Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Hava Trafik Kontrol
Havacılıkta tesbit edilen uçuş kaidelerinin uçucular tarafından uygulanması ve yerdeki ilgili teşkilatın da uçuculara yardımcı olması, hava vasıtalarının emniyetli, düzenli ve ekonomik olarak seyrüseferlerini tamamlaması için yapılan müşterek çalışma. Birinci Dünya Harbinden sonra hava vasıtalarından çok değişik alanlarda istifade yoluna gidildi. Buna paralel olarak hava vasıtalarının sayısının artması karmaşık bir hava trafiğine sebeb oldu. Bilhassa
ticari havacılığın gelişmesi, hava trafiğinin düzenlenmesi, denetlenmesi için ülkelerarası işbirliğine ihtiyaç gösterdi. 7 Aralık 1944’te Şikago’da toplanan 52 devletin temsilcisi “Şikago Sözleşmesi” diye adlandırılan Milletlerarası Sivil Havacılık Sözleşmesi’ni (ICAO) imzalayarak hava taşımacılığının emniyetli, düzenli ve ekonomik yapılabilmesi için işbirliğini kabul ettiler. işte bugünkü havacılık faaliyetleri; emniyetini, düzenini, bu antlaşmadan doğan bilgi alışverişli çalışmalara borçludur.
Her ülke, siyasi sınırları üzerindeki hava sahasını, hava yollarını kontrol etme ve kendi hava sahasında uçan hava vasıtalarının emniyetle, seyrüseferlerini tamamlaması için yardımcı yer, destek teşkilatını kurma, faal tutma görevini almıştır. Kara yollarında motorlu vasıtaların hareket ettiği yollar gibi, havada uçakların hareket ettiği belli yollar vardır. Belli irtifa ve istikamette olan bu koridorlara hava yolu denir.
Bir memleketin sınırlarından giren uçak en yakın hava alanı ile temas kurup kendini ve takip ettiği yolu bildirir. Böylece hava yolunda hangi irtifada kaç uçak bulunduğu kolayca anlaşılır ve takip edilir. Böylelikle standart havayolları (Kıtalararası, Kıtalaraşırı, Mahalli) ağı kurulmuş olur. Uçucuların belirli bir havayolunu takip edebilmesi için radyo istasyonları, radarlar, meteoroloji istasyonları, yer kontrol merkezleri teşkilatlandırılmıştır.
Mesela Kuzey Atlas Okyanusu dünyada en yoğun hava trafiği olan bölgedir. Bu bölgede uçuş yapacak bir uçak, 42’si yedek olmak üzere 75 havaalanından, 262 kısa mesafe 34 uzun mesafe yardımından, 160 yaklaşma yardımından, birbirleriyle 60 şebekeye bağlı 128 yer istasyonundan faydalanabilir. 9 geminin hava raporunu toplayan 75 hava meydanı meteoroloji merkezinden 4 fırtına ihbar merkezinin ve yüzlerce mahalli meteoroloji istasyonunun hava raporlarını alır. Uçuşlar 75 hava trafik terminal kontrol merkezi, 44 bölge trafik kontrol merkezi tarafından takip edilir ve denetlenir.
Bir uçağın emniyetle sevk edilebilmesi, pilotun arz üzerindeki mevkiini bilmesine bağlıdır. Pilot açık havalarda görerek veya görüş mesafesini azaltan meteorolojik şartlarda aletleri ve radarlar yardımıyla mevkiini tesbit eder. Bugün, istikamet ve mesafe malumatı veren aletlerin tekniğin gelişmesiyle güvenirliği çok artmıştır. Hatta 100 m gibi çok düşük görüş mesafesinde bile bir uçak kalkıştan inişe kadar aletler, radar yardımıyla uçuşunu gerçekleştirebilir. Gerek görerek, gerek alet şartlarında havada olabilecek kazaları engellemek için hava trafik merkezlerine yetki ve sorumluluk verilmiştir.
Bütün uçucular, uçtuğu bölgenin, trafik merkeziyle ilişki kurarak, aldığı talimatları aynen yapmak zorundadırlar. Bir hava trafik merkezi; kendi bölgesinde uçan uçakların mevkiini, uçuş istikametini, yüksekliğini pilotlardan sorarak veya radarlar yardımıyla öğrenir. Aldığı bu bilgilere göre gerekirse uçakların uçuş yolunu ve yüksekliğini değiştirerek bölgesindeki uçuşların emniyetini sağlar
