Dana Nedir? Sütten kesilmiş (4-12 aylık) inek yavrusu. ineğin süt emen yavrusuna buzağı, sütten kesildikten sonra bir yaşına kadar olan dişilerine dişi dana erkeklerine erkek dana denir.Dana etinin gerdan, but ve karın kısımları daha çok hareket ettikleri için daha kaslı ve serttir. Gerdan, but ve karından uzakta kalan kısımlar dana etinin en yumuşak ve en tercih edilen (dolayısıyla en pahalı) kısımlarıdır. Dana eti kasaplar tarafından kullanım amacına göre aşağıdaki kısımlara ayrılarak satılır.
Dana Nedir?
- Kontrfile
- Bonfile
- Nuar
- Kontrnuar
- Sokum
- Tranç
- Yumurta
- Antrikot
- Bodigo
- Döş
- Pençeta
- Kürek
- Gerdan
Bu parçalar arasında gerdan, pençeta, döş ve kürek kısımları hayvanın daha çok hareket eden kısımları olduğu için daha serttir ve genellikle kıyma olarak kullanılırlar. Nuar, kontrnuar ve bodigo (but) kısımları haşlanarak yenmeye uygundur. Yumurta, tranç ve sokum kısımları kuşbaşı et olarak kullanılır. Bonfile, kontrfile ve antrikot kısımları ise dana etinin en yumuşak kısımlarıdır, dolayısıyla ızgara için mükemmeldir.
Dana Irkları Nelerdir? Dana Nedir?
Belçika Mavisi
Belçika orjinli bir türdür. Belçika mavisinin heykelimsi, yoğun kaslı görüntüsü, çift kaslı olarak da bilinir. Çift kaslı fenotipi kalıtsal bir durumdur ve kas hücrelerinin hacminin artışı yerine (hypertrophy) kas hücrelerinin (iplikçiklerinin) sayısının artması sonucu (hyperplasia) oluşur. Bu kalıtsal durum “Piedmontese” türü sığırlarda da bulunur. Her iki türdeki sığırların da yemi kasa çevirmede üstün yetenekleri vardır bu da bu tür sığırların etlerinin yağ oranın düşük olmasını sağlar. Belçika mavisi ismini türün tipik gri-mavi alaca görüntüsünden almış olmasına rağmen kılları beyazdan siyaha kadar farklılık gösterebilir.
Angus
Anavatanı İskoçya’dır. 1800 lü yıllarda boynuzsuz angus ” doddies ” olarak anılırken; Hugh Watson angus birliğini kurmuştur. Angus ırkını önemli kılan en önemli özellik etinin kalitesidir. Amerika birleşik devletlerinde etçi sığır ırklarının çoğunluğunu angus sığırları oluşturmaktadır. Çünkü diğer etçi ırklarına göre angus ırkı daha kaliteli et üretimine olanak verir. Angus etinin tercih edilmesindeki en önemli özellik et yağ oranının düşük olmasıdır. Diğer ırklarda yağ oranı %35-36 lara kadar varırken angus etinde bu oran %6-7 civarındadır. Angus etinde mermerleşme (yağın kas lifleri arasındaki dağılımı ) mükemmeldir.
Brahman
Hindistan kökenli olan Brahman sığırı “Bos indicus” türünden gelmiştir. Olağan üstü yaşam kabiliyetine sahiptir. Az beslenmede, hastalıkta, zor hava şartlarında ve bakımsızlığa çok dayanıklıdır. Bu özelliklerinden dolayı yerli halk bu sığır ırkına ” Hindistan’ın kutsal ineği ” derler. En belirgin özelliği boyun’un üzerindeki hörgücüdür. Gri, kırmızı ve siyah’a yakında renklerde olurlar. Çoğunluk gri’dir. Erkekler 1-2 ton daha koyu renktedirler. Köklü ve gelişmiş boynuzlara sahiptir.
Brangus
Brangus ırkı 1912’de Amerika’daki yetiştiriciler tarafından 3/8 Brahman ırkı, 5/8 Angus ırkı sığır’dan oluşturulmuştur. Buradaki amaç Angus kadar karkas özelliği ve güçlü yapısından; Brahman kadar zor şartlara dayanıklılık, yüksek döl verim özelliği ve birçok sığır ırklarından daha gelişmiş annelik içgüdüsünden faydalanmaktır. Rengi siyah veya kırmızıdır. Erkek ve dişileri doğuştan boynuzsuzdur.
