Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Dedesli Ovası
Dedeşli Ovasında Kızılırmak üzerinde ilk iskilip – Çorum yolu köprüsü açılışı, 1925 yılı Dedeşli ovasında Kızılırmak ve iskilip Dedesli Ovası ismini 1730 yılında bölgeye yerleştirilen Alevi Türkmen boyundan alır. Gerçekte Dedesli değil Dedeşli’dir. Ova Kızılırmak’ın her iki yanında olmak üzere sulanabilir arazi 250 km²’yi, yakın ama sulanamaz alanları ile birlikte 400 – 450 km² kadar alanı kapsar. Deniz seviyesinden yüksekliği 500 – 550 m düzeyindedir. iskilip ve Çorum arasında yer alır. Doğu ucu Harami geçidine kadar uzanır
Osmanlı Devleti zamanında ovada pamuk ekimi bile yapılmıştır. Ova da tropik ve subtropik bitkiler dışında Anadolu coğrayasının