Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Hamsi Nedir
Yaşadığı yerler Sıcak ve ılıman deniz sahillerinde sürüler halinde yaşar. Özellikleri 7-15 cm boyunda, vücudu yandan basık, sırtı yeşilimtrak mavi, karın gümüşi beyazrenklidir. Üst çene alt çeneden uzundur. Sırtında tek yüzgeç bulunan çatal kuyruklu kemikli bir balık Ömrü 3-4 yıl. Çeşitleri Denizlerimizde yaşayan türden başka Güney Amerika hamsisi, Engraulis ringens, Kaliforniya hamsisi E. mordax, Japon hamsisi E. japonicus gibi değişik türler de vardır
Büyük sürüler halinde ılık deniz sahillerinde pelajik yüzeysel yaşayan, kemikli balıklar Teleostei takımından bir tür. Çoğu 10-12 cm boyundadır ve vücudu küçük pullarla örtülüdür. Akdeniz, Karadeniz, Marmara ve Batı Avrupa kıyılarında boldur. Büyüklüğü en çok 20 cmye ulaşır. Özellikle Karadenizde Sinop ve Trabzon kıyılarında bol avlanır. Fakirin balığı olarak bilinir. Türkiyede türkülere konu olmuştur. Karadenizde hamsi girmeyen ev yoktur. Başları atılmış ve karınları temizlenmiş iri hamsi,
tuzlamasına ançuezdenir. Gübre ve balık unu olarak da kullanıldığından ticari önemi büyüktür. Deniz kuşlarının ana besinidir. Bu kuşların adalardaki dışkıları birikerek kalın guano gübresi tabakaları meydana getirir. Bir ton guano için kuşların 20 ton hamsi yemesi gerekir. Güney Amerikada Peru halkı bu gübreyi ihraç ederek ticaretini yapmaktadır. Peru açıklarında Humboldt soğuk su akıntısı sebebiyle yüzeye bol miktarda plankton birikerek hamsi akınına sebeb olur. Yazın sahil bölgelerde dolaşan hamsiler kışın uygun ısı bulmak için 100-200 m derine inerler. Göç edenleri de vardır.
Mayıs eylül ayları arasında kıyılara yakın yumurtlarlar. Her dişi 40.000 kadar yumurta bırakır. Yavrular 17°C ısıda üç günde yumurtadan çıkar. Bir yılını dolduranlar yumurtlamaya başlar. Denizlerimizde Azak hamsisi, Karadeniz hamsisi, Marmara hamsisi olmak üzere üç formu bulunur. Karadenizde Kırım ve Kafkas sahillerinde yaşayanlarına Azak hamsisi denir. Yumurtlamak için Azak Denizine geçerler. Karadenizin her tarafında yaşayan ikinci form, kasımdan mart sonuna kadar göç ederek
boğazdan Marmaraya geçer. Burada kışlar. ilkbaharda sahil boyunca yumurta bırakarak tekrar Karadenize döner. Boyları 18 cmye ulaşanları vardır. 7 cm boyundaki Marmara hamsisi yalnız Marmara sularında yaşar, göç etmez. Hamsi balıklarının av mevsimi aralıktan mart sonuna kadardır. Aralık ortasından sonra tutulanların eti en lezzetlidir. 11-12 cm uzunluktakiler makbuldür. 100 gr hamsi etinde 115 kalorilik besin değeri bulunur. ilkbaharda tutulanlar zayıf olduğundan tarlalarda gübre olarak kullanılır. Taze satıldığı gibi tuzlanarak salamurası da yapılır
