Arşimet Terazisi Nedir? Arşimet terazisi, Sıvı içerisine bırakılan katı bir nesnenin ve cismin taşırdığı su miktarının, suyun ağırlığına ve kütlesine eşit bir batmazlık kuvveti ile yukarı doğru itilmesini ifade eden sisteme denmektedir. Arşimet deneyde, aynı kütleye sahip altından yapılmış olan bir taç ile külçe altının taşıracağı su miktarının eşit olacağı görüşünü öne sürmüş, deney başarısız olduğunda da tacın altından olmadığı belirlenmiştir.
Suyun Kaldırma Kuvveti
Arşimet’in öne sürdüğü ve fark ettiği ilkeyle, suyun taşan kısmı ile yoğunluğun hesaplanabilirliği ortaya konulmuştur. Buna göre su, kendi yoğunluğundan daha az bir yoğunluğu bulunan cisimleri yüzeye doğru itmektedir. Yani, yoğunlukların farklılığından dolayı meydana gelen itmenin etkisi cisimlerin yüzmesini sağlamaktadır. Bu ilke suyun kaldırma gücünden ve kuvvetinden faydalanarak gemi ve deniz mühendisliğinde kullanılmışsa da bütün sıvı maddeler için aynı ilke geçerlidir.
Yoğunluk karşılaştırması yapabilmek için küçük bir deney yapabilirsiniz. Sıvı doldurabileceğiniz bir kabı alın ve taşıncaya kadar sıvı ile doldurun. Sıvıyla doldurduğunuz kabı daha büyük bir kabın içine yerleştirin ki taşan sular etrafa yayılmasın. Sıvıyla içini doldurduğunuz kabın içine bir cisim yerleştirin. Büyük kabın içine taşan suyu da alın ve bir ölçek yardımıyla hacmini, bir terazi vasıtasıyla da kabın içine koyduğunuz cismin ağırlığını da ölçüp kaydedin. Cismin ağırlığını da suyun hacmine bölün ve elde edeceğiniz rakamlar size cismin kabaca yoğunluğunu verecektir. Elde ettiğiniz sayı 1’den büyük bir rakamsa cisim batıyor, 1’den küçükse yüzüyor demektir. İçme suyunun bilimsel anlamdaki yoğunluğu 1’dir ve bu durum yüzmenin nasıl olduğuna açıklık getirir.
Arşimet, eşit büyüklükteki altın parçalarını bir terazinin uçlarına bağlamış ve su dolu olan kaba batırarak deneyini gerçekleştirmiştir. Altınlar gerçek ise her iki altın parçasının da yoğunluğu aynı çıkacak, birinin farklı olması durumunda da parçalardan birinin saf altın olamayacağını söylemiş ve bunu da kanıtlamıştır. Bugün suyun kaldırma kuvveti formüle edilerek bir fizik kanunu olarak kabul edilmiş, denizcilik, hidrostatik ve şamandıra gibi alanlarda kullanılmaya devam edilmektedir. Kaynak: Arşimet Terazisi Nedir?