Kan ile ilgili Bilgiler? Kan Ne Demek?

Kan ile ilgili Bilgiler? Vücut ağırlığının % 7- 8’ini kan oluşturuyor. Tek bir damlası bile birçok konuda etken. Çeşitleri karakterimizi belirliyor, özelliklerinin değişmesi hastalıklara yol açıyor. Dikkat kan aranıyor! Radyolardan sık sık duyduğumuz bir anons bu. Belki, o anda bunun önemini düşünmeyiz ama, en basitinden bir yerimiz kanadığında damlayan kanın ne derece değerli olduğunu anlarız. Hepimizin de bildiği gibi, kan vücudumuzdaki en önemli yapı taşlarından biri. Bu bölümde kan hakkında bilinmeyenleri size aktarmak, bilinenleri de tekrar hatırlatmak istedik.Damarlarımızda dolaşan ve birçok hayati fonksiyonu bulunan bu kırmızı renkli sıvının en önemli görevi hücrelere oksijen taşıması.Ayrıca hayati önemi olan maddeleri hücrelere taşıyor ve zararlı olan metabolizma artıklarının dışarı atılmasını sağlıyor. Bir yetişkinde, vücut ağırlığının % 7-8′ ini kan oluşturuyor.

Kan ile ilgili Bilgiler

Ancak bu miktar kişinin ideal kilosu üzerinden hesaplanıyor. Yani sizin mevcut kilonuzun % 7-8 i kadar değil olmanız gereken ideal kilonun % 7-8 i kadar kan taşıyorsunuz. Çocuk doğduğu zaman ilk hafta içindeki hemoglobin miktarı 100 mililitrede 17-18 gr, sonra 11-12 gr oluyor. Sağlıklı, yetişkin kadınlarda 12-14 gr, erkeklerde 14-16 gr miktarında görülüyor. Vücudumuzdaki alyuvarların % 1’i hergün yenileniyor. 1 milimetreküp kanda bulunan alyuvar sayısı kadınlarda 4,5-5 milyon, erkeklerde ise 5- 5,5 milyondur. Aynı miktarda kanda, akyuvarların miktarıysa 4.000-11.000 arasındadır. 1 milimetreküp kanda bulunan trombositler ise 150-400 bin arasında değişiyor. A, B, AB ve O olmak üzere 4 çeşit kan grubu vardır. Bunlar da Rh pozitif (+) ve negatif (-) olmak üzere 2 gruba ayrılırlar. Beyaz ırkın yüzde 85’i Rh +, yüzde 15’i ise Rh (-) tir.

Kanımız Hem Sıvı, Hem de Katı Haldedir

Kan, vücutta bir bağ dokusudur. Çok hücreli bir bileşene (kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler) ve sıvı bir hücre dışı matrise sahiptir. Vücuttaki diğer bağ dokularının aksine, kan bir sıvıdır. Hücre dışı matris ve plazma sıvıdır. Hücreler, bu sıvı içinde askıda kalır. Ancak dokular hasar gördüğünde, örneğin vücudumuzda bir yerin kesilmesi, kan da diğer bağ dokuları gibi katı hale gelir. Bu pıhtılaşma olarak bilinir.

Pıhtılaşma, eğer kan, damarın iç çeperinden başka herhangi bir şeye dokunacak olursa tetiklenir ve buna bağlı olarak bir dizi kimyasal tepkime yaşanarak yara kapatılır (“yamanır”). Kan plakaları açık yaraya yapışır, sonrasında bir çeşit plazma proteini olan çözünebilir fibrinojen, çözünemez fibrinojene dönüşür. Bu fibrinojen, kan plakaları etrafında bir “ağ” oluşturur ve daha fazla kan kaybına engel olur. Zaman içinde bu doku iyileştikçe, ağ ve yama parçalanır (veya kişi bu yapıyı yolarak koparır).

Çoğu insanda kanın yapısı, %45 hücrelerden -özellikle kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücrelerinin ise sadece %1’i kadarı- %55’i ise plazmadan oluşmaktadır. Bunlardan biraz fazlası ya da azı anemi gibi hastalıklara neden olabilir.

Kan hücreleri sürekli olarak üretilir ve geri dönüştürülür. Vücut, saniyede yaklaşık 2 milyon kırmızı kan hücresi üretir ancak bu, yüksek rakımlarda ve düşük oksijen durumları gibi stres zamanlarında büyük ölçüde artar.

Ortalama olarak, erkekler mikrolitre başına 4.7 ila 6.1 milyon hücreye ve kadınlar mikrolitre başına 4.2 ila 5.4 milyon hücreye sahiptir. 1 mililitre içinde 1000 mikrolitre vardır.

Kanın Miktarı Sürekli Değişir

Bir kişinin vücudundaki kan hacmi 24 saatlik bir süre boyunca sürekli değişir. Vücut, kan bakımından genelde yemeklerden önce en yüksek hacme sahiptir, çünkü vücuda sıvı alınır.

Hamile bir kadının kan hacmi, hamilelik sırasında %50’ye kadar artabilir. Bu, plasentayı ve gelişmekte olan fetüsü desteklemek veyahut beslemek içindir.

Ama ortalama olarak, erkekler genellikle beş ila altı litre kana, kadınlar ise dört ila beş litre kana sahiptir.