Hücendi Nedir
onuncu yüzyılda yetişmiş olup, ekliptiğin meylini ölçen Müslüman hey’et, yani astronomi alimi. ismi Hamid bin Hıdr, künyesi Ebü Mahmüd’dur. Doğum tarihi belli değildir. 1000 (H.391) senesinde vefat etti. Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur.
Büveyhilerden Fahrüddevle (976-997) zamanında Rey’de bulundu. Bu şehrin civarındaki Cebel-i Tebruk tepesinde ekliptiğin meylini ölçtü. Bu ölçümü yaparken Es-Südüs-ül-Fahri adını verdiği aleti kullandı. Südüs, dairenin altıda biridir ve bugün bilhassa denizcilikte çok kullanılan sekstant aletinin
öncüsüdür. Yarıçapı yaklaşık 20 metreydi. Bu aletle, daha önce yapılan benzer diğer aletler arasındaki en büyük fark, bununla yalnız derece ve dakika olarak değil, aynı zamanda saniye olarak da ölçüm değerlerinin tesbit edilebilmesidir. hücendi yaptığı bu aletle 994 senesinde ekliptiğin meylini ölçtü ve bu meyli 23 derece 31 dakika 21 saniye olarak buldu. Bu rakam hakiki değerinden 1 dakika 35 saniye kadar farklıdır. Hücendi bu rasadında ayrıca Rey şehrinin enlemini de tayin etti.
Hücendi, El-alet-üş-Şamile isimli bir alet daha yapmıştır. Önceleri tek bir genişlik için kullanılan bu alet, usturlab ile rub-ı dairenin yerini tutuyordu. alet, Hibbetullah bin Huneyn tarafından bütün enlemler için kullanılabilir hale getirildi. Hücendi, Fahrüddevle adına, gezegenler üzerine yaptığı rasatları Zic-el-Fahri adlı astronomi cetvellerinde topladı. Birüni, yazdığı Tahdid-ul-Emakin adlı eserinde Hücendi’nin çalışmalarını genişşekilde anlatıp tanıtmıştır.