Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
ihale Nedir
Arttırma veya eksiltme yoluyla yapılacak işler için kullanılan bir terim. Bir iş yaptıracak kişi veya kurumun bu işi en az ücret talep edene yaptıracağına dair niyetini ortaya koyması, bu işi ihaleye çıkarması demek olur. Benzer olarak, bir satış işinde, en yüksek fiyatı verene satmayı murad etmesi de, satışı ihale ile yapması manasına gelir.
Arttırma ve eksiltmeler kapalı zarf usülüyle veya açık arttırma ve eksiltme şeklinde yapılabilir. Kapalı zarf usülünde teklifler, birbiriyle rekabet eden, işi almaya çalışan teklif sahiplerinden “kapalı zarf” içinde belli bir yer, tarih ve saatte alınır ve yine teklif verenlerin huzurunda (aleni) olarak açılır. En uygun teklifi yapan ihaleyi kazanır.
Açık arttırma veya eksiltmede ise, ki buna pazarlık usülüyle arttırma veya eksiltme denilir, taraflar hepsi bir aradayken, teklifler alınır. Teklif sahipleri daha düşük veya daha yüksek teklifler vermek suretiyle, hiç kimsenin yapılan son teklif üzerine yeni bir teklif getiremeyeceği rakama gelinceye kadar devam edilir. En son teklifi verenin teklifi kabul edilir.
ihalelerde herhangi bir suistimale ve güvensizliğe yer vermemek için ekseriya, bir ihale komisyonu bulunur. Bu bakımdan ihaleler, kesin ve muvakkat (geçici) olarak da ikiye ayrılabilir. Kesin ihalelerde, kesin karar yetkisi ihale komisyonundadır. Muvakkat (geçici) ihalelerde, kesin karar ihale komisyonu dışında başka bir merci tarafından verilir. Komisyonun kararı ile, bu kararın onaylanması arasında belli sınırlar içinde kalmak şartıyla, yeni arttırma veya eksiltme teklifleri ileri sürüldüğü takdirde, teklif sahipleri arasında yeniden arttırma veya eksiltme işlemleri uygulanabilir.
ihalelerde teklif sahiplerinin sorumluluğunu arttırmak sonradan yerine getiremeyecekleri taahhütler altına girmelerini önlemek için, ihaleler “davet üzerine” de yapılabilir. Bu durumda, kendilerinden teklif istenecek kişi veya kuruluşlar işi yaptıracak olan tarafından önceden seçilir, durum kendilerine bildirilir ve teklifte bulunmaları istenir. Herkese açık olan arttırma ve eksiltmelerde, teklif vereceklerin belli şartları yerine getirmeleri ve bu arada belli bir teminat göstermeleri ekseriya şart görülür. Teklif veren, ihaleyi alan sonradan teklifinden vazgeçecek veya işi yapmayacak olursa, kendisinden alınan teminat, uğranılan zararı tazminde kullanılacaktır.
Devlet, kanun koyucu olarak ve kendi alımlarını düzenlemek maksadıyla, ihale, Kanunu’nu yürürlüğe koymuştur. Devlet ihale Kanunu, genel bütçeye dahil dairelerle, katma bütçeli idarelerin, özel idare ve
belediyelerin yapacakları alım satım, hizmet, inşaat, kira, trampa, taşıma vb. işlemlerin tabi olacağı esasları belirlemiştir.
ihale Kanunu’nu ve uygulanan ihale sistemini sadece ilgili kuruluşların bilmesi yetmez, bu kuruluşlara mal veya hizmet satmak veya onlardan mal veya hizmet satın almak durumunda olan herkesin yakından incelemesi lazım gelir. Bu konuda hukuki düzenlemelere bakılmalıdır.
