Bulaşıcı Hastalıklar
Hastalık yapıcı herhangi bir yolla insana geçme özelliğindeki mikropların veya parazitlerin vücuda girmesiyle ortaya çıkan hastalıklar. Hastalığı yapan organizmalar, virüsler, bakteriler, riketsialar, mantarlar olabilir. Bütün bulaşıcı hastalıklar bir veya birkaç yolla insana geçebilme özelliğindedir. insandan insana, hayvandan insana olduğu gibi, topraktan insana da bulaşma husüle gelebilir
Bulaşma şekillerinden başlıcaları şunlardır
1. Aksırırken, öksürürken, konuşurken ağızdan çıkan damlacıkların başkası tarafından teneffüs edilmesiyle verem, boğmaca ve çeşitli solunum yolu hastalıkları 2. Direk deri teması ve cinsi temasla 3. Hastanın kullandığı çamaşır, yatak eşyası ve yiyecek eşyaları gibi malzemeler vasıtasıyla 4. Hayvanların insandan insana veya hayvanlardan
insana hastalık taşımasıyla Bunun en canlı örneği anofel cinsi sivrisineklerin taşıdığı sıtmadır. Yine aynı şekilde güvercinler psittakoz hastalığını taşırlar. 5. Hastalandırıcı mikroplarla kirlenmiş yiyecekler ve içeceklerin alınmasıyla Suyla bulaşan hastalıkların başlıcaları tifo, dizanteri, kolera, paratifo olarak sayılabilir.Yiyeceklerle de besin zehirlenmeleri ve gastroenteritler meydana gelebilir. 6.Hastalıklı bir anneden hamilelik sırasında veya doğum esnasında bebeğe hastalık bulaşmasiyle Frengi, kızamıkçık, gonore konjonktiviti, yani belsoğukluğu mikrobunun yaptığı göz iltihabı bu yolla bulaşabilir.
Kuluçka devresi
Hastalık yapıcı organizma, vücuda girdiği zaman üremeye başlar. Üreyerek hastalık belirtilerini ortaya çıkaracak sayıya gelmesi belli zaman alır. Mikrobun vücuda girdikten hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasına kadar geçen zamana kuluçka devresi denir. Kuluçka devresi, mikrobun cinsine göre çok değişiklik gösterir. Kolerada kuluçka dönemi bir kaç saat sürdüğü halde, karaciğer iltihabının hepatitis bir şeklinde 5-6 ay sürebilir. Kuduz vakalarında, bir hatta iki seneyi geçer.
Kuluçka süreleri olabilir özellikle beyne çok uzak noktalardaki ısırıklarda. Epra cüzzamda ise kuluçka süresi 2-20 yıl gibi seneleri bulabilir. Bir kişi mikrop tarafından hastalandırılınca vücutta o mikroba karşı antikorlar savunma maddeleri yapılmaya başlanır. Bu antikorlar, hastalık geçtikten sonra da vücutta mevcut olup, aynı mikrobun ikinci bir saldırısında karşı koyarlar. Bir mikrobu vücut tanıyıp ona karşı antikor yapmışsa, o mikrobun daha sonraki girişlerinde ya hiç hastalık olmaz veya hastalık hafif seyreder. Buna bağışık olma durumu denir
Suni olarak meydana getirilen bağışıklıkta, kişiye zayıflatılmış, ölü mikroplar veya mikrop maddeleri verilir. Bunlara karşı hastalık belirtileri hasıl olmaksızın antikor teşekkül eder. Böylece kişinin hastalığa karşı korunması sağlanır. Birçok hastalığa karşı kullanılan aşılar böyledir. Aşılar her bulaşıcı hastalıkta tesirli olmayıp, ancak belli sayıda hastalıkta tesirlidir
Hastalığa yakalanma açısından daha şanssız olanlar daha çok yakalananlar şunlardır 1. Bulaşıcı hastalıkların salgın olduğu yerlere gidenler, 2. Üç aylıktan daha küçük bebekler, 3. ailesinde bulaşıcı hastalık taşıyan kişi bulunanlar, 4. Yaşlı ve yatalak olanlar, 5.Kanser gibi bağışıklık sistemini felce uğratan bir hastalığı olanlar, 6. Bağışıklığı bastırıcı ilaçları kullananlar.
Bulaşıcı hastalıklarda bazı belirtiler vardır ki, hemen hemen bütün hastalarda bulunur. Bunlar ateş, halsizlik, iştahsızlık, başağrısı, genel vücut ağrıları olarak sayılabilir. Bazı hastalıklarda döküntüler olabilir kızıl, kızamık, çiçekte olduğu gibi. Hazım sistemini tutan hastalıklarda ise umümiyetle ishal vardır.
Her doğan çocuğa, zamanı geldiğinde aşı yaptırmalıdır. Vücüdu devamlı kuvvetli tutmalı, yeme – içmeye çok dikkat etmelidir. Düzenli bir hayat sürmeli sefaletten, içki ve gece hayatından mutlaka kaçınmalıdır
Bulaşıcı hastalık salgını olan yerlere mecbüren gitmek gerekiyorsa, alınacak tedbirler ve yapılacak aşılar konusunda bir hekime danışmalıdır. Temizlenmemiş kirli yiyecekler yememeli, vücut temizliğine gereken dikkati göstermelidir. Ortaçağ Avrupası salgınlarla çalkalanırken, islam ülkelerinde bulaşıcı hastalıklara daha seyrek rastlanması, dinimizin temizliğe verdiği önem sebebiyledir.
Bulaşıcı hastalıkların tedavisi çok çeşitli olup, hastalık yapıcı mikrobun cinsine göre değişir. Penisilin ve benzeri antibiyotikler bakterilere karşı tesirlidir. Sıtma gibi protozoon tek hücreli canlı cinsi mikroplarla meydana gelen hastalıklar da, çeşitli kimyevi maddelerden müteşekkil ilaçlarla iyileştirilir. Virüs hastalıkları ise antibiyotiklerden etkilenmezler.
Belli başlı bulaşıcı hastalıklar Belsoğukluğu, Bruselloz, Çiçek, Difteri, Dizanteri amipli veya basilli, Grip, Hepatit, Kızamık, Kolera, Menenjit, Psittakoz, Sıtma, Suçiçeği, Tetanos, Tularemi, Tüberküloz, Uyku hastalığı, Zatürre, Tifo, Tifüs