Glikoliz Nedir
Glikoliz Ne Demektir? Glikoliz Nedir Kısaca? Glikoliz Hakkında? Glikoliz Ne Demek? Glikoliz Hakkında Kısaca? Glikoliz Nedir?
Glikoliz Ne Demek, Glikoliz çeşitli enzimler yardımıyla birbirini takib eden kademelerden geçerek pirüvata kadar parçalanması olayı. Bir molekül glikozun glikolizi sonucunda iki molekül pirüvat meydana gelir. Glikoliz birbirini takib eden dokuz safha sonucunda gerçekleşir. Her bir reaksiyon basamağında ayrı bir enzim görev yapmak süretiyle, süresi boyunca dokuz çeşit enzim faaliyet gösterir
Glikoliz, glikozun çeşitli basamaklardan geçerek iki molekül pirüvata kadar parçalanmasından ibarettir. Oksijenli ve oksijensiz solunum yapan hücrelerin stoplazmasında, oksijen kullanılmadan gerçekleşen ortak bir enerji elde etme yoludur. glikoliz, sonucunda verim olarak 2ATP sentezlenir. Bu da glikoz molekülünün bütün enerjisinin ancak % 2 kadarıdır. Gerek oksijenli ve gerekse oksijensiz solunum
yapan bütün organizmalarda glikoliz görülür ve hepsinde reaksiyon kademeleri aynıdır. Ancak glikolizden sonraki pirüvattan sonraki basamaklarda bazı farklılıklar görülür. Mesela, oksijenli ortamda yaşayan hücreler, glikolizin son ürünü olan pirüvatı, asetil koenzim-A Asetil Co-Aya dönüştürerek krebs çemberi denilen reaksiyonlar dizisine sokarak olayı oksijen varlığında
mitokondrilerde devam ettirirler. Glikoz molekülü krebs sonunda CO2 ve H2O moleküllerine kadar parçalanır ve oksijenli solunum sonucunda 38 ATP sentezlenmiş olur. Oksijensiz şartlarda ise pirüvat etil alkol, asetik asit, laktik asit gibi ürünlere dönüşür. Bu olaya fermantasyon denir ve sonucunda 2ATP sentezlenir Bkz. Fermantasyon. Glikoliz de bir çeşit fermantasyon olarak kabul edilebilir. Glikoliz, bazı ökaryotik hücrelerin yeterli oksijen bulamadığı zamanlarda, acil ATP üretimi için, hayat kurtarıcı bir rol oynar.
Glikoliz olayının başlaması için glikoz molekülünün önce aktifleştirilmesi gereklidir. Bunun için bir ATP harcanarak heksokinaz enzimi yardımıyla glikoz önce glikoz-6-fosfata, bu da fosfoglukoizomeraz enzimi ile katalizlenerek fruktoz-6-fosfata dönüşür. Bir ATP daha harcanarak fosfofruktokinaz enzimi etkisiyle fruktoz-1,6-difosfat meydana gelir. Aldolaz enzimi katalizörlüğüyle bu madde, dihidroksi aseton fosfat DHAP ile 3-fosfogliser aldehite 3-PGAL parçalanır. Bu üç karbonlu triozlar şekerler fosfotrioz izomeraz enzimiyle birbirlerine dönüşebilirler.
Bundan sonraki reaksiyonlar 3-PGAL üzerinden yürütülür. DHAP da 3-PGALe dönüşerek aynı yolu izlediğinden bundan sonraki reaksiyonlar iki kat olarak düşünülür ve ATP ile ilgili hesaplar da buna
göre yapılır. PGALden gliser asit 1,3-difosfogliserat meydana gelirken, serbest kalan hidrojen, NAD+ nikotinamit adenin dinükleotit akseptörü tarafından tutularak NADHye indirgenir NAD+.›NADH+H+. Bu yakalama işinde fosfogliseraldehit dehidrogenaz enziminin rolü vardır. Meydana gelen 1,3 difosfogliserik asit, fosfogliserat kinaz enzimiyle 3-fosfogliserik aside 3-PGA,
fosfogliserat mutaz enzimi ile 2-fosfogliserata 2-PGA, o da enolaz enzimiyle fosfoenol pirüvik aside PEPA dönüşür glikolizin, son basamağı olarak da PEPA, fosfopiruvet kinaz enzimi ile pirüvik aside pirüvata dönüşür ve bir mol daha ATP sentezlenir. Reaksiyonlar 3-PGALden itibaren iki kez tekrarlandığından, glikoliz sonucunda her bir glikoz molekülünden 2 mol pirüvat, 2 mol NADH+ H+ indirgenmiş nikotin amit adenin dinükleotit ve kazanç olarak 2 mol ATP meydana gelir.