Artikülasyon Egzersizleri Nasıl Yapılır? Artikülasyon Konuşma pek çok organın ortak çalışması sonucu ortaya çıkan bir beceridir. Konuşma eğitiminde seslerin çıkartılmasından önce konuşma organlarının konuşmaya hazır hale getirilmesi çalışmalarının yapılmasında fayda vardır.
Artikülasyon Egzersizleri Nasıl Yapılır
Konuşma organlarını konuşmaya hazır hale getirdikten sonra çocuğun çıkaramadığı seslerin çıkartılması aşamasına gelindiğinde her sese göre destek çalışmaları yapılabilir.
Öncelikli olarak dudak seslerinden başlanır.
P sesi
Dudaklar sıkıca kapatılarak nefes tutulur ve daha sonra birden dudaklar açılır ve tutuğumuz nefesi dışarı veririz. Nefesi çocuğa hissettirmemiz faydalı olacaktır. P sesi çalışılırken üfleme hareketinden yararlanılabilir. En iyisi peçete kullanmanızdır. Peçeteyi açın P diye hava verin çocuk peçetenin hareletini görecektir. Aynı şeyi çocuğun yapmasını sağlayın birlikte taklit edin.
Kendi avuç içinizde ve çocuğun avuç içinde P sesini sert bir şekilde hava olarak çocuğa hissettirin. Diğer yöntem ise patlamalı bir ses olduğu için ayna karşısında çalışmanızdır. Çocuk sizi hem daha iyi taklit edecek arkasından ayna üzerine yapacağınız sert P nin ayna üzerinde çıkardığı buğuyu görecek ve aynısını yapmak için çabalayacaktır.
P sesi B sesi ile karışabilir. Çünkü birbirine yakın sesler bunu ayırmak için tebeşir tozlarından yararlanın kağıt üzerindeki tebeşir tozlarını sert bir p yaparak uçurun B sesinde böyle olmayacaktır. tebeşir tozları sabit kalacaktır. B ve P sesi karışırsa bu şekilde ayırt ettirebilirsiniz.
Şunu unutmayın diyelim ki bu sesi çocuğa öğrettiniz çocuğa içinde p sesinin çokça geçtiği kısa öyküler yazdırın yada birlikte tekrar edin.
M sesi
Bu sesi öğretmenin en kısa yolu çocuğun baş ve işaret parmaklarını tutun burun deliklerinizin üzerine koyun ve mee diye ses verin bunu çokça tekrar ettirin ve daha sonra çocuğun denemesini sağlayın olmadı mı sinirlenmeyin bu sefer MMMMM diye ses çıkarın ve onunda aynı şeyi yapmasını sağlayın ve sonra tekrar birinci yöntemi deneyin. Bu çalışmaları oyunlaştırabilirsiniz. O zaman çocuk için daha keyifli olacaktır. Diğer bir yöntem de dudakları açıp kapama hareketi ile beraber yukardaki örnekleri denemenizdir.
N sesi
En basit yolu çocuğun işaret parmağını alıp sizin tek burun deliğiniz üzerine koyup o titreşimi hissetmesini sağlamanızdır. Bunun dışında ayna karşısında çocuğun sizin dil ucunuzu üst dişlere yapıştırıp ağzınızın hafif açık halini görmesidir.
V sesi
Önce siz model olacaksınız üst dişlerinizle alt dudağınızı ısırma hareketi yapın üst dişleriniz alt dudağa değsin. Alt dudak bastırıldığında V sesi çıkar ve çalışırken ayna kullanmanız çocuk için daha iyi olur.
F sesi
F sesi için egzersiz olarak çocuğa üfleme hareketleri yaptırın mum üfleme, kağıt parçalarını üfleme, avuç içine üfleme gibi… V sesi ile çok benzer bir ses sadece dişlerimizi alt dudağa çok bastırmayacağız ve beraberinde üfeleme hareketi yapacağız.
Ö sesi
O sesi ile karıştırılabilir. Bunun için eczaneden alacağınız bir sapatulaya ihtiyacınız olacak çocuğun ağzını yeterince açmasına ve yuvarlak hale gitmesine özen gösterin çünkü tam aksi olduğunda yeterince net temiz bir ses çıkmaz. Diğer aşama çocuğun dilini öne doğru uzatmasıdır. Spatulayı uzunlamasına dilinin tam ortasından ikiye ayıracak şekilde yerleştirin ve alt çene ve üst çeneyi birleştirin. Dil hafif önde kalmış olsun. Şimdi çocuğun başını arkadan öne doğru getirmesine yardımcı olun başı hafifçe aşağıya indirirken ÖÖÖÖ diye ses çıkarın bu yöntem doğru uygulanırsa bu ses için en idealidir.
O sesi
Ağzı tam yuvarlak yapıyoruz. Dil geride elimizle dudaklarımıza çarparak hafifçe bu sesi çıkarabiliriz
I sesi
Bu ses için egzersiz olarak çene hareketlerinin yapılması yerinde olacaktır ağzı açıp kapama, ağız açıkken çeneyi aşağı yukarı hareket ettirme gibi, çiğneme hareketi yaptırılabilir çocuğa sert sakız çiğnetilebilir bu hereketleri yaparken I sesinin verilemesi sesin çıkmasına yardımcı olacaktır. Diğer bir yöntem ise spatula yardımıdır. Spatula alt dişlerle üst dişlerin arasına yerleştirilir. Çocuk ağzını yanlara doğru hafifçe gerer ve spatula ağızdayken III sesi denenir. Çalışırken çocuğun dilini ön dişlerine değdirmemesine dikkat edin. Aksi halde bu ses I ve İ arası bir ses olabilir yada İ sesi çıkabilir.
S sesi
Bunun için yılan taklidi yapın S sesi çıkarken alt ve üst ön dişler arasından çıkan havayı çocuğa hissettirin.
T sesi
T sesi çocuğun fiziksel olarak görebileceği ve rahat taklit edebileceği seslerden biri bunun için elinizin üst tarafını kullanın çünkü iç tarafa oranla daha hashas çocuğun elini tutun ve çocuğun elinin üstüne T sesini T T diye hissettirin nefesi hissedecektir. Diğer bir yöntem ise çocuğa küçük peçete parçalarını çiğneterek tükürmesini sağlamaktır. Bu da yardımcı olacaktır. Ayna karşısında da çalışabilirsiniz. Dilin durumunu görmesi taklit etmesini kolaylaştıracaktır.
U sesi
Bu ses için çocuğun iki elini tutun ve kendi yüzünüzde yanaklarınızın çeneye yakın bölümüne hafifçe bastırın işaret parmaklar çene alt kemiğinin altına gelecek ve U diye tekrar edin. Çocuğun dudaklarının U sesinde alması gereken pozisyonda olmasına dikkat edin.
H sesi
Dudaklar açık olsun ayna karşısına geçin nefes alın nefes verdiğnizde ve sesi söylediğinizde ayna buğulanacaktır.
L sesi
N sesi L sesi ile sıkça karıştırılır. Bunun için N de burun deliğinin tek tarafına parmağımızla bastırıyorduk. L sesinden farkını böyle hissettirebilirsiniz. Ayrıca alt ve üst dişler arasına dili koyup hafifçe bastırmak ve LLLLL diye ses çıkarmak faydalı olacaktır. Hastanelerde hemşirelerin sessizlik işareti vardı. Bunu yapın dilin durumunu gösterin fakat ağız yeterince açık ve işaret parmağı burun altına iyi yerleştirin.
Z sesi
Arı taklidi yapın üfleme hareketlerini yaptırın ve çocuğa titreşim hissettirmeye çalışın. Kaynak: Artikülasyon Egzersizleri Nasıl Yapılır