Areometre Nedir? Sıvıların yoğunluğunu ölçmeye yarayan alet Camdan yapılmış bir hazne ile silindir şeklinde bir borudan meydana gelmiştir. Hazne kısmına civa gibi ağır bir cisim konarak ağırlık merkezinin mümkün olduğu kadar aşağıda olması sağlanır. Silindir şeklindeki borunun ü-zerinde cetvel bölümleri vardır.Yoğunluğu ölçülmek istenen sıvıya batırınca, Archimedes Prensibi`ne göre kendi ağırlığı kadar bir sıvı ile yer değiştirir. Yoğunluk, bu ağırlığın (P), sıvının hacminin (V) bölümüne eşittir. Bölümlü cetvel kısmı, hiçbir hesaba lüzum kalmadan doğrudan doğruya yoğunluğu gösterir.
Areometre ne kadar çok derine inerse, yani çıkan sıvının hacmi ne kadar büyük olursa yoğunluk da o kadar küçük olur. Katı maddelerin yoğunluğunu ölçebilmek için Nicholson Areometresi kullanılır. Bunun da esası, katı cisimlerin yoğunluğunun sıvılar yolu ile ölçülmesine dayanır.
Areometre Nedir? Areometre Hakkında Bilgi?
Alt tarafındaki şişkin yere (dibe) cıva veya saçma doldurularak ağırlaştırılmış, üst kısmı çubuk şeklinde olan camdan yapılmış aletlere areometre adı verilir. Areometreler, kullanıldığı yerlere göre adlar alır, Bunlardan dansimetreler: Areometre yoğunlukları bilinen sıvılar içine konularak, her sıvı içinde durduğu yerde çubuk (areometrenin cam borusu) üzerine işaretler konulur. Bu işaretlerin üzerine her sıvının yoğunluğu yazılarak dansimetre elde edilir. Dansimetre arı (saf) suda 1 bölümüne kadar batar. Yoğunluğu daha büyük olan sıvılarda daha az oatar. Yoğunluk çizgileri (çubuk üzerinde) aşağıya (dibe) inildikçe büyür.
Yoğunluğu Vden küçük olan sıvılarda ise daha çok batar. Bunun için yoğunluğu 1′den büyük ve 1′den küçük sıvılar için olmak üzere 2 türlü yapılır. Baume Derecesi: Bu areometre + 4°C derecedeki suda çubuğun ucuna yakın yere kadar batar. Burası çubuk üzerinde sıfır bölümü olarak işaretlenir. Aynı areometre ağırlıkça 15 kısmı mutfak tuzu ve 85 kısmı arı su olan tuzlu su içine konulur. Bu su içindeki seviye 15 derece bölümü olarak çubuk üzerinde işaretlenir.
Sıfır ile 15 sayıları arası 15 eşit parçaya DO-lünür. Böylece elde edilen areometreye Boume (Bome) derecesi denilir. Bu bölümler tuzlu sudaki tuz miktarını ve yoğunluğunu göstermez. Boume derecesi endüstride bazı sıvıların dozunu teşbite yarar. Boume derecesi en koyu sülfirik asit içinde 66 Boume’yi gösterir. Bu asidin Boume derecesi 66′dan aşağı olursa içine su karıştırılmış olur.
Alkol Derecesi?
(5 santimetreküp saf alkol+-95 santimetre küp su), (10 santimetreköp saf alkol+.90 cantimetreküp su), (15 santimetreküp saf alkol+65 santimetreküp . su), (20 santimetreküp saf alkol + 80 santimetreküp su) gibi toplam 100 santimetreküplük hacmi tamamlayan saf alkol ve su karışımları içine batırılan aerometrenin çubuğu üzerine aşağıdan yukarıya doğru 5, 10,15, 20, 25… 100 bölümleri işaretlenir böylece alkol dereceli aerometre yapılmış olur. Bu alet saf alkolde en üstte bulunan 100 bölümüne kadar batar. Buna 100 derecelik alkol denilmektedir. Alkole su karıştırıldıkça yoğunluk artar ve alkol derecesi düşer. Alkol derecesi düştükçe alet daha az batar. Bu alet sıfır dereceyi gösterirse (en az batarsa) bu sıvıda hiç alkol bulunmadığı anlaşılır.
Süt Derecesi?
Afşometre, su katılmamış saf sütte en aşağıda bulunan sıfır bölümüne kadar batar. İçinde su bulunan sütte yoğunluk azaldığından aerometre daha çok batar. Bu aletle bir süte su katılıp katılmadığı ve sütün kalitesi anlaşılır.
Nicholson (Nikolson) Areometresi: Katı cisimlerin yoğunluğunun bulunmasında kullanılır.