Alibey Adası
Alibey Adası ya da Cunda, idari bakımdan Balıkesirin Ayvalık ilçesine bağlıdır. Ayvalık koyundaki Ayvalık Adaları olarak adlandırılan irili ufaklı 22 adanın içerisinde yerleşime açık tek ada Alibeydir.Türkiyenin Ege Denizinde bulunan büyük adasıdır. Gökçeada, Bozcaada, Uzunada konumu gereği Batı Anadoluda deniz yollarının kesişme noktasında bulunan bir adadır
Tarihçe Adanın restorasyon bekleyen kilisesinin merdivenleriAlibey Adasının bugünkü ismi, Kurtuluş Savaşında padişahın Yunanlılara teslim olun emrine karşı gelerek silahlı mücadeleye başlayan ilk birliğin kumandanı Yarbay Ali Çetinkayaya ithaftır. Ada daha önce Cunda ve Moshonisia Kokuluada isimleriyle tanınıyordu. Piri Reisin Kitab-ı Bahriyesinde bahsettiği Yund Adalarının bu bölgeye ait olduğu tahmin edilmektedir.
Adanın nüfusu 2000 yılı itibariyle 5.000dir. Ancak bu rakam yazın 20.000e kadar çıkabilir. Adanın nüfusunun çoğunluğu Girit ve Midilli adalarından 1924 nüfus mübadelesi zamanında göç eden Türklerden oluşmaktadır. Bu yüzden adanın yaşlı nüfusunun çoğu RumcaYunancayı bilmektedir. Son yıllarda ada nüfusu, emeklilik günlerini sakin bir yörede geçirmek isteyen büyük şehir sakinleri tarafından arttırılmıştır.
Coğrafya Alibey Adasının, anakaraya bağlantısı iki ayrı köprü ile sağlanmaktadır. Dolap Boğazı mevkiinde 1896 yılında inşaa edilmiş olan Türkiyenin ilk boğaz köprüsü, Alibey ve Lale Adalarını birleştirmektedir. Lale Adası ise anakaraya 1817 yılında denizin doldurulmasıyla yapılan 500 metrelik bir hemzemin bir köprü-yol ile bağlanmaktadır. Ayrıca bu ada Kurtuluş Savaşı sırasında düşman kuvvetlerine katılacaktı. Ancak halkımız ada düşman kuvvetlerine gitmesin diye bir gece de taşlarla anakaraya bağlamışlardır adayı
Geçim Kaynakları Alibey Adası, son yıllarda yerli turizm merkezleri arasına girmiştir. Özellikle sahil şeridindeki rakı-balık lokantaları ve içki mezeleri ile bilinir. Günlük tekne gezileri sayesinde civar adalara ve adanın karadan ulaşılması zor bölgelerine gitmek mümkündür. Midilli Adasına günü birlik seferler ise özellikle yaz aylarında yabancı turistlerin adaya ve Ayvalıka gelmelerini sağlamıştır.
Ada halkının turizm yanında iki büyük geçim kaynağı vardır zeytincilik ve balıkçılık. Ada zeytinleri özellikle zeytinyağı üretimi için uygundur.
Turizm Alibey Adası doğal güzellikleri ve tarihi yapıları nedeniyle koruma altına alınmış ve 1976 yılında Ayvalık ve çevresindeki 17.900 hektarlık alan doğal ve tarihi sit alanı olarak kabul edilmiştir. Alibey Adasında mübadele öncesinden, Rum Ortodoks cemaatinden kalma birçok kilise ve manastır mevcuttur. Bu yapıların koruma altına alınması ancak Alibey Adasının tanınması ve restorasyon için sermaye aktaracak sponsorların adada mülk satınalmaları ile mümkün olabilmiştir
Son olarak Aşıklar Tepesi olarak bilinen mevkiide bulunan değirmenin restorasyonu 2006 yılında tamamlanmış ve ziyarete açılmıştır. Adada, halen restorasyon için sponsor bekleyen pek çok tarihi eser bulunmaktadır.
Adadaki tarihi binalardan bazıları aşağıdaki gibidir Çamlı Manastır Taksiyarhis Ta Çamya Ada merkezinden yaya olarak ve Patriça yolundaki Ekşi Çeşmenin solundaki yol izlenerek yarım saatte varılabilir
Koruyan Meryem Manastırı Panagias Tis Lekai Ayvalık Dalyan Boğazından çıkışta sağda zeytin ağaçlarının arasından gözüken boğaza hakim manzaralı restore edilmiş özel mülk
Ay ışığı Manastırı Ai Dimitri Ta Salina Patriça 2. köyden yürüyüşle 45 dakika mesafededir Ayos Apostolos Manastırı Adaya giderken köprüyü geçtiğinizde soldaki sahil yoluna saptığınızda 500 metre mesafe sonra sağ yukarıdaki küçük tepeciktedir
Tavuk Adası Manastırı Ayiu Ionnu Tu Podromu Alibey Adasının karşısındaki Tavuk Adası üzerinde inşa edilmiştir Güvercin Adası Manastırı Ai Yorgi Pateriça Körfezinin ortasında, andezitten oluşmuş küçük bir adanın üzerinde inşa edilmiştir
ilyas Peygamber Manastırı Profit iliya Köprünün Adaya giriş yönünde 200 metre sonra deniz tarafındadır temel kalıntılarından az miktarı geriye kalmıştır