Azot Nedir
Azot Nedir? Azot Ne Demek? Azot Nedir Kısaca? Azot Ne Demektir? Azot Hakkında Bilgi?
Azot Nedir, Azot Ne Demektir, Azot, periyodik cetvelde N simgesi ile gösterilen bir element olup atom numarası 7 dir. Renksiz, kokusuz, tatsız ve inert bir gazdır. Azot, dünya atmosferinin %78’ini oluşturur ve tüm canlı dokularda bulunur. Azot ayrıca, amino asit, amonyak, nitrik asit, ve siyanür gibi önemli bileşikler de oluşturur.
Önemli özellikleri Azot bir ametal olup elektro-negatiflik değeri 3,04’tür. Dış yörüngesinde beş elektron bulunur ve dolayısıyla pek çok bileşiğinde 3 değerlidir. Saf azot, oda sıcaklığında renksiz ve reaktif olmayan bir gazdır. Dünya atmosferinin %78.08’ini oluşturur. 77 K de yoğunlaşır ve 63 k de donar. Sıvı azot iyi bilinen bir dondurucudur.
Tarihçesi Azot adının İngilizcesi olan Nitrogen sözcüğü, Latince nitrum, Yunanca doğal soda, genler, şekillenmek anlamında olan Nitron dan gelmektedir. Daniel Rutherford 1772’de azotu keşfettiğinde onu zararlı hava veya sabit hava olarak adlandırmıştır. Havanın belli bir oranının yanma olayında yer almadığı, 18. yüzyıl kimyacıları tarafından iyi bilinmekteydi. Azot, yaklaşık aynı tarihlerde Carl Wilhelm Scheele, Henry Cavendish, ve Joseph Priestley tarafından da araştırılmaktaydı. Antoine Lavoisier de azotu, Yunanca αζωτος cansız anlamına gelen azote olarak adlandırmıştı. Bu sözcük Fransızcada kullanılır oldu ve sonraları pekçok dile girdi.
Azot bileşikleri orta çağlarda biliniyordu. Simyacılar nitrik asidi aqua fortis olarak biliyorlardı. Altını çözebilen karışım olması dolayısıyla, nitrik asit ve hidroklorik asit karışımı aqua regia kral suyu olarak biliniyordu. Azot bileşiklerinin ilk endüstriyel ve zirai kullanımı güherçile sodyum veya potasyum nitrat ve kısmen de barut yapımı şeklinde oldu. Daha sonraları da gübre ve kimyasal hammadde olarak kullanıldı.
Bulunuşu Azot endüstriyel anlamda, sıvı hava’nın kısmi destilasyonu ile ya da gaz halindeki havadan mekanik olarak basınçlı ters osmos yöntemi elde edilir. Azot, hayvan dışkılarının, üre ve ürik asit halinde büyük kısmını oluşturur. Moleküler azot, büyük oranda Satürn’ün Ay’ı Titan’ın atmosferinde bulunur. Ayrıca, yıldızlar arası uzayda da varlığı David Knauth ve arkadaşlarının yaptığı çalışmalarla saptanmıştır.
Kullanım Azot bileşikleri Moleküler azot, atmosferde reaktif değildir fakat doğada, canlı organizmalar bakteriler tarafından biyolojik ve endüstriyel anlamda faydalı bileşiklere dönüştürülür. Endüstriyel anlamda azot ve doğal gaz, Haber prosesi ile amonyağa dönüştürülür. Amonyak da ya gübre olarak, ya da patlayıcılar gibi başka maddelerin üretiminde Ostwald prosesi ile nitrik asit üretimi başlangıç maddesi olarak kullanılır.
Azot tuzları içinde en önemlilerinden biri potasyum nitrat veya saltpeter güherçile olup tarih boyunca barut yapımında kullanılmıştır. Diğer bir tuz da amonyum nitratdır ve gübre olarak kullanılır. Diğer azotlu organik bileşikler nitrogliserin ve trinitrotoluen olup patlayıcı yapımında kullanılırlar. Nitrik asit sıvı yakıtlı füzelerde oksitleyici olarak kullanılır. Hidrazin ve türevleri füze yakıtlarında kullanılır.
Moleküler azot gaz ve sıvı Azot gazı, sıvı azotun ısınarak buharlaşmaya bırakılmasıyla kolayca elde edilebilir. Çok geniş kullanım alanları olup, oksidasyonun istenmediği ortamlarda hava yerine kullanılabilir.
paketlenmiş gıdaların tazeliğini korumak için, güvenlik amacıyla sıvı patlayıcıların üzerini örtmek için, geçirgeç transistör, diyot ve tümleşik devre gibi elektronik bileşenlerin üretiminde,
paslanmaz çelik üretiminde, inert, nemsiz ve oksitleyici olmayan özelliklerinden dolayı otomobil ve uçak tekerleklerinin dolumunda Sıvı azot endüstriyel anlamda ve büyük miktarlarda sıvılaştırılmış havadan destilasyon yoluyla üretilir ve LN2 şeklinde tanımlanırsa da doğru yazılış şekli N2l dir. Dondurucu bir sıvı olup canlı dokuyla temas etmesi halinde ani donmaya neden olur. Ortam sıcaklığından uygun şekilde izole edilmesi durumunda, basınç uygulaması gerektirmeyen bir azot gazı kaynağı oluşturur. Suyun donma noktasının çok altındaki sıcaklıklarda kalabilme özelliği 77 K, -196°C veya -320°F, sıvı azotun, çok değişik alanlarda kullanımını mümkün kılar.
gıda ürünlerinin daldırılarak dondurulması ve taşınımı, canlı dokuların, üreme hücrelerinin sperm, yumurta, ve diğer biyolojik örnek ve malzemelerin dondurularak korunması,
bilim eğitimindeki görsel deneylerde, yüksek hassasiyetteki algılayıcılar ve düşük gürültü seviyeli amplifikatörlerde soğutucu olarak dermatolojide. nahoş görünümlü siğil veya potansiyel kanser riski taşıyan cilt yaralarının alınmasında, CPU veya GPU gibi bilgisayar donanımlarının soğutma sistemlerinde soğutucu olarak.
Eldesi Azot, sodyum azidin NaN3 ve amonyum dikromatın bozunması ile saf olarak elde edilebilir NaN3 → 2Na + 3N2 300 °C NH42Cr2O7 → N2 + Cr2O3 + 4H2O Azot eldesinde kullanılan bir diğer yöntem ise, amonyağın kireç kaymağı ile reaksiyonudur.
2NH3 + 3CaOCl → 3CaCl3 + N2 +3H2O Önlemler Nitratlı gübreler ekili arazilerin sulama sularıyla sürüklenerek akarsulara ve yeraltı sularına karışması büyük çevre kirliliklerine sebep olmaktadır. Siyano -CN içeren bileşikler aşırı derecede zehirli tuzlar oluşturur ve tüm memeli canlılar için öldürücüdür.
Otomativ ve Uçak sanayinde kullanımı Günümüzde ise artık araba lastiklerini şişirmede kullanılır.Lastik şişirmekte nitrojen kullanmak havacılıkta kullanılan bir yöntem.Normal havanın içinde bulunan oksijenin meydana getirdiği korozyonu azaltmak, ve yüksek sıcaklıklarda yanma riskini azaltmak için uçak lastikleri nitrojen ile şişirilir.Ancak otomobil lastiği o kadar kritik yüklere maruz kalmadığı için otomobillerde kullanmak fazla bir fayda sağlamaz.