Haya Nedir

Haya Nedir? Haya Ne Demek? Haya Nedir Kısaca? Haya Ne Demektir? Haya Hakkında Bilgi?

Haya Nedir,Sadece insana mahsüs olan utanma duygusu, Allahü tealanın razı olmadığı çirkin şeyleri yapmaktan sakınma, başkalarının kötülemelerinden korkma, kötü iş yapınca utanma; utanmak, sıkılmak. Dinde haya; Allah korkusu sebebiyle günah işlemekten kaçınmak demektir. islam dininde haya sahibi olmak üzerinde önemle durulmuştur. Tam bir haya sahibi olmak için Allah’a inanmak, O’nun emir ve yasaklarını öğrenip yapmak ve O’nun azabından korkmak lazımdır. Bunun için de din, iman ve ahlak bilgilerinin öğrenilmesi ve çocuklara, gençlere öğretilmesi gerekir. Aksi halde hayalarının ve iffetlerinin yok edilmesine sebeb olunabilir.

islam ahlakını bildiren temel kitaplarda haya konusu geniş olarak açıklanmış ve pekçok şey yazılmıştır. Kısaca bildirildiğine göre haya üç çeşittir: Birincisi, Allahü tealadan utanmak olup hayanın en kıymetlisi budur. ikinci olarak, Resülullah’tan (sallallahü aleyhi ve sellem), utanmak gelir. Bu da çok kıymetlidir. Üçüncüsü ise insanlardan haya etmektir.

Her hususta olduğu gibi haya bakımından da Peygamber efendimiz bütün insanlardan üstündür. Eshab-ı kiramdan Ebü Said-i Hudri hazretleri; “Resülullah’ın hayası, bakire islam kızlarının hayasından daha çoktur.” buyurarak buna işaret etmiştir. Dört büyük halife, diğer Eshab-ı kiram ve daha sonra gelen alim ve veliler de hayalarının çokluğu ile meşhur olmuşlardır. Ayrıca haya sahibi olmak, asırlar boyunca bütün Müslümanların şiarı olmuştur.

Haya Hakkında Peygamber Efendimizin Buyurduğu Hadis-i Şeriflerden Bazıları Şunlardır

Haya imandandır. Fuhuş (çirkin söz) söylemek cefadandır. iman Cennet’e, cefa Cehennem’e götürür.

Fuhuş, insanın lekesi; haya, zineti (süsü)dir. Cennet’e gitmek isteyen, haram işlemekten, Allah’tan haya etsin. Allahü tealadan haya ediniz! Allahü tealadan, hakiki manada haya etmek, emir ve yasaklarına uymak kötü düşüncelerden uzak durmak, helal lokma yemek ve ölümü hatırlamaktır. ahireti isteyenler, dünyanın süsünden, zinetinden uzaklaşır. işte bunları yapmak, Allahü tealadan hakkıyla korkmak demektir.

Haya Ve iman Birlikte Bulunur. Biri Yok Olursa, Diğeri de Yok Olur. Kadının hayası, erkeğin hayasından dokuz kat fazladır. Günah işleyecek kimsenin, bu günahtan vazgeçmesi, Allah’tan korktuğu için veya insanlardan haya ettiği, utandığı için yahut başkalarının yapmalarına sebeb olmamak için olur. Allah’tan korkarak terk etmenin alameti, o günahı gizli olarak işlememektir. insanlardan haya etmek, onların kötülemelerinden korkmak demektir. Başkalarının günah işlemesine sebep olmak, yalnız yapmaktan daha çok günahtır. Başkalarının bu günahı işlemelerinin günahları, kıyamete kadar bunlara.

sebeb olana da yazılır. Bir hadis-i şerifte: “insan günahını (bir daha işlemeyip) dünyada gizlerse, Allahü teala da kıyamet günü, bu günahı kullarından saklar.” buyruldu. Herkese takva ve vera sahibi olduğunu bildirmek için günahını saklamak ve gizli olarak devam etmek, bu hadis-i şerife dahil değildir. Bu, riya (gösteriş) olur.

ibadetlerini başkalarına göstermekten haya etmek caiz değildir, uygun olmaz. Haya, günahlarını, kusur ve kabahatlarını göstermemeye denir. Bunun için, insanlara Allahü tealanın dinini öğretmekten (nasihat etmekten), din kitabı yazmaktan ve satmaktan, namaz kılmak için camiye gitmekten, imamlık, müezzinlik yapmaktan, Kur’an-ı kerim ve mevlid okumaktan, islamiyetin emrettiği gibi giyinmekten haya etmemek (utanmamak) lazımdır. Çünkü bunlar Allahü tealanın emirleridir. Bunların tersini, zıddını yapmak günah olur. “Haya imandandır.” hadis-i şerifiyle bildirilen haya, kötü, günah olan şeyleri göstermekten utanmak demektir. Müslümanın, önce Allahü tealadan haya etmesi lazımdır. Bunun için, ibadetlerini tam bir sadakat ve ihlas ile yapmalıdır.