Charolais
Anavatanı Fransa’daki Charolais bölgesidir. Adını da oradan almıştır. Sarımsı üzerine beyaz kaplanmış gibi renktedir. Hem boynuzlu hem boynuzsuz tipleri vardır. Zor şartlara dayanıklıdır. Süt ırkları ile melezlemeye uygundur. Bunun sonucunda buzağıların kas yapısının artışı gözlenir. Uzun ömürlüdür. İyi bakımla 12 buzağı alınır. 750 kg civarına kadar yağlanma belirgin olmaz. Ağırlık artışı: 1400 gr/gün
Hereford
Adını İngiltere’nin güneybatı bölgesindeki herefordshire vadisinden almıştır. 17 yy.’dan sonraları bu vadiden dünya’ya yayılmıştır. 19. yy itibari ile Kanada, ABD, Arjantin, Brezilya, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika ve Almanya gibi ülkelerde yetiştirilmiştir. Kırmızı – kahverengi rengindedir. Mutlaka başı , boyun’u, alın’ı, göbek altı, ayak eklemleri ve kuyruk tüyü beyaz olur. Hem boynuzlu (İngiliz tipi) hem boynuzsuzdurlar. Kırmızı – kahverengi rengindedir. Mutlaka başı, boyunu, alını, göbek altı, ayak eklemleri ve kuyruk tüyü beyaz olur. Hem boynuzlu (İngiliz tipi) hem boynuzsuzdurlar.
Hungarian Grey (Macar Grisi Veya Macar Bozkır Sığırı)
Macaristan kökenli eski bir sığır türüdür. Macar ovalarından köken almıştır ve ekstansif yetiştiriciliğe çok iyi uyum sağlamıştır. Macar grisi uzun ve incedir. Öküzler 145-155 cm uzunluğa ve 800-900 kg. ağırlığa ; inekler 135-140 cm uzunluğa ve 500-600 kg. ağırlığa ulaşabilir. Renk gümüş-beyaz’dan kül rengine kadar görülebilir. Buzağılar kırmızımsı-sarımtırak renk kürkle doğarlar. Macar grileri dinç, gösterişsiz, kolay yavrulayan ve uzun yaşayan sığırlardır. Boynuzları yukarı doğru, eğimli ve uzundur.
Limousine
Anavatanı Fransa’nın güney batısındaki Limousin bölgesidir. Renkleri açık yada koyu kızıldır. Ağız ve göz çevresi açık renktedir. Çok rahat ve sakin yapısından dolayı sürüye uygundur. Doğum kolaylığı özellikle ön plandadır. Et bağlama özelliği olağan üstüdür. Etinin az yağlı oluşu, et kalitesinin yüksek olmasını sağlar. Kas yapısı iyidir. Et randımanı üst seviyededir. Avrupa’nın Top-Genetik ırkı olarak kabul görmüştür.
Shorthorn
Anavatanı İngiltere’nin Durham ile York bölgesi civarındandır. 18. yy’da Durham ırkı ile shorthorn melezleştirilerek etçil özelliği artırılmıştır. Shorthorn hem etçil hem sütçü ırklar arasında gözde bir yere sahip olmuştur. Renk kırmızı – beyaz ve tonlarındadır. Ağız çevresi beyazdır. Kısa yüzlüdür. Orta boylu sallı yapıdadır. Sağlam tırnak yapısına sahiptir. Sakin yapılıdır. Zor şartlara uygundur. Boynuzsuz veya kısa boynuzludur. Döl verimi yüksektir. Kolay doğum özelliğine sahiptir. Kırmızı holstein’le melezlemede süt miktarı artırılır.
Piedmentosa
Anavatanı kuzeybatı İtalya’dır. Ancak DNA analizlerine göre bu ırk 20.000 yıl ötesinden Hindistan ve Pakistan’ dan gelme olduğu söylenmektedir. Etinin az yağlı ve buna rağmen yumuşak olması etinin kalitesini arttırmıştır. Bu ırkın sahip olduğu ” Çift lender gen” (Çift kas geni) özelliğinden dolayı kas yapısı kuvvetli, bu sebepten olağan üstü ete dönüşür. Bir diğer gen özelliği etin yağlanmasını önler. Saf ırk piedmentosa lar beyaz veya gri renkte olurlar. Erkekler dişilere göre bir – iki ton daha koyu renkte olurlar. Göz , ağız ve kulak çevresi siyahtır. Sakin yapılı ve etçil ırklar içinde süt verim özelliği zayıf değildir. Tescilli, yüksek kaliteli ete sahiptir. Kaynak: Dana Nedir?