Eşdeğer Ağırlık Ekivalent Ağırlık

Eşdeğer Ağırlık Ekivalent Ağırlık

Bir element veya bileşiğin, dolaylı veya dolaysız olarak, 1.008 gram hidrojenle veya 8.00 gram oksijenle veyahut da herhangi bir element veya bileşiğin eşdeğer gramıyla birleşen veya yer değiştirebilen ağırlıkça miktarı. Mesela hidrojen florürde 19 kısım flor bir kısım hidrojenle birleştiğinden, florun eşdeğer ağırlığı 19dur

Suda 16 kısım oksijen ve iki kısım hidrojen birleşmiştir ve oksijenin ekivalent tartısı ağırlığı 8dir. Bütün elementlerde atom ağırlığı, eşdeğer ağırlıkla değerliğin çarpımına eşittir. Değerlik, bir elementin 1 hidrojen atomu ile birleşen veya yer değiştiren atom sayısıdır. Bir elementin birçok değerliği, haliyle birden fazla eşdeğer tartısı olabilir.

Ekivalent eşdeğer gram Ekivalent tartısına karşılık olan sayının gram cinsinden ifadesine ekivalent gram adı verilir. Bir ekivalent gram flor, 19 gram flor demektir. Eşdeğer ağırlık teriminin izahı ile ilgili bazı örnekler

1 Amonyak, NH3, 3 hidrojen atomu ile birleşmiş, 1 azot atomu ihtiva eder. Hidrojenin eşdeğer ağırlığı atom ağırlığına eşit olduğu için, azotun eşdeğer ağırlığı atom ağırlığının 1/3ü kadar olup, tesir değeri valensi 3tür. 2 Mağnezyum oksit, MgO, 1 atom magnezyumla, 1 atom oksijen ihtiva ediyor. Oksijenin eşdeğer ağırlığı atom ağırlığının 1/2si olduğu için mağnezyumun da eşdeğer ağırlığı, atom ağırlığının 1/2si kadar olup, tesir değeri ikidir.

Bir bileşiğin eşdeğer tartısı o bileşiğin girdiği reaksiyonun gidişine bağlıdır. Asit-baz reaksiyonları için bir asidin eşdeğer tartısı 1 mol 1,0089 g H iyonu veren gram sayısı, bir bazın eşdeğer tartısı ise 1 mol OH- iyonu veren veya 1 eşdeğer gram asitle reaksiyona giren gram sayısına eşittir. H2SO4 için eşdeğer tartı formül tartısı/2 ve AlOH3 için formül tartısı/3 olur. Buna göre H2SO4ün tesir değeri 2 ve

AlOH3ün tesir değeri 3tür. denir. Tuzlar için tesir değeri tuzun içinde bulunan pozitif yük sayısına eşittir. Mesela K2CO3 için eşdeğer, tartı, formül tartısı/2dir. Çünkü çözündüğünde +1 değerlikli 2 potasyum iyonu verir. Redoks reaksiyonlarında tesir değeri veya eşdeğer ağırlık, reaksiyon sırasında, söz konusu bileşiğin aldığı veya verdiği elektron sayısı ile bulunur. Potasyum iyodat KIO3 potasyum iyodürle KI, iyoda I2 indirgendiğinde, beher KIO3 başına üç molekül I2 teşekkül eder

KIO35KI+6HCl › 3I2+3H2O+6KCl

iyodun eşdeğer ağırlığı, molekül ağırlığının 1/2si kadar olduğu için, bu reaksiyonda potasyum iyodatın eşdeğer ağırlığı formül tartısının 1/5i kadardır. Yani potasyum iyodatın KIO3 tesir değeri 5tir. Bir başka ifadeyle bu bileşik indirgenirken 5 elektron almıştır.