Kemosentez Nedir
Güneş enerjisi yerine, kimyevi (kimyasal) enerjiden faydalanılarak inorganik maddelerden organik madde yapılması olayı. Fotosentezde, yeşil pigmentli klorofile sahip bitkiler, ham madde olarak H2O(su) ve CO2 (karbondioksit) kullanmak süretiyle karbonhidratları sentez ederler. Fotosentez, enerjiye ihtiyaç gösteren bir olaydır. Bu iş için, klorofil tarafından absorbe edilen güneş ışığının enerjisi harcanmaktadır. Şayet güneş ışığı yerine organik maddelerin sentezi için kimyevi reaksiyonlardan hasıl olan enerji kullanılacak olursa meydana gelen bu olaya “kemosentez” veya “kimyasentez” adı
verilmektedir. Bazı bakteriler, ışık enerjisine ihtiyaç göstermeden kimyevi enerji ile organik maddeleri sentez ederler. Mesela azot, kükürt, demir ve hidrojen bakterileri klorofile sahip olmadıkları halde kemosentez sayesinde ototrof (kendi beslek)turlar. Bu şekilde kendi besinlerini üreten bakterilere “kemosentetik bakteriler” denir. Kemosentetik bakteriler inorganik maddeleri oksitleyerek elde ettikleri kimyevi enerjiyi kullanarak CO2 ve H2O’dan kendilerine karbonhidratlı besinler yaparlar.
Toprakta N (azot), organik azot bileşikleri nitratlar ve amonyum tuzları halinde bulunurlar. Azotlu bileşikler, bakterilerin aracılığı ile, okside edilir ki, bu olaya nitrifikasyon denir. Nitrifikasyon ile azot, bitkilerin kullanabileceği birleşikler haline gelirken cereyan eden kimyevi olaylardan serbest kalan enerji de nitrifikasyona sebep olan bakteriler tarafından Kemosentez için kullanılır.
Bitkiler bilindiği gibi havadaki CO2’yi bağlayarak organik bileşikler yapmaktadır. Fakat bitkilerin, havada bulunan azot (N2) gazını kullanmaları mümkün değildir.
Gelişmeleri için büyük öneme sahip olan azotu, azotlu bileşikler halinde topraktan alırlar. işte, topraktaki azotun kullanılır hale gelmesi de kemosentez ile olduğundan, bu olay sayesinde tabiatta azot devri tamamlanmış olmaktadır.
Kemosenteze birkaç örnek
1. Demir bakterileri: FeCO3 (Demir karbonat)ü oksitleyerek enerji sağlarlar. Bu enerjiyle de şeker,
yağ ve protin gibi maddeler sentezlerler:
ve diğer maddeler.
2. Sülfür bakterileri: H2S’yi oksitler ve çıkan kimyasal enerjiyle de kendilerine glikoz sentezlerler:
S.bakterileri
H2S + O2 …..
Ø
2S + 2H2O +Enerji
3- Hidrojen bakterileri: H2’yi oksitleyerek enerji sağlarlar
H.bakterileri
H2 + O2 …..
Ø
H2O +68 Kal(Enj)
4. Azot bakterileri, N bileşiklerini oksitlerler.
Nitrosomanos
2NH3 + 3O2 ……
Ø
2HNO2 + 2H2O + Nitrit asit (nitritleşme)
158 Kal(Enj)
Nitrosococus
2HNO2 + O2 ……
Ø
2HNO3+43 Kal(Enj
Nitrat asit (nitratlaşma)