Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Devlet Yönetimi Nedir
Hatırlayacağınız gibi Büyük Selçuklu Devleti konusunu işlerken Selçuklularda ülke ve devletin hanedanın ortak malı olduğunu söylemiştik. Bu durumun sakıncalarından da söz etmiştik. Aynı şekilde Anadolu Selçuklu Devletinde ülke ve devlet Selçuklu Ailesinin ortak malıydı. Hükümdara Sultan unvanı verilirdi. Anadolu Selçuklu Devletinin ilk başkenti 1077 de Süleyman Şah tarafından fethedilen iznik oldu
iznikin 1097 de I. Haçlı Seferi sırasında düşmanın eline geçmesinde sonra başkent Konyaya taşındı ve Anadolu Selçuklu Devleti yıkılana kadar öyle kaldı. Devlet işleri divan adı verilen kurullarda görüşülürdü. Bu divanların en büyüğü başkentteki Divan-ı Saltanat idi. Divana vezir Başkanlık ederdi
Anadolu Selçukluları ile Büyük Selçuklular arasında devlet yönetimi ile ilgili benzerlikler bundan ibaret değildir. Aşağıda hem Büyük Selçuklularda hem de Anadolu Selçuklularında bulunan önemli devlet görevlerini sıraladık. Birlikte okuyalım
Melik Selçuklu ailesinden olan ve vali olarak atanan devlet görevlileri Atabey Sultan çocuklarına ve çocuk yaştaki meliklere danışmanlık ve eğitmenlik yapan devlet görevlileri.
Subaşı illerde Askerlik ve güvenlik işlerine bakardı Kadı illerde adalet işlerine bakardı.
Ordu Anadolu Selçuklu ordusu kapıkulu askerleri ve tımarlı sipahiler olmak üzere başlıca iki bölümden oluşurdu. Kapıkulu askerleri atlı ve yaya olmak üzere ikiye ayrılırdı. Maaşlı çalışırlar ve hep sultanın yanından olurlardı. Hepsi devşirme kökenliydi. Yani sonradan Müslüman yapılmış savaş tutsaklarından ya da Hıristiyan çocuklarından oluşan bir ordu idi. Tımarlı Sipahiler ise ıkta sahiplerinin yetiştirmek zorunda olduğu askerlerdi. Tamamen Türklerden oluşan bu ordu Anadolu Selçuklu ordusunun temeli idi.
Anadolu Selçuklu ordusu önceleri sadece kara birliklerinden oluşurdu. Ancak zamanla devletin Karadenizde Sinop ve Samsun Akdenizde Antalya ve Alanya limanlarını ele geçirmesi sonucunda ilk deniz kuvvetleri meydana getirildi. Anadolu Selçuklu Devleti gerçek anlamda ve büyük ölçüde donanmaya sahip olan ilk Türk devletidir. Yandaki resimde Anadolu Selçuklularından kalma Alanya Tersanesini görüyorsunuz.
Toprak Anadolu Selçuklularında tüm Topraklar devletin malı idi ve dört bölüme ayrılırdı.
Has Vergi gelirlerini sadece sultanların topladığı ve kullandığı Topraklara verilen isimdir.
ikta Askerlere ve devlet memurlarına hizmet karşılığı verilen topraklardı. Ikta sahipleri maaş yerine bu Toprakların gelirleri ile geçinirlerdi ve buna karşılık devlete Asker tımarlı sipahi yetiştirirlerdi.
Mülk Başarılı devlet memurlarına hediye olarak verilen topraklara denirdi.
Vakıf Arazi Cami medrese hastane veya kervansaray gibi sosyal kurumların masraflarını karşılamak üzere ayrılan topraklara verilen isimdir.
Hukuk Anadolu Selçuklularında şeri ve örfi olmak üzere ikili bir hukuk sistemi vardı. Şeri hukukun temeli islam kuralları iken örfi hukuk eski Türk yönetim geleneklerine dayanırdı. Şeri hukukla ilgili davalara kadılar örfi hukula ilgili davalara emir-dad adı verilen devlet görevlileri bakardı.
