban Nasıl Kesilir?
Kesilecek yerde önce diz boyu çukur kazılır. Kurbanın gözleri tülbent ile bağlanır. Kıbleye döndürülerek sol yanı üzerine yatırılır. Boğazı çukurun yanına getirilir. iki ön bir arka ayağı uçlarından bağlanır. Üç defa bayram tekbiri okunur sonra “Bismillahi Allahü ekber” diyerek boğazından kesilir. Bıçak boğaza sürüldüğü zaman; yemek ve hava boruları ile iki yandaki birer kan damarından üçü bir anda kesilmelidir.
Hayvanın çırpınması durmadan ensesi kesilmez, derisi yüzülmez. Kurban etinden zengin, fakir herkes yiyebilir. Kesilen kurbanın etini üçe taksim edip, birini fakirlere, birini eşe dosta, birini de eve bırakmak müstehaptır. Sevabı çoktur. Kesilen kurbanın ve her hayvanın yedi yerini yemek dinimize göre haramdır. Bunlar; akan kan, bevl (idrar) aleti, hayaları (Koç yumurtası diye satılmaktadır), bezleri(gudde), safra kesesi, dişi hayvanın önü ve bevl kesesi (mesane)dir.
Kurban hakkında riayet edilmesi gereken kaideler ve kurban kesmesi vacib olmayan fakirin kurban diyerek kestiği hayvan hakkındaki hükümler ilmihal kitaplarında uzun yazılıdır. ihlas Holding A.Ş. yayınlarından Tam ilmihal Seadeti Ebediyye kitabında bu hususta çok geniş bilgi vardır. Kurban Nedir?