Havai Hat Nedir? Havai Hat Ne Demek?

Havai Hat Nedir? Ulaştırma vasıtası olarak veya elektrik enerjisini bir yerden diğer bir yere nakletmekte kullanılan direkler arasına çekilmiş hat. Ulaştırma için; maden, kireç, kömür, çimento ve buna benzer malzemelerin bir yerden başka bir yere taşınmasında kullanılır. Bunlar tek veya çift çelik hatlar şeklindedir. Bu hatların üzerinde taşıyıcılar hareket eder. Tek hat kullanıldığında bu bir çark vasıtasıyla devamlı döndürülür. Dönen çelik hattın sarkık olmaması ve

çarktan çıkmaması için devamlı gergin tutulması gerekir. Halatın devamlı dönmesi neticesinde üzerinde belli aralıklarla konan taşıyıcı, istenilen yere kadar getirilir ve boşaltılır. Taşıyıcılara halat üzerinde hareketi sağlıyan tekerlekler de konur. Böylece malzeme, yük boşaltılacak yere gelince halattan ayrılabilir. Taşıyıcıların büyüklüğüne, yerin uzaklığına göre bunlarla saatte 50-100 ton yük taşınabilir.

Havai Hat Ne Demek?

Bir ulaştırma düzenidir. Daha çok 5-10 km. gibi kısa mesafeler arasında kurulur. İsveç’teki bir havai hattın uzunluğu 10 km. kadardır. Havai hatlar tek veya çift hatlı olurlar. Tek hatlılarda araçları taşıyan çelik tel devamlı dönüş halindedir. Bu sayede araçlar bir yerden bir yere nakledilir. Çift hatlılarda ise çelik teller sabittir, araçlar hareket halinde olan bir başka halatın yardımıyla bu halatların üzerinde kayar. Yük, dolu havai hat araçları boşaltma yerine geldiği zaman otomatik olarak halattan ayrılır ve başka bir hata geçerek yüklerini boşaltırlar.

Teleferik de insan taşımada kullanılan bir havai hattır. Elektrik enerjisinin uzak yerler arasında nakledilmesini sağlamak için pilon denen yüksek direkler arasına gerilen iletken kablolara da havai hat denir. Ulaştırma vasıtası olarak veya elektrik enerjisini bir yerden diğer bir yere nakletmekte kullanılan direkler arasına çekilmiş hat. Ulaştırma için; maden, kireç, kömür, çimento ve buna benzer malzemelerin bir yerden başka bir yere taşınmasında kullanılır. Bunlar tek veya çift çelik hatlar şeklindedir. Bu hatların üzerinde taşıyıcılar hareket eder. Tek hat kullanıldığında bu bir çark vasıtasıyla devamlı döndürülür.

Dönen çelik hattın sarkık olmaması ve çarktan çıkmaması için devamlı gergin tutulması gerekir. Halatın devamlı dönmesi neticesinde üzerinde belli aralıklarla konan taşıyıcı, istenilen yere kadar getirilir ve boşaltılır. Taşıyıcılara halat üzerinde hareketi sağlıyan tekerlekler de konur. Böylece malzeme, yük boşaltılacak yere gelince halattan ayrılabilir. Taşıyıcıların büyüklüğüne, yerin uzaklığına göre bunlarlaSaatte 50-100 ton yük taşınabilir. Çift hatlarda ise, ikisi de sabittir. Taşıyıcılar bunların üzerinde hareket eder. Taşıyıcıların halat üzerindeki kaymasını önlemek için ayrıca devamlı hareket halinde olan başka bir halat kullanılır. Çift hatlı havai hatlarda kullanılan taşıyıcılar en fazla beş ton yük taşıyabilir. Bunlar boşalacak yere gelince aynı kalınlıktaki bir demir yolu üzerinde hareket edebilecek şekilde yapılmıştır.

Havai Hat Nedir

Bu yol vasıtasıyle boşalacak yere kadar gidebilir. Yolcuları dağlara çıkarıp indirmek için yapılan telef erikler de bir nevi havai hattır (Bkz. Teleferik). Son yıllarda şehirlerarası çalışan trenler için de havai hatlar yapımı çalışmaları sürdürülmektedir. Havai hat iletkenlerin seçiminde pek çok faktör hesaba katılmaktadır. Bunlardan en önemlileri çalışacağı bölgenin coğrafya şartlarıdır. İletkenlerin kullanılacağı bölgede aktif olan rüzgarların gücü, kar ve buzlanma seviyeleri, çevreden gelen volkanik gaz ve endüstriyel gaz etkileri, topraktan çıkan yenim (korozyon) oluşturan gaz etkileri, bölgenin sıcaklıkları, denize yani tuzlu ortamlara yakınlık ve uzaklık gibi değişkenler önemli parametrelerdir.

Bunlardan başka iletkenle ilgi tedarik ve malzeme bedelleri de bütçeleme açısından önemli hususlardandır. Zira malzeme kalitesi arttırıldıkça iletken birim maliyetleri de artmaktadır. Ülkeler stratejik olarak kullandıkları malzemelerin kendi ülkelerinde imal edilmesini isterler. Bu sebeple iletkenlerin kendi iç pazarlarında bulunuyor olması yatırım safhasında tercihleri yönlendirebilmektedir. (Çoğu zaman ülkemiz hatlarında da ACSR iletkenlerin kullanılmasının en önemli sebeplerinden bir tanesi budur. Kendi iç pazarında üretimi var olan iletkenlerin kullanımı esas etkenlerden biridir. Havai Hat Nedir

Her an gerekli değişikliklerin yapılabilmesi, malzeme teminin kolay olması, ayrıca malzeme üretiminin şartnamelere bağlı kalınarak yapılabilmesi ve denetlenebilir olması da bunların yanında etkili olan aşamalardır.) Bu çerçevede tüm ülkelerin elektrik idarelerinde toplanmış bilgilerin temelinde transmisyon hatlarında en çok kullanılan ACSR iletkenlerin korozyona hassas olmaları dolayısıyla servis ömürlerinin fazla uzun olmamaları yatar. Dolayısıyla bu karma malzemelerin yerine tamamı aynı cins malzemeden yapılmış iletkenlerin kullanılması ön plana çıkmıştır.

Havai Hattı’nın Avantajları

• Yer altı kablosu ile iletime göre maliyeti daha ucuzdur, dolayısıyla daha ekonomiktir.
• Arıza yerinin tespiti ve onarımı daha pratiktir.
• İlave elemanları kullanarak tesisin kapasitesini artırmak her zaman mümkündür.
• Bakır iletkenlere göre daha hafif olduklarından direk mekanik hesabı daha azdır.
• Köprü, nehir, vadi, demir yolu ve su geçişleri daha kolaydır.

Havai Hattı’nın Dezavantajları

• Çevre ve doğa şartlarından etkilenir.
• Arızalar doğa şartları müsait değilse hemen yapılamaz.
• Ömürleri uzun değildir (30-40 yıl).
• Ormanlık alanlardan geçişlerinde yangınlara sebebiyet verebilir.