Ferhad Paşa
On altıncı yüzyılda iki defa sadrazamlık yapan Osmanlı devlet adamı. Arnavut olup küçük yaşta Devşirme olarak Enderuna alındı. Burada Türk – islam terbiyesi ile yetiştirildi. Kanuninin teveccüh ve itimadını kazandı. Sıgetvar Seferine katıldı. Bu seferde vefat eden Kanuni Sultan Süleyman Hanın naşı, Ferhad Ağanın nezareti altında istanbula naklolundu. 1581 de yeniçeri ağası oldu. Şehzade Mehmedın ııı sünnet düğünü sırasında yeniçerilerle sipahiler arasında çıkan olaylar yüzünden sadrazam Koca Sınan Paşa tarafından azledildi 1582
Sınan Paşanın sadaretten azledilmesinden sonra Rumeli beylerbeyliğine getırıldı1583. Aynı yol Veziriazam Sıyavuş Paşanın tavsiyesiyle ve dördüncü vezirlikle irana serdar tayın edildi. Ferhad Paşa Revan Kalesini tahkim edip içine lüzumu kadar asker, top vesaır mühımmat koydu ve beylerbeyliğine Cağalazade Sınan Paşayı getirdi. Tıflıse yardım ederek askerin durumunu düzeltti. Lorı ve Güri Kalelerini zaptettı. Gürcistana akınlarda bulundu.
Ferhad Paşa, Özdemıroğlu Osman Paşanın ölümünden sonra 1586 da ikinci defa iran serdarlığına Getirildi. Bu seferinde de muvaffakıyet gösterdi. Tebrızı iran kuvvetlerinin muhasarasından kurtardıktan Sonra kendisine merkez yaptı. Gence ve Karabağ mıntıkasını zaptettı. Nihavendi aldı. iran Şahı Birinci Abbas ile sulh yaparak birçok memleketlerin Osmanlı ülkesine katılmasına sebep oldu. Şah Abcasın biraderinin oğlu Haydar Mirzayı rehin olarak istanbula getirdi. Bu mühim başarıları sebebiyle ünlü
Vezir, olarak tanındı. Ferhad Paşa Ağustos 1591 de Koca Sınan Paşanın azlı üzerine sadrazam oldu. Kendisine hasım olan Sınan Paşaya karşı çok lütufkar davrandı ve hürmet gösterdi. Ancak Sınan Paşa onun bu iyi niyetini Takdir etmeyip daima aleyhinde bulundu.
Ferhad Paşa Erzurum esnafı ile yeniçerilerin kavgası sebebiyle sekiz ay sonra görevinden alındı ise De 1595 te ikinci kez sadarete getirildi. isyan halinde bulunan Ferhan Paşa üzerine sefere çıktı. Ancak Sınan Paşa ve taraftarlarının onun aleyhinde konuşmaları ve Eflak Voyvodası ile anlaştığı yolunda Dedikodular çıkarmaları üzerine tekrar azledildi ve çok geçmeden de idam olundu Akım 1595. Naşı Eyüptekı türbesine defnolundu.
Ferhad Paşa, 16. yüzyıl sonlarında gelen liyakatli vezirlerden biri olup kendisine her verilen vazifede Başarı göstermiştir. Sadareti ve sadaret kaymakamlığı görevleri sırasında rakibi olan Sınan Paşanın Tahrikleriyle devamlı olarak kapıkulu ocaklarının hücumuna maruz kaldı. Son sadaretinde Eflak isyanını bastıracağında şüphe yokken Eflak sınırını geçmeye hazırlandığı sırada azledilip katlı için Emir varılması Eflak ışının felaketle uzamasına sebeb oldu. Osmanlı
Tarihçileri onun doğru ve açık Sözlü bir vezir olduğunda ittifak etmektedirler. Sultan Üçüncü Mehmed Han sonradan onun hakkında söylenenlerin iftira olduğunu anlayınca çok müteessir olmuştur. Ferhad Paşa Kumkapıda Mualla Mescidini, Halvetıye şeyhlerinden Mahmud Efendi için yaptırmıştır