Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Bronşlar Nedir
soluk borusunun ikiye ayrıldığı yerden başlayıp, çapları bir milimetre oluncaya kadar dallanarak devam eden, çeşitli çap ve uzunluktaki nefes boruları. Trakeas denilen soluk borusu 10-12 cm uzunluğunda olup, gırtlak ile ana bronşlar, arasındadır. Soluk borusunun ikiye ayrıldığı yere tıp dilinde Bifurcatio trachea, yani çatallanma soluk borusu yeri adı verilir. Bu çatallanma yeri yaklaşık olarak beşinci boyun omuru hizasında bulunmaktadır. Burada ana
bronşlar 50-100 derece arasında değişen bir açı ile birbirlerinden ayrılırlar. Sağ ana bronş, soluk borusundan az bir açı farkla devam ederken sol ana bronş, soluk borusu doğrultusundan oldukça büyük bir açı ile ayrılır. Bu sebeple soluk borusuna kaçan maddeler genellikle sağ ana bronşu tıkarlar. Sağ ana bronş 3, sol ana bronş ise 4 cm çapındadır
Her ana bronş, lop bronşlarına, ayrılır.Sağda üç, solda iki tane lob bronşu bulunmaktadır. Sağdaki lob bronşlarına ayrılma yeri çatallanma yerinden 2,5 cm kadar uzaklıkta, soldaki ise 5 cm uzaklıktadır.
Lob bronşlarından da akciğerin segmentlerine göre, segment parça bronşları, ayrılır.Sağ akciğerde 10, sol akciğerde 8 olmak üzere akciğerlerde toplam 18 segment bulunmaktadır. Segment bronşları çapları bir milimetre oluncaya kadar devam eder. Bundan sonra bronşçuklar başlar. Bronşçukların duvarları bronşların duvarlarından farklıdır ve aralarındaki temel yapı farkı bronş duvarlarında bulunan
kıkırdak dokusunun bronşçuklarda bulunmasıdır. Terminal bronşçuklardan ufak solunum bronşçukları çıkar. Bu bronşçuklar 1-3,5 mm uzunluğunda ve 0,4 mm genişliğinde olup, akciğer keseciği kanalı ile devam ederler. Akciğer kesecikleri hem ufak solunum bronşçuklarına ve hem de akciğer keseceği kanalına açılırlar. Akciğer keseciklerinin bir diğer adı da alveoldür. Gaz alışverişi, alveol ile alveol kapilleri arasında cereyan eder.
Akciğer kesecikleri alveoller, 0,06 mm ile 0,2 mm arasında değişen çaplara sahip olup, bunların yaklaşık 200 tanesi bir terminal bronşa bağlanmaktadır. Akciğerimizde yaklaşık 300 milyon kesecik bulunmaktadır. Alveollerin yüzeyleri toplamı ortalama 55 metrekarelik bir alanı bulmaktadır. insan vücudunun mükemmel yaradılışı, basit görülen bronşlarda bile açıkça görülmektedir.
Bronşların, içi, tüylü epitel hücreleri ve bronş ifrazatının kaynağı olan kadehçik hücreleri ile örtülüdür. Bu hücrelerin ve diğer salgı bezlerinin salgıladığı ifrazatı, tüylü epitel hücreleri gırtlağa doğru hareket ettirir. Bu ifrazat, balgam olarak dışarı atılır. Hava yollarına kaçan toz, kurum vb. bu yolla birkaç saatte dışarı atılır.
Tütün kullananlarda tüylü epitel hücrelerinin kılcıklarının hareket kabiliyetleri zayıflamaktadır. Böylece hem sigaranın tahriş edici etkisi ve hem de diğer zararlı maddelere karşı bronş korunma mekanizmasının işlemesinin aksaması bir araya gelerek akciğer yapı ve işleyişi bozulmaktadır. Bunun sonucu olarak arabaların eksoz dumanlarında ve sigara dumanında bulunan kanser yapıcı kanserojen maddeler akciğerde birikerek ilerde meydana gelecek bir akciğer kanserine zemin hazırlayabilirler.
Bronşların duvarlarının yapısı ayrıca düz kas, kıkırdak ve esnek katılgan dokudan meydana gelmiştir. Bronşların düz kaslarının kasılmasıyla daralma meydana gelir ve hava alma zorlaşır bu da astım hastalığının husüle gelmesine sebeb olur. Bu bronş daralması, çeşitli allerjik ve bünyevi özelliklerden olur.
