Kas Nedir? Vücutta bulunan, gelişmekte olan asıl hücreciklerin mezodermal tabakalarından oluşan, büzülebilen bir dokudur. Vücuttaki görevi güç oluşumu ve dış veya iç organlar arası hareket sağlamaktır.Kas hareketlerinin büyük çoğunluğu bilinç dışında gerçekleşir ve yaşam için gerekli fonksiyonların gerçekleşmesi için büyük önem taşımaktadır kalbin kasılarak kan pompalaması gibi. Gönüllü kas hareketleri vücüdun hareket etmesi için kullanılır.
Kas Nedir? Kas Ne Demek?
Kaslar, çizgili, düz ve kalp kası olmak üzere üçe ayrılır. Çizgili kaslar, isteğimiz doğrultusunda çalışan kaslardır. Düz kaslar isteğimiz dışında çalışır. Kalp kası da bir çizgili kas olmasına rağmen, isteğimiz dışında çalıştığı için, kalp kası, adı verilmiştir kasların faydaları şunlardır.1iskeletle birlikte vücudumuza şekil verir.2kemiklere destek görevi yapar. iskeleti oluşturan kemik ve eklemleri hareket ettirir.4 bu hareketlilik vücudumuzun hareketini sağlar.
Düz Kas Nedir?
Sindirim kanalları, kan damarları ve çeşitli iç organların yapılarında bulunurlar. Kasılma süreleri uzundur, kasılmış durumlarını az enerjiyle ve uzun süre muhafaza ederler. Düz kas hücresinin tek, oval ve soluk renkte, merkeze, yerleşmiş bir çekirdeği vardır. Bu kasın telcik (fibriler) yapısı düz ve eşit dağılmış olup, ışık kırma durumu bütün kısımlarında aynıdır. Bu yüzden, düz kas denmiştir.
Safra kesesi kanalında, barsakta ve böbrek ile mesane (idrar kesesi) arasındaki kanalda bulunan kaslarda, kendi kendilerine, kasılmak için lazım olan sinirsel uyartıyı (impuls) çıkarma kabiliyeti vardır. Bütün diğer düz kaslar sinirlerini otonom sinir sisteminden alırlar ve istek dışı çalışırlar.
İki Çeşit Düz Kas Bulunur
- A) Çok birimli düz kas: Her bir kas lifi için bir sinir lifi vardır.
B) Organların düz kası: Lifleri sık olduğundan her bir kas lifi için bir sinir lifi yoktur.
Çizgili-iskelet Kası Nedir?
Vücut ağırlığının % 40’ını teşkil eder. Kas lifi, 10-100 mikron çaplı, 1 mm ile 2-3 cm arası uzunluktadır. Refleks olaylarına katılır. Kasılırken yan ürün olarak ısı verirler. Bu ısı da ayrıca vücutta kullanılır. Hızlı, kısa süreli ve çoğunlukla isteğimiz dahilinde çalışırlar. Kas liflerinde kenarlara dizilmiş çok miktarda çekirdek bulunur. Her kas lifi kendine ait bir sinir lifine sahiptir. Kas lifleri (telleri) yüzleri miyofibrilden (telcikten) meydana gelir.
Bu telcikler de aktin ve miyozin parçacıklarından (flamanlarından) meydana gelmiştir. Bunlar protein yapısındadırlar. Her kas telciğinde 2500 miyozin 5000 aktin vardır. Bunların düzenli dizilmeleriyle enine çizgili görünüm arz ederler. Miyozin parçacığında küçük çıkıntılar vardır. Bunlara çapraz köprüler denir. Bunlar sayesinde aktin, miyozin tarafından miyozinin merkezine doğru çekilir. Böylelikle kas kasılmış, boyu kısalmış olur.
Birbiriyle ağ şeklinde birleşen çizgili tellerden meydana gelmiştir. Bunlar çizgili kaslardır. Fakat irade dışı çalışırlar. Bu kasların ritmik olarak kasılmasını sağlayan özel uyarı merkezi ve iletim yolları vardır. Yürek kası lifleri, birbiri ile diziler şeklinde birleşmiş olan bir dizi yürek kası hücresidir. Bitişik hücreler arasında yüzey farklılaşmasından meydana gelmiş zarlar vardır. Bunlar hücrelerin birbirine sıkıca bağlanmasını ve kasılmasını ve kasılma sırasında hücrelerin birbirlerinden ayrılmamasını sağlarlar.
Bu zarların hücrenin dış yüzüne bakan zarlara oranla 400 kat daha fazla dirençli oluşu, kalbin bir noktadan uyarılmasına ve bunun yayılmasına imkan verir. Bütün kaslarda enerji santralı olan mitekondriler ve diğer hücre elemanları bulunur. Ayrıca potasyum, kalsiyum, magnezyum ve az miktarda da sodyum iyonları vardır. Kasın % 72-74’ü sudur. İçinde ATP (Adenozintrifosfat), fosfokreatin ve çeşitli enzimler bulunur.
Organik Fosfat Türevleri Nedir?
Karbonhidrat ve lipitlerin ara metabolizması kaslara gerekli enerjiyi sağlar. Kasların sadece birkaç lifinin uyarılmasıyla kısmi kasılmalar meydana gelir. Buna seğirme denir. Tekrarlanan uyaranlara karşı kas lifinin elektriki cevabı, sinirlerinkine benzer. Hızla tekrarlanan uyaranlarla, kasılıcı mekanizmanın aktivasyonu herhangi bir gevşeme meydana gelmeden tekrar tekrar meydana gelir ve kasın uyaranlara verdiği cevaplar, bir tek devamlı kasılma doğuracak şekilde kaynaşır. Böyle bir cevaba tetanus veya tetanik kasılma denir.
Sağlam hayvan veya insanda sağlam iskelet kası, motor sinirlerinin uyarıldığı durumlar haricinde kasılmaz. Bu sinirlerin tahrip olması ile kasta atrofi (körelme) husule gelir. Buna en güzel misal, belden aşağısı felç olan paraplejik hastalarda alt uzuvlardaki kasların körelmesidir. Bir kırık sebebiyle uzun süre alçıda hareketsiz kalan kaslarda da tedbir alınmazsa körelme başlar.
Motor nöronların (hareket ettirici sinir hücreleri) her biriyle, bunun sinir verdiği kas liflerinin tamamı bir motor birim teşkil eder. deney hayvanlarında ve insanda bu motor birimlerin faaliyetleri, elektromyografi yöntemi ile incelenebilir. Böylece kasların durumu hakkında bilgi edinilir.