Hasan Basri Çantay Hayatı? Son devir din adamlarından. Öğretmen, gazeteci, politikacı ve fikir adamı. Babası, Balıkesirli tüccar Halil Cenabi Efendi, annesi Balıkesir Kepsut’tan Hadice Hanımdır. 1887 (H.1305) senesinde Balıkesir de doğdu. 1964 (H.1384) senesinde Balıkesir’de vefat etti. ilk tahsilini Arap Hoca ve ibtidai-i Kebir Mekteplerinde gördükten sonra Balıkesir idadisine girdi. Dördüncü sınıftayken babası ölünce okulu terk etmek zorunda kaldı. Zelzeleden yıkılıp yeniden yapılan Zağanos Paşa Camii için yazdığı elli beyitlik tarihi sebebiyle Mutasarrıf Adanalı PaşabeyzadeÖmer Beyin takdirini kazandı. Halil Edib’in bir şiirine nazire yazdığı için Mehmed Ali Ayni Beyin dikkatini çekti.
Hasan Basri Çantay Hayatı
Nafia dairesi, tahrirat kalemine memur oldu. Aynı zamanda Mevlevihane medresesinde, Ahmed Naci Dededen ve Hacı Ahmed Efendiden Arapça ve Farsça öğrendi.
ikinci Meşrütiyetin ilanından sonra yayınlanan Nasihat ve Balıkesir gazetelerinde yazı yazdı. Mutasarrıf Mümtaz Beyden hukuk, iktisat ve maliye okudu. ittihat ve Terakki Cemiyetinin Balıkesir’deki yayın organı Yıldırım Gazetesi’ni çıkardı. Özel idare Encümeni Başkatibiyken, 1913 senesinde Karesi Gazetesini çıkardı.
Lise seviyesinde bir mektep olan Dar-ül-Hilafe’de, Türkçe, yazı, edebiyat ve Arapça öğretmenliği yaptı. Genel Meclis ve Daimi Encümen üyeliklerinde bulundu. Birinci Dünya Savaşı sonlarına doğru Ses Gazetesi’ni çıkardı.Mütareke yıllarında padişah Sultan Vahideddin Hana açıktan hücüm eden yazılar yayınladı. Ses Gazetesi kapatıldıktan sonra Balıkesir’den ayrılarak sekiz-dokuz ay Burhaniye, Kepsut ve Dursunbey’de kaldı. Birinci Büyük Millet Meclisine Balıkesir Milletvekili olarak katıldı.
M. Akif Ersoy ile yakın arkadaşlık kurdu. Büyük Millet Meclisinin birinci dönemi sonunda tekrar Balıkesir’e dönen Hasan Basri Çantay, okullarda edebiyat öğretmenliği ve Çocuk Yuvası Müdürlüğü yaptı. Mahalli gazetelerde yazı yazdı. 1928 senesinde rahatsızlığı sebebiyle emekliye ayrıldı. Müsiki ile de ilgilenmiş olan Hasan Basri Çantay’ın çeşitli besteleri vardır. Şiirlerinde,Basri, Hüzni, Serseri, aşık Hasan ad ve mahlaslarını kullandı. Ömrünün son yıllarını dini, ilmi, edebi araştırmalara veren Hasan Basri Çantay 1964 (H. 1384) senesinde Balıkesir’de öldü.
Hasan Basri Çantay’ın Eserleri
1) Kur’an-ı Hakim ve Meal-i Kerim: Üç ciltlik Kur’an-ı kerim mealidir. 2) Mektebli Yavrularıma, 3) Müslümanlıkta Himaye-i Etfal, 4) Ülkü Edebiyatı, 5) Kara Günler ve ibret Levhaları, 6) Zeka Demetleri, 7) Babamın Şiirleri, 8) akifname, 9) Fıkh-ı Ekber Tercümesi.