Astigmat Nedir? Gözde meydana gelen kırılma kusurlarından birisi de astigmatizmadır. Miyopi ve hipermetropide göz içinde bir noktada odaklaşan görüntü, astigmat denilen kırılma kusurunda tek bir nokta şeklinde belirmez. Görüntü retinada iki ayrı düzlemde birbirine dik iki çizgi şeklinde belirir. Fizyolojik olarak yeni doğan çocuklarda kornea küresel olduğundan astigmatizma yoktur. Bazı sebeplerle kornea’nın küreselliğinin bozulması ve yatay meridyenin daha az kırıcı olması astigmatizmaya neden olmaktadır. Yüksek derecede astig-matizması olanlar daireleri oval biçimde görürler.
Astigmat Nedir? Astigmat Neden Olur?
Gözde gelen ışık ışınlarını kırarak retinada odaklayan ve görüntü elde edilmesini sağlayan kornea ve lens adı verilen iki eğimli yüzey bulunur. Kornea, gözlerin ön yüzeyini kaplayan şeffaf tabakadır. Lens ise gözün içinde bulunan, dışarıdan görünmeyen, incelip kalınlaşarak yakın ya da uzaktaki nesnelere odaklanmayı sağlayan şeffaf bir yapıdır. Göz kusuru olmayan bir gözde, lens ve kornea pürüzsüz bir top yüzeyi gibi eşit çapa sahip, yuvarlak bir eğriliğe sahiptir. Doğru eğriliği olan bir kornea ve lens (göz merceği), gözün arkasındaki retinada doğrudan ve keskin bir şekilde odaklanmış bir görüntü oluşturmak için gelen ışık ışınlarını kırar. Kornea veya lens çapları eşit olmayan, yumurta şeklinde kusurlu bir eğriliğe sahipse, ışık ışınları düzgün şekilde kırılmaz ve bulanık bir görüntü elde edilir. Kornea veya lensin bu şekilde bir tarafında diğerinden daha fazla eğriliğe sahip olmasına astigmat denir.
Korneada uygun olmayan kıvrımlar varsa kornea astigmatı, lenste uygunsuz kıvrımlar varsa lentiküler astigmatından söz edilir. Her iki tür astigmat bulanık görmeye neden olabilir. Bulanık görme, yatay, dikey veya çapraz gibi bir yönde daha fazla oluşabilir.
Astigmat doğumdan itibaren mevcut olabilir veya gözlerde yaralanma, hastalık veya ameliyattan sonra gelişebilir. Zayıf ışıkta okuma, televizyona çok yakın oturma veya şaşılık gibi faktörler astigmatın ilerlemesine neden olmaz. Erken doğmuş, prematüre bebeklerde, diğerlerine kıyasla astigmat daha sıktır. Keratokonus adı verilen ve korneanın azar azar incelerek kubbeleşme yarattığı dejeneratif göz hastalığı astigmatın diğer bir nedenidir.
Astigmat Belirtileri Nelerdir?
Astigmatta yaygın görülen belirtiler şunları içerir:
- Tüm mesafelerde bulanık veya bozuk görme
Baş ağrısı
Gözlerde aşırı kayma
Gözün uzun süre odaklanmasını gerektiren aktivitelerde göz yorgunluğu (Çıktı veya ekran üzerinden uzun süre okuma yapma gibi)
Geceleri sürüş zorluğu
Ciddi vakalarda çift görme
Bu belirtilere sahip olan kşilerin mutlaka bir göz testi yaptırmasında fayda vardır.
Astigmat Tipleri Nelerdir?
Astigmat gözde etkilenen yapıya göre iki gruba ayrılır. Kornea yüzeyindeki anormal kavislenme nedeniyle oluşursa korneal astigmat, göz merceğindeki problem nedeniyle oluşursa lentiküler astigmat olarak isimlendirilir. Lentiküler astigmatı olan hastaların çoğunda kornea şekli normaldir.
Astigmat, eşlik eden diğer kırılma hatalarına göre de kategorize edilebilir. span→ Miyopik astigmat, astigmat ve uzağı net görememe sorunu olan miyopinin birlikte görüldüğü göz kusurudur. Görüntü retinanın önünde odaklandığında meydana gelir. Hipermetrop astigmat ise yakının net görülemediği hipermetropi göz kusurunun astigmat ile birlikte görülmesiyle ortaya çıkar. Görüntü retinanın arkasında odaklandığında görülür.