Doğan Nedir? Doğan Kuşu Hakkında Bilgi?

Doğan Nedir? Doğanın Yaşadığı yerler Hemen hemen bütün dünyada. Özellikleri 42-52 cm uzunlukta, sırtı külrengi ve enine çizgili. Avcı bir kuş. Ömrü 162 yıl. Çeşitleri Kızıl doğan, gök doğan çayır Doğan, delice Doğan vs. Kartalgiller ailesinin gündüz avcı kuşlarından. Tıknaz vücutlu, güçlü, kıvrık kısa gagalı, yırtıcı pençelidir. Sırtı kül renginde ve enine kahverengi çizgilidir. Karın kısmı beyazdır.

Doğan Nedir? Doğan Hakkında Bilgi?

Uzun, sivri kanatlı olup, saatte 200 kilometreye yakın bir hızla uçar. Avına 300 km hızla pike yapar. Dişileri erkeklerinden daha iridir. Kuş, fare ve tavşan avlar. Küçük memeli kemiricilerin aşırı çoğalmasına mani olur. Yüksek bir ağaç veya kayanın üzerine konarak avını bekler. Yahut yükseklere çıkarak belli bir alan üzerinde büyük daireler çizerek süzülür. Gözleri pek keskindir. Tarlada dolaşan küçük fareyi görebilir ve hızla pike yaparak yakalar. Güvercin ve kümes hayvanlarına da saldırır. Göçmen ve yerli olanları vardır. Kıvrık üst gagası bir nevi dişlidir. Tarlalar çevresinde, suya yakın yüksek ağaç veya dağ tepelerinde tüner. Doğan da diğer kartalgiller gibi yuva yapmaz.

Dişileri, erkeklerinden daha iricedir. Dişi zirvedeki kovuklara kırmızımtrak 3-7 yumurta yumurtlar. Kuluçkaya erkek de yardım eder. 21 gün zarfında yavrular çıkar. Doğan, avcılar tarafından evcilleştirilerek av kuşu olarak kullanılır. Kafası küçük bir torbayla örtülerek, eldivenli sağ bilek üzerinde taşınır. Evcil doğan Hierofalco candicans 60 cm boyundadır. Av partilerinde bilhassa sülün avı için kullanılır. Kızıl doğan, gök doğan, çayır doğan, delice doğan gibi birçok doğan türleri vardır.

Doğan Kuşunun Özellikleri Nelerdir?

Çoğunlukla uçarken görülen doğan kuşları, dağlık arazi kuşudur. Konabileceği yüksek yerlerde olmayı tercih eder. Avlanma esnasında bu alışkanlığı oldukça avantaj kazanmasını sağlamaktadır. Göz keskinliği doğan kuşunun en büyük avantajıdır. Göçmen doğanlar olduğu gibi yerli doğanlar da bulunmaktadır. Dönemsel göçüşler ile soğuk havaların olduğu yerleri tercih ederler.

Yerel olanlar ise kendi bölgelerinin dışında bulunmaktan hoşlanmazlar. Kendi yuvaları yoktur. Familyasının diğer kuşları gibi sabit yer belirlemezler. Farklı noktalarda devamlı gezinirler. Çoğunlukla yalnız oldukları görülür. Suya yakın yerlerden ayrılmamakla beraber kalabalık ormanlarda ya da insanın olduğu noktalarda olmamayı tercih ederler.

Bilim dünyasında Falconidae olarak bilinen Doğangiller familyasına dahil olan doğanlar, Falco cinsi kuşlardır. Bu cinse özgü kuvvetli pençeleri, keskin gagaları vardır. Ayrıca görme yetileri pek çok kuş türünden çok daha kuvvetlidir.

Renklerine ve vücut tiplerine göre farklı türlere ayrılan doğan kuşlarından bazıları; gök doğan, kızıl doğan ya da delice doğan adını almaktadır. Çayırlarda yaşayan ve genellikle ıssız arazilerde denk gelinen doğan türüne ise çayır doğan ismi verilmiştir. Sevimli bir görünüme sahip olsa da tehlikeli kabul edilen doğanlar; kertenkele ya da tavşan avında oldukça başarılıdırlar. Bununla beraber doğada bulunan kemiricilerin sayısının artmasına da engel olur.

Doğan Nedir? Doğan Kuşu Nasıl Avlanır?

Saatte yaklaşık 200 km hıza ulaşabilen doğanlar, avlanmak istediklerinde 300 km hız ile avlarına uçarlar. Çoğunlukla havada daire çizerek avlarını takip eder daha sonra harekete geçerler. Günün ilk ışıklarıyla beraber avlanmak için harekete geçen doğan kuşu, kilometrelerce yükseklikten tarlalar arasındaki fareleri görebilir. Yaklaşık 1 dakika içinde avını yakalamış olur. Avlanmadığı zamanda ağaçlarda ya da dağlarda bulunan doğan kuşu, bu noktadan gözleriyle av takibi yapabilmektedir. Bu özellikleri göz önüne getirildiğinde doğan kuşunun elinden herhangi bir kemirgenin kurtulması imkansızdır.

Doğan Kuşlarında Üreme Nasıl Olur?

Doğan kuşları yavrularının olduğu yumurtaları dağların zirvelerinde saklarlar. Nadiren terk edilmiş yuvaları kullansalar da çoğu zaman çalılıkların üzerine yavrularını dağıtırlar. Yumurtalar genellikle kirli kabuklu, kırmızı lekeli, kahverengi olurlar. Her yumurtlama döneminde 5 ya da 6 yumurta oluşur. Anne doğan yaklaşık 30-35 gün kuluçkada kalır. Yumurtadan çıkan yavruları 1 ay kadar besleyen anne baba daha sonra uçmayı öğreterek onları özgürlüklerine uğurlarlar.

Doğan Kuşları Evcilleştirilebilir mi?

Doğan kuşları yaklaşık 1 ay kuluçkada kalmaktadır. Sonrasında yavrular yumurtadan çıkacaktır. Evcilleştirme amacıyla doğan kuşu isteniyorsa yumurtadan çıktıktan 1 ay sonra alınabilir. Bu sürede başlarına bir poşet geçirilmeli ve pençeleri nedeniyle dikkatli olunmalıdır. Elinize veya kolunuza alıştırırken muhakkak eldiven takmaya özen göstermelisiniz. Aksi halde kalıcı iz bırakabilir. Evde büyütülen doğan kuşu en fazla 65 cm olmaktadır. İyi bakılması durumunda kolaylıkla adapte olabilmektedir. Evcilleştirilmesinin temel nedeni ise avlarda oldukça başarılı olmasıdır.

Türkiye’de Doğan Kuşu Bulunur mu?

Türkiye’de hemen her çeşidi bulunmasa da boz doğan, kahverengi doğan, isli doğan ve kır doğanı bulunmaktadır. Dağlık arazilerde görülen doğanlara, insan nüfusunun seyrek olduğu yerlerde denk gelinebilir.

Kamufle olma konusunda oldukça başarılı olan doğanlar karlı dağlarda bulunuyorlarsa muhakkak beyaz renkli olurlar. Çorak ve bozkır alanlarında ise kahverengi doğana denk gelmek mümkündür. Doğu Anadolu ve İç Anadolu Bölgesi doğan kuşunun yoğun olarak bulunduğu bölgelerdir.
Doğan Kuşlarının Bilimsel Sınıflandırması

Doğan Kuşlarının Bilimsel Sınıflandırması

Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Sınıf: Aves (Kuşlar)
Takım: Falconiformes (Gündüz Yırtıcı Kuşları)
Familya: Falconidae (Doğangiller)
Alt familya: Falconinae (Doğanlar)
Cins: Falco
Tür: F. Eleonorae