Danıştay Nedir

Danıştay Nedir? Danıştay Ne Demektir? Danıştay Nedir Kısaca? Danıştay Ne Demek? Danıştay Hakkında Bilgi?

Danıştay Nedir, Danıştay idari uyuşmazlıkları ve davaları görmek ve çözümlemek, Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasarıları hakkında düşüncesini bildirmek, tüzük tasarılarını ve imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerini incelemek ve kanunla gösterilen diğer işleri ve kanunların başka idari yargı mercilerine bırakmadığı konularda ilk derece ve genel olarak üst derece idare mahkemesi. Tanzimatın ilanından sonra hukuk alanında günün şartlarına uygun mahkemeler kurma çalışmalarına başlanmıştır. Bu gayeyle Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye ve Darı.

Şüra-yı Bab-ı aliden sonra Meclis-i ali-i Tanzimat kurulmuş ve daha sonra bu iki meclis, Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye adıyla birleştirilmiştir. Ancak bu birleşme, adli teşkilatla idari teşkilatın birleştirilmesi ve tek yargı sisteminin uygulanması gibi sakıncalı bir sonuç doğurmuştur. Bunun giderilmesi için, Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye 10 Mayıs 1868 tarihinde Şürayı Devlet ve Divan-ı Ahkam-ı Adliye adlarıyla ikiye ayrılmıştı.

Şüra-yı Devlet, idarenin taraf olduğu uyuşmazlıkları çözümlemekle yetkili kılınmıştır. O tarihlerde idari davalar çok geniş manada ele alınarak taraflardan birinin devlet olması halinde her dava idari dava sayılmıştır. Şüranın yetkileri bu yüzden çok geniş tutulmuştur. Şüra, idareye karşı açılmış davalara bakmakla kalmıyor, aynı zamanda bir uyuşmazlık mahkemesi yetkisiyle de donatılmış bulunuyordu.

1868 tarihinde yayınlanan Şüra-yı Devlet Nizamnamesine göre Danıştay Umür-ı Mülkiye ve Zabıta ve Harbiye, Umür-ı Maliye ve Evkaf, Umür-ı Adliye, Umür-ı Nafia Ticaret ve Ziraat, Umür-ı Maarif olmak üzere beş daireye ayrılmış bulunuyordu. Bu daireler hem idari ve danışma ve hem de yargı görevlerini bir arada yürütürlerdi. Ayrıca bir dava dairesi yoktu.

Cumhuriyet döneminde 669 sayılı kanunla kurulan Cumhuriyet döneminin ilk Danıştayı 6 Temmuz 1927 tarihinde, Mülkiye, Maliye ve Nafia daireleri olmak üzere üç idare ve bir dava dairesiyle çalışmalarına başlamıştır. Bu kanunla, Danıştay, tarafından verilen kararların hiçbir makamın onayına gerek kalmadan yürütülmesi esas ve ilkesi kabül edilmiş oluyordu.

Danıştayın kuruluşunda çeşitli tarihlerde değişiklik yapılarak üç idari ve üç dava dairesi olmak üzere daire sayısı altıya çıkarılmış ve 1947 yılında Danıştay Tüzüğü hazırlanarak yürürlüğe konmuştur. 1961 Anayasası ile Danıştaya Yüksek Yargı organları içinde yer verilmiş ve 24.12.1964 gün ve 521 sayılı kanunla Danıştay Yüksek idare Mahkemesi danışma ve inceleme mercii olarak görevlendirilmiştir. Bu kanunla Danıştay, dokuzu kazai ve üçü de idari işlere bakan on iki daireye ayrılmıştır.

20 Ocak 1982 günü yürürlüğe giren 2575 sayılı kanunla Danıştayın kuruluşu, görev ve yetkileri yeniden düzenlenmiştir. Bu kanunla Danıştay, ikisi idari, sekizi dava dairesi olmak üzere on daireye ayrılmış, ayrıca Genel Kurul, idari işler Kurulu, idari ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu ile ictihatları Birleştirme Kurulu gibi karar organlarına yer verilmiştir. Yine 1982 Anayasası ile Danıştay, Yüksek idare Mahkemesi, Danışma ve inceleme Mercii olarak yerini almıştır.

Danıştay bağımsızdır. Yönetimi ve temsili, Danıştay Başkanına aittir. Danıştay hükümetle ilgili işleri Başbakanlık aracılığı ile yürütür. Danıştay Başkanı, Danıştay Genel Kurulu ile ictihatları Birleştirme Kuruluna, idari işler Kuruluna, idari ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarına ve Başkanlık Kurullarına başkanlık yapar. Öte yandan Danıştay Başkanına ait görevlerden Danıştay Başkanı tarafından verilenleri yapmak, yokluğunda ona vekillik etmek ve onun katılmadığı kurullara başkanlık yapmak üzere iki Başkanvekili bulunmaktadır.

Ayrıca üyelerin dairelere ayrılmalarını, daire değiştirmelerini, daireler arasında görev uyuşmazlıklarını çözümlemek üzere Başkanlık Kurulu, meslek mensuplarının disiplin işlerini görmek üzere YüksekDisiplin ve Disiplin Kurulları vardır.

Danıştayda Genel Sekreter ve Yardımcıları, Özlük işleri, Evrak, Levazım,Kitaplık ve Yayın, Tasnif, Arşiv, Sosyal ve idari işler, Özel Kalem Müdürlükleri, idari ve öteki hizmetleri yürütmektedir.

2575 Sayılı Kanun Hükümlerine Göre Danıştay

idari, vergi mahkemelerinden verilen kararlara karşı temyiz isteklerini inceler ve karara bağlar. Bu kanunda yazılı idari davaları ilk ve son derece mahkemesi olarak karara bağlar. Başbakan ve bakanlar

kurulunca gönderilen kanun tasarıları hakkında düşüncelerini bildirir. Tüzük tasarıları hakkında düşüncelerini bildirir.Tüzük tasarılarını ve imtiyaz sözleşme ve şartlarını inceler. Devlet Başkanlığı ve Başbakanlık tarafından gönderilen işler hakkında görüşünü bildirir. Bu kanunla ve diğer kanunlara verilen görevleri yapar. Danıştay üyelerinin dörtte üçü, Hakimler ve SavcılarYüksek Kurulu tarafından,

dörtte biri, Cumhurbaşkanı tarafından seçilir. Danıştay Başkanı, Danıştay Genel Kurulu tarafından üye tam sayısının salt çoğunluğu ile dört yıl müddetince seçilir.Süresi biten yeniden seçilebilir Anayasa, madde 155. 1980 sonrası döneminde idare Mahkemeleri, Bölge idare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin kurulmasıyla birlikte Danıştayın, yükü önemli ölçüde hafiflemiştir.