Hayız Ve Nafis

Hayız Ve Nafis

çağına giren bakire kızlar ve evli kadınlara mahsus haller. Hayız, büluğ çağına giren bakire kızlar ile evli kadınlardan bir hastalık sebebiyle olmaksızın ayın muayyen günlerinde gelen kandır. Nifas ise, doğumdan sonra gelen lohusalık kanına denir. Bu iki halde gelen kanın, islam dininde bazı hükümleri vardır. Bu kanlar, belli zamanlarda ve belli sebeplerden sonra gelmektedir.

islam dininde, kadınlara mahsus olan bu iki hal, son derece önemlidir. Kadının, ibadetlerini ve kocasına karşı olan vazifelerini yapabilmesi, hayız ve nifas hallerinin dışında mümkündür. Bu bakımdan her Müslüman kadının ve evli erkeklerin, bu hallere ait bilgileri öğrenmesi lazımdır. Fıkıh kitaplarında bu iki mesele şöyle anlatılmaktadır

Bir kadından gelen kan üç halde olur
1. Hayız (adet kanı) Hayız, akmak demektir. Dokuz yaşını doldurduktan birkaç gün veya ay, yahut seneler sonra ve sıhhati (sağlığı) bozulmamış bir kızın veya adet zamanı son dakikasından on beş gün geçmiş olan kadının rahminden gelen kana denir. Buna sahih kan da denir. Beyazdan başka her renge ve bulanık olana hayız kanı denir. Bir kız, hayız görmeye başlayınca baliğa olur. Yani ergenlik çağına girer ve kadın hükmünde olup, dinin emir ve yasaklarından mükellef (sorumlu) olur. Kan görüldüğü andan kesildiği güne kadar olan günlerin sayısına adet zamanı denir.

adet zamanı
Hanefi mezhebine göre en çok 10 gündür. En az 3 gündür. Bir kadının hayzı, çok defa her ay aynı gün sayısında olur. iki hayız arasında tam temizlik, yani en az 15 gün temizlik bulunması lazımdır. Bu tam temizlik, sahih temizlik ise, yani 15 veya daha çok gün ve gecede hiç kan gelmezse, önceki ve sonraki kanların, başka başka iki hayız oldukları anlaşılmış olur. Her kadının kendi hayız gün sayısını ve saatini (adetini) ezberlemesi lazımdır. adet çok sene değişmez. Değişirse, yeni adetine göre hareket edilir. Kadın bir önceki adetinin zamanına ve sayısına uygun kan görürse hayızındeğişmediği anlaşılır. Uygun olmazsa adeti değişmiş olur.

Hayız kanının hep akması lazım değildir. ilk görülen kan kesilip birkaç gün sonra, tekrar görülürse,
aradaki üç günden olan temizlik, hep aktı kabul edilir. Maliki mezhebinde ise bu günler temiz kabul
edilir. Kullandığı
kürsüf (bez veya pamuk) üzerinde, aylarca her gün kan lekesi gören kız, ilk on gün
hayızlı, sonra yirmi gün özürlü, istihazalı kabul edilir. istimrar denilen bu kan kesilinceye kadar, hep
öyle devam eder. Daha önce normal bir adet zamanı olan böyle bir kadın, daha evvel gördüğü adet

zamanının haricindeki zamanda özürlü kabul edilir. O günler kan gelmiyormuş gibi temiz kabul edildiğinden, ona göre hareket eder.

2. istihaza (Özür kanı): Üç günden, yani 72 saatten beş dakika bile az olan ve yeni başlayan için 10 günden çok süren ve yeni olmayanlardan adetten çok olup, 10 günü de aşan ve hamile, ayise (ihtiyar) kadınlardan ve dokuz yaşından küçük kızlardan gelen kanlara istihaza (özür kanı) denir. Buna fasit kan da denir. Kadın normal olarak 55 yaşında ayise (ihtiyar) olur. Özür kanları, hayız sayılmaz. istihaza kanı hastalık alametidir. Uzun zaman akması tehlikeli olduğundan doktora başvurmak lazımdır. istihaza günlerinde bulunan bir kadın, idrarını tutamayan veya sıksık burnu kanayan kimse gibi özür sahibi olur. Bu hal namaz kılmasına ve oruç tutmasına mani değildir.

3. Nifas (Lohusa kanı) Kadında, doğumdan sonra gelen kana nifas denir. Lohusalar, her hususta adet gören kadınlar gibidir. Elleri, ayakları ve başı belli olan düşükte gelen kan da nifastır. Nifas zamanının azı yoktur. Kan kesildiği zaman, hemen yıkanmalıdır. Fakat adeti kadar gün geçmeden kocasıyla münasebette bulunamaz. Hanefi mezhebinde en çok zamanı 40 gündür. Kırk günden sonra gelen kan, istihaza (özür) olur. Kan kesilmese de boy abdesti alıp namaza başlar. Birinci çocuğundan 25 günde temizlenen kadının nifas müddeti 25 gün olur. Bu kadının ikinci çocuğunda kan, 45 gün gelse, nifası 25 gün sayılıp 20 günü özür olur. Fakat ikinci çocukta kan, 40 günden önce, mesela 35 günde kesilirse, bunun hepsi nifas olur. Böylece adeti değişmiş olur. Bunun için her kadının nifas gününü de ezberlemesi gerekir.

Hayız ve nifas ile ilgili hükümler
islam dininde, hayız ve nifas halindeyken Müslüman kadına bazı şeyleri yapmak haramdır, yasaktır.

1. Namaz kılamaz ve oruç tutamaz. Oruçlarını sonra kaza eder. Namazlarını kaza etmez, affedilir. Tilavet ve şükür secdesi de yapamaz. Her namaz vaktinde abdest alıp seccadesi üzerine namazı kılacak kadar zaman oturup tesbih okursa, en iyi kılmış olduğu bir namazın sevabını kazanır.

2. Kur’an-ı kerim’e dokunamaz. Bir ayetin yazılı bulunduğu şeye de el süremez. Ancak zarüret halinde, bitişik olmayan kılıfla tutabilir.

3. Kur’an-ı kerim okuyamaz. Allahü tealayı hatırlatan dua ve tesbihleri okuyabilir.

4. Cami ve mescitlere giremez ve Kabe’yi tavaf edemez.

5. Hayız ve nifas gören kadın kocası ile yakınlıkta bulunamaz. Bunun için kadının, hayız başladığını kocasına bildirmesi lazımdır. Kocası sorunca bildirmezse, büyük günah olur. Temizken, hayız başladı demesi de büyük günahtır. Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellem; “Hayzın başladığını ve bittiğini kocasından saklayan kadın mel’ündur, lanetlenmiştir.” buyurdu.

6. Hayız (adet) ve lohusalık kesilince hemen gusül edip yıkanmaları farz olur.