Hidrometre Nedir

Hidrometre Anlamı? Hidrometre Nedir Kısaca? Hidrometre Ne Demek? Hidrometre Ne Demektir?

Hidrometre Ne Demek, Hidrometre Bir sıvının yoğunluğunu ölçen alet. Hidrometre bir tarafı ağırlaştırılmış ve diğer tarafında ölçeklenmiş bir boru bulunan bir cam küreden ibarettir. Kullanılırken yoğunluğu ölçülecek sıvının içine konulur. Eğer sıvının yoğunluğu büyükse, hidrometre gövdesi dışarı çıkarak yüzer. Gövde üzerine gelen sıvı üst yüzeyinden, sıvının yoğunluğu anlaşılır. Sıvının yoğunluğu arttıkça, hidrometre yukarı çıkarak yüzer. Hidrometrenin gövdesi üzerindeki ölçekten, sıvının yoğunluğu okunur. Ölçeğin aralıkları düzgün değildir. Yüksek yoğunluklara geldikçe ölçek çizgileri sıklaşır.

Kullanılışı

Hidrometreler pekçok amaç için kullanılır. En çok, otomobillerde, kurşunlu akümülatörlerde sülfirik asit çözeltisinin yoğunluğunu ölçmede istifade edilir. Akümülatör doluyken yoğunluk 1,27 gr/cm3 ve boşken 1,05 gr/cm3 civarında bulunur. Ayrıca otomobillerdeki antifriz çözeltisini kontrol etmek için kullanılır. Kimya endüstrisinde de, sıvı karışımlarındaki yoğunluğu ölçmek veya sıvının bileşenlerini bulmak için faydalanılır. Tıpta ise, idrarın yoğunluğunu ölçmek için kullanılır.

Çalışma Prensibi

Hidrometre, Arşimed prensibine göre çalışır. Buna göre, bir sıvı içine batırılan bir cisme, sıvı içindeki kısmının hacmine eşit hacimdeki sıvının ağırlığı kadar kaldırma kuvveti etki eder. Buna göre hidrometre, ağırlığına eşit ağırlıktaki sıvıya yerdeğiştirme verinceye kadar batar. Denge durumunda, hidrometrenin ağırlığı, batan kısmının hacmine eşit hacimdeki sıvının ağırlığına eşit olur. Batan kısmın hacmi gövde üzerine konulan bir ölçekle belirlenir. Yoğunluk, kütlenin hacme bölünmesiyle elde edilir.

Hidrometrenin hassaslığı küre hacminin gövde hacmine oranının büyümesi ile artırılır. Hassaslığı arttıkca hidrometrenin kullanıldığı ölçme aralığı da azalır. Bu sebepten farklı yoğunluk bölgelerini ölçmek için farklı hidrometreler kullanılır.

islam aleminde yetişen fen alimlerinden Hazini (vefatı: 1155) hidrostatik konusundaki çalışmaları ile tanınmıştır. Birüni’nin (973-1049) cisimlerin yoğunluklarını ölçme konusunda yaptığı çalışmalardan istifade ederek birçok katı ve sıvı maddelerin yoğunluklarını son derece hassas bir şekilde ölçmeye muvaffak olmuştur. Sıvıların yoğunluğunu ölçebilmek için hidrometre cihazını ilk defa Hazini kullanmıştır. Aşağıdaki cetvel, Hazini’ye ve bugünkü modern hesaplara göre bazı sıvıların yoğunluklarını göstermektedir. Bugünkü imkanlarla o devirdeki imkanlar mukayese edilirse, Hazini’nin büyüklüğü ve başarısı daha iyi anlaşılır.

Madde Yoğunluk
Hazini’ye Göre Bugün

• 0° saf su ………………………………0,965……………….. 0,999
  Deniz Suyu …………………………..1,041……………….. 1,027
  Zeytinyağı…………………………….0,920……………….. 0,910
  inek sütü ………………………………1,110………….. 1,04-1,42
  insan kanı…………………………….1,330………….. 1,45-1,75

ilim tarihçisi Robert Howell, Hazini’nin yoğunluk ölçme metodunu ve cisimlerin hava içindeki

ağırlıklarını hesaplamak için geliştirdiği “Hikmet terazisi” de denilen beş kefeli terazisini uzun uzun inceleyerek hayranlığını belirtmiştir.