Mahmut Esat Bozkurt Hayatı

Mahmut Esat Bozkurt Hayatı

Mahmut Esat Bozkurt, 1892 de, izmir, Kuşadasında doğdu. Hacı Mahmutoğullarından Hasan Beyin oğludur ilköğrenimini Kuşadası ve izmir Yusuf Rıza mektebinde yapan Mahmut Esat Bey, izmir idadisini bitirdikten sonra 1908 de istanbul Hukuk Mektebine girdi

1912 de, istanbul Hukuk Mektebinden mezun olan Mahmut Esat Bey, isviçrede Fribourg Üniversitesinde yeniden hukuk öğrenimi gördü ve Osmanlı Kapitülasyonları Rejimi Üzerine Du Regimes des Capitulations Ottomanes adlı doktora tezi ile Hukuk Doktoru oldu.

1919 da isviçrenin Lozan kentinde kurulan Türk Talebe Cemiyetinin başkanlığına seçilen Mahmut Esat Bey, izmirin Yunanlılar tarafından işgalinden sonra Kurtuluş Savaşına katılmak üzere yurda döndü ve Kuşadasında Kuvayi Milliyeyi kurdu.

Mahmut Esat Bey, 23 Nisan 1920 de Tbmmnin 1. Döneminde izmirden milletvekili olarak Meclise girdi. Mecliste Anayasa ve Dışişleri Komisyonlarında çalışan Mahmut Esat Bey, 12 Temmuz 1922 de Rauf Beyin Orbay başkanı olduğu IV. icra Vekilleri Heyetinde 12.7.1922-4.8.1923 iktisat Vekilliğine seçildi. Bu dönemde Mahmut Esat Beyin önerisi Atataürkün onayı ile Türkiyede ilk kez Milli iktisat Kongresi 17 Şubat 1923 de izmirde toplandı.

11 Ağustos 1923 de başlayan II. Dönem için izmirden tekrar milletvekili seçilen Mahmut Esat Bey, Ali Fethi Beyin Okyar başkanlığında kurulan V. icra Vekilleri Heyetinde 14.8.1923-27.10.1923, ikinci kez iktisat Vekilliğine seçildi.

20 Nisan 1924 te kabul edilen Teşkilat-ı Esasiye Kanununun hazırlayıcıları arasında yer alan Mahmut Esat Bey, 22 Kasım 1924 de, Ali Fethi Beyin 3. Hükümet kabinesinde Adliye Vekilliğine atandı. 5 Kasım 1925 te Ankara Hukuk Mektebinin açılmasında büyük gayreti oldu.

Mahmut Esat Bey, 3. ve 4. inönü Hükümetlerinde 4 ve 5. Hükümetler de Adliye Vekili olarak görev yaptı. Türk Medeni Yasası 17.2.1926, Türk Ceza Yasası 1.3.1926, Kabotaj Yasası 19.4.1926, Borçlar Yasası 22.4.1926, Ticaret Yasası 29.5.1926, Hukuk Muhakemeleri Usulü Yasası 18.6.1926 gibi hukuk sisteminin ve cumhuriyet döneminin temel yasaları, Mahmut Esat Beyin Adliye Vekilliği döneminde hazırlandı ve yürürlüğe girdi. 3. inönü Hükümeti – 3.3.1925-1.11.1927

Mahmut Esat Bey, Cumhuriyet tarihinde Bozkurt-Lotus olayı olarak adlandırılan, Bozkurt adlı Türk gemisiyle Lotus adlı Fransız gemisinin 2.8.1926 da Egede çarpışması nedeniyle iki ülke arasında çıkan anlaşmazlıkta Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini Lahey Uluslararası Adalet Divanında temsil etti. 1927.

Kazada 8 Türk denizcisinin ölmesi üzerine Fransız kaptan Türk Adliyesi tarafından tutuklanmış, bu tutuklama Fransa ile sorunlara neden olmuştu. Türkiye olayı Lahey Adalet Divanına götürmüş ve dava 7 Eylül 1927 de Türkiye lehine sonuçlanmıştı. Bu dava, tarihçiler tarafından, Türk hukukunun ve adalet örgütünün kapitülasyonlar dönemini geride bırakarak insan ve egemenlik haklarına dayalı çağdaş hukuk düzeyine yükseldiğinin bir kanıtı olarak değerlendirilmektedir.

1934 de Soyadı Yasası kabul edildiğinde, Atatürk, bu davadaki başarısına dayanarak Mahmut Esat Beye Bozkurt soyadını verdi Mahmut Esat Bey, 1930 yılı sonlarında Adliye Vekilliğinden istifa ettikten sonra, Ankara Hukuk Fakültesinde Devletler Hukuku, Siyasal Bilgiler Fakültesinde Anayasa Hukuku profesörlüğü yaptı.

21 Aralık 1943 de beyin kanaması sonucu istanbulda ölen Mahmut Esat Bozkurt Tbmmde 1. Dönemden ölümüne kadar izmir Milletvekili olarak görev yaptı.

Bozkurtun 1926 yılında kaleme aldığı Medeni Kanun Genel Gerekçesi Esbabı Mucibe Layihası, 2001 Tbmmsinde tartışmalara neden oldu.

Başlıca yapıtları Lotus Davasında Türkiye-Fransa Müdafaaları 1927, Türk ihtilalinde Vatan Müdafaası 1934, Türk Köylü ve işçilerinin Hakları 1939, Devletlerarası Hak 1940, Atatürk ihtilali 1940, Aksak Timurun Devlet Politikası 1943