Detonatör Nedir

Detonatör Nedir

Bir patlayıcı sistemde ana veya ön patlayıcıyı faaliyete geçiren cihaz. Herhangi bir patlamada tahrib gücü yüksek, fakat hızı düşük bir reaksiyon meydana gelir. Detonasyon işleminde ise, reaksiyon ses hızında olur. Bu hız, maddenin moleküler yapısına tesir ederek, bir bozulma ve tekrar birleşmeye yol açar. Bozulma ve birleşme esnasında

ortaya çıkan ısı ve basınç dalgaları ana patlayıcıyı patlatır. Bilhassa hassas olmayan, büyük patlayıcılarda kullanılan bir sistemde ise detonatör, bir primer ön patlayıcıyı patlatır, ana patlayıcı bu patlamanın tesiriyle faaliyete geçer. Böylece ana patlayıcı daha kuvvetli bir basınç dalgasına maruz kaldığından daha şiddetli bir patlama meydana gelir.

detonatörlerin, tesir ve emniyetini belirleyen ölçüler güç, hız ve hassasiyettir. Bu ölçüler çeşitli metodlarla tesbit edilerek detonatörler, sınıflandırılırlar. Ayrıca detonatörler çalıştıkları sisteme göre elektrikli, asitli gibi isimler alırlar. detonatörlerin en yaygın olarak kullanıldığı yerler büyük patlayıcıların, emniyetli veya zamanlı kullanılması istenen patlayıcıların kullanıldıkları yerlerdir. Bunlara maden ocakları ve tünel açma çalışmaları örnek verilebilir.

Detonatörlerin gelişmesi büyük bombaların patlatılmasını kolaylaştırma çalışmalarıyla birlikte başladı. 1864 senesinde Alfred Nobel, Edward Howardın 19. yüzyılın başında bulduğu civa alüminatı nitrogliserinlerin patlatılmasında, başka bir araştırmacı da, kuru pamuk barutu Nobelin keşfettiği

dinamitte detonatör olarak kullandılar. Küçük patlayıcılarda da detonatör kullanılmasına 19. yüzyılın sonlarında başlandı. Bu konuda bir de standart yapılarak 10 detonatör tipi tesbit edildi. Yine bu senelerde bir ingiliz bilgini olan Abel ilk elektrikli detonatörü keşfetti. Bu tarihten sonra yeni bir detonatör ortaya çıkarılamadı, sadece eski tipler geliştirildi.