Hipotez Nedir
Aynı sebeplerle izah edilen çeşitli hadiselerin hepsini birden izah edebilecek umümi fikir. Faraziye de denir. Fen bilgileri, müşahede ve tedkik ilimleridir. Fen olayları, önce his uzuvları ile veya bunları takviye eden aletlerle gözlenir ve olayın sebepleri tahmin olunur. Sonra, bu olay, tecrübe ve tekrar edilerek, bu sebeplerin tesirleri, rolleri tesbit edilir. Bir hadisenin sebebi ve oluş tarzı biliniyorsa, buna inanılır. Fakat tecrübe edildiği halde, sebepleri anlaşılamayan hadiseler de vardır. Bunlara sebeb olarak birçok fikirler ileri sürülür. Bilim adamlarının, sebebi ispat edilemeyen hadiseler hakkında şahsi kanaatlerini ifade eden bu fikirlerine “faraziye” veya “hipotez” denir. Bu fikirler mutlak değildir. Bir hadiseyi, muhtelif kişilerin başka başka tefsir ettikleri de olur.
Bir Hipotez birçok bilim adamı tarafından benimsenip, geniş bir geçerlilik kazanırsa “teori” adını alır. Teoriler, hipotezlere göre daha güçlü görüşlerdir. Bir teori ne kadar az hipoteze dayanır ve ne kadar çok hadise izah ederse, o derece mükemmeldir. Gerek hipotez gerekse teoriler fen bilimlerinde bulunabilir. Fakat bunlar ispat edilip “bilimsel kanun” haline gelmedikçe, fen bilimlerine maledilemez. Bir gerçekmiş gibi savunulamaz. Bilim adamları tarafından, her zaman şüpheyle bakılan, tenkit ve yoruma açık görüşlerdir. Yanlışlığı ispat edilenler, reddedilerek terk edilir veya gözden geçirilerek yenileri kurulur.