Kalay Nedir
Kimyasal bir eleman. Sembolü Sn, atom numarası 50, atom ağırlığı 118,70 dir. Gümüş beyazlığında bir madendir. 232 derecede erir ve yumuşaktır. Bakır kaplara sürülmek, teneke v.b. maddeleri yapıştırmak gibi işlerde endüstride kullanılır. Bakırla meydana getirdiği bir alaşım olan pirinç çok önemli bir alaşımdır. Levha gibi olma özelliğinden dolayı da ince varaklar halinde kullanılır.
Kalay, periyodik cetvelde atom numarası 50 olan elementtir. Simgesi Sn olup Latince stannum dan gelir. Gümüşümsü gri renktedir. Havada kolaylıkla okside olmaz, korozyona karşı dirençlidir. Bu özelliğinden ötürü diğer metallerin (korozyondan korumak amacıyla) kaplanmasında kullanılır. Tarihçesi M.Ö. 3000 yıllarına dayanır. Mısır’da ve Mezopotamya’da bronz alaşımında kalay kullanılmıştır.
Allotropları
Kalayın alfa-kalay ve beta-kalay olmak üzere başlıca iki allotropu vardır. Düşük sıcaklıklarda gri veya alfa-kalay kararlı olup, silisyum ve germanyuma benzeyen kübik kristal yapıdadır. 13,2°C nin üzerine ısıtıldığında beyaz veya beta-kalaya dönüşür. Beyaz kalay tetragonal kristalin yapısındadır. Soğutulduğunda yavaşça gri formuna dönüşür ki bu durum kalay hastalığı olarak bilinir. Bu dönüşüm, aluminyum ve çinko gibi empüritelerin (safsızlıkların) varlığından etkilenir ve antimon veya bizmut ilavesiyle önlenebilir.