Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Dürbün Nedir
Uzaktaki cisimleri daha net görmeye yarayan optik bir alet. Kelimenin aslı, Farsça olup, dür uzak ve bin görür kelimelerinden meydana gelmiştir. dürbünler umümiyetle 6×30, 7×50 veya 8×30 olarak sınıflandırılır. Bu ifadelerdeki ilk rakam büyütme oranını, ikinci rakam ise, objektif merceğinin milimetre cinsinden çapını belirtir. Mesela 7×50 numaraya sahip bir dürbünün büyütme oranı 7 ve objektif merceğin çapı 50 milimetredir demektir
dürbün, iki teleskopun bir menteşeyle birbirine bağlanmasından meydana gelmiştir. Her iki teleskobun da optik sayısı aynıdır. Teleskobun ucunda objektif merceği bulunur. Objektif merceği bakılan cisimden gelen ışıkları kırarak odak düzleminde gerçek görüntü meydana gelecek şekilde form kazandırır. Teleskobun göze gelen ucuna ise göz merceği konulmuştur. Bu mercekler gözlük camı gibidir. Her iki mercek arasına prizmalar konulursa, ters görüntü doğrulur ve netleşir.
dürbünler bir borunun iki ucuna mercek veya mercek takımı konmak süretiyle yapılır. Boru uzunluğu dürbünün, cinsine, kullanıldığı maksada göre değişik olur. Merceklerin birine objektif, diğerine göz merceği adı verilir. Prizmalı dürbünlerde objektif ve göz merceği arasında 45-90 derecelik iki prizma
bulunmaktadır. Genel olarak dürbünler kırılma kanunlarına göre çalışan araçlardır. Dokuzuncu asırda Abbasi Halifesi Memün zamanında astronom Ahmed ve Mehmed kardeşlerin kullandıkları aletler, 12. asırda yaşayan astronomi alimi Batrücinin kullandığı
aletler, 16. asırda Uluğ Bey ve medresesinde gök cisimlerini incelemek için istifade ettikleri aletler dürbün esasına göre yapılmıştır. Avrupa ise bu tip araçları ancak 17. asırda gördü ve yapabildi. Buna rağmen çeşitli kaynaklar Müslüman alimlerin buluşlarını görmezlikten gelerek, Galileonun, astronomide Müslümanlardan altı asır sonra kullandığı alete ilk dürbün diyebilmektedir.
Gök dürbünü, Gök cisimlerinin gözlenip incelenmesi için kullanılır. Gök dürbününde, herbiri bir mercek sisteminden meydana gelen bir objektif ve bir göz merceği vardır. Objektifi aynadan meydana gelen teleskoptan farkı, mercek sisteminin kullanılmasıdır. Yer dürbünü Bu dürbünlerde uzaklaştırıcı ve yakınlaştırıcı mercek vardır. Uzaktaki cisimler düz ve olduğu gibi görünür. Bu dürbünün büyütme, ayırma gücü ve olayların belirlenmesi gibi özellikleri vardır.
