Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Kırağı Nedir
Donmuş çiğ. Soğuk havalarda görülür. Kırağı suyun buhar halinden doğrudan doğruya katı haline geçmesiyle meydana gelir. Çiğin meydana gelişşekliyle kırağı arasındaki fark, havanın daha az rutubetli olmasına dayanır. Kırağı, havanın su buharına doyduğu ve hava sıcaklığının donma noktasının altında olduğu zaman meydana gelir. Su buharı, buhar halinden sıvı hale geçmeksizin direkt katı hale geçer. Kırağı, genelde
çimen, ağaç gövdesi ve camlarda daha belirgin görülür. Eğer sıcaklık “0” derecenin hemen altında ve bulut damlacıkları büyük ve çoksa kırağı yerine parlak buz veya sır hasıl olur.
Açık gecelerde radyasyon dolayısıyla toprak ısı kaybeder; serin toprak, havayı soğutur ve nisbeten yoğunluğunu da arttırır. Böylece kırağı düşmesi için şartlar hazır hale gelir. Bu durumda yere yakın olan havayı ısıtarak kırağı önlenebilir. Bu sebeple meyve üreticileri, bitkilere zarar veren kırağıdan korunmak için ağaçların arasında sıvı yakıtla çalışan küçük ısıtıcılar kullanırlar. Aynı zamanda havanın çeşitli tabakalarındaki ısıyı aynı tutmak için büyük vantilatörler de kullanılabilir. Bodur ağaçlar su içinde bırakılarak kırağıya sebep olan soğuk hava tabakasından tecrit edilebilir.
Suyun, donmasıyla buzlu ve karlı kırağı meydana gelir. Kırağı, umümiyetle koyu renkli cisimler üzerinde ve ot, odun, kütük gibi yerlerde ortaya çıkar.
Ağaçlara yapışan kaba kırağının neden uzun ince iğneler biçiminde şekiller meydana getirdiğini anlamak için yoğunlaşma ve kristal büyümesi hakkında bilgi sahibi olmak lazımdır. Havadaki su buharı donma noktasının üzerinde iken çiğ damlaları halinde olup, donma noktasının altına düşünce ve bitki üzerinde sivri bir çıkıntı bulunca kırağı halini alır. Kırağının garip şekiller almasının sebebi kristallerin büyüme kanunlarına tabi olmasından ileri gelir.
Açık, ayazlı gecelerde üstü açık eşya, çayır, çimen, tarla üstüne, iğne, tüy, pul biçimindeki ince buz parçacıkları olarak yoğunlaşmış bir yağışşekli olarak düşen kırağı, soğuk olduğu için bitkilere zarar verebilmektedir. Geceleyin dallar, çiçekler kırağı ile örtülürse, ertesi günü bunlar buruşup solar, bozulur. Soğuğa dayanıklı bitkileri kırağı çalmaz. Esasen bitkiye zarar veren kırağı değil, o sırada meydana çıkmış olan “don” hadisesidir. Kırağı, umumiyetle durgun ve ayazlı havada belli olur. Böyle durumlarda narenciye ve sera ekicileri gerekli tedbirleri alırlar.
