Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Çıkıklar Nedir
Herhangi bir eklemde, oynak yüzlerin birbirine olan bağlantılarını yitirmesine ve normal olmayan yeni bir durum almasına çıkık luksasyon adı verilir. Çarpma, düşme veya herhangi bir darbe sonucu eklem kapsülünün bir yerinden yırtılması ile çıkık meydana gelebilir. Böylece kemiklerin oynak yüzlerinden biri eklem boşluğunun dışına çıkabilmektedir. Ancak doğuştan meydana gelen çıkıklarda kapsülün yırtılmadan, gevşeyip bollaşmasıyla da çıkıklar meydana gelebilmektedir. Bazı kırık olaylarında da sonradan yapılacak anormal hareketler sonucu çıkıklar oluşabilir. Çıkık meydana gelen eklemde kemiklerin pasif hareketleri ortadan kalkmakta, adelelerin aktif hareketleri de oynak çalışmadığından yapılamamaktadır
Çıkığın derecesine göre tam çıkık veya yarı çıkık subluxatio deyimleri kullanılabilir. Bazı çıkıklar sağlam eklemlerde herhangi bir zorlama travma sonucu meydana geldiği halde bazen hiçbir zorlama olmadan kendiliğinden de çıkık meydana gelebilir. Bunlara patolojik veya spontan çıkıklar denir. Bu gibi olaylarda, oynaklarda doğuştan veya sonradan olma bazı kusurların varlığı artritis deformans, osteomiyelit, kemik tüberkülozu v.b. eklemde kolayca bir çıkığa neden olmaktadır
Bazı kemiklerde ilk çıkıktan sonra basit bir nedenle tekrarlayan, alışkanlık haline gelen çıkıklar oluşur. Bunlara çıkık alışkanlığı veya habitüel luksasyon denir.Çıkıklar genellikle organın çevre kısmındaki kemiğin adı ile isimlendirilirler, örneğin dirsek oynağfının çıkığında ön kol çıkığından söz edilir.Çıkıklar bir güç etkisiyle oluştuğu halde çıkığı hazırlayan bazı faktörler de önemlidir. Çok hareketli olan, dış etkenlerle fazla karşılaşan ve oynak yüzleri arasındaki nisbetsizlik nedeniyle bazı eklemlerde çıkık daha fazla görülür. Gerçekten de bütün çıkıkların %50’sini omuz çıkıkları oluşturur. Ondan sonra dirsek çıkıkları, el ve parmak çıkıkları gelir
Çıkık meydana gelen eklemde kendiliğinden beliren ağrılar ve oynak bağlarının yırtılmasından meydana gelen kanama nedeni ile eklem çevresine kan oturması yani hematom görülür. Hasta bazı hareketleri yapamaz hale gelir
Ayrıca kırıklardan farklı olarak çıkıklarda tabii olmayan bir tutukluk fiksasyon vardır. Oynak bağlantısının bozulması nedeniyle durum ve şekil bozukluğu yani dislokasyon ve deformite belirtileri doktorlara çıkığın teşhisinde yardımcı olur. Olayın meydana geliş biçimini dinleyen, göz ve elle muayene eden bir doktor, çıkığı teşhis edebilir. Ayrıca röntgen filmi çekilerek durum daha kesin bir şekilde saptandıktan sonra bazı manevralarla çıkan kemikler eski yerlerine konur. Bu işleme repozisyon denir. Bu gibi manevralarda esas olan prensip çıkığın oluşunda geçen aşamaları, ters yönde taklit etmektir. Bu amaçla anestezi altında önce adaleler gevşek bir duruma getirilir ve kemikler karşı yönlerden çekilmek, yani ekstansiyon yapılarak oynak yüzlerinin karşılıklı gelerek çıkığın yerine yerleşmesi sağlanır
Ortopedik yöntemlerle düzeltilemeyen bazı çıkıkları, cerrahlar operasyonla düzeltmek zorunda kalabilirler.Yerine getirilemeyen eski çıkıklarda zamanla aynı yerde yeni bir oynak neoart-hrosis meydana gelebilir. Ancak hareket yeteneği azdır ve bu gibi olaylarda operasyon gerektir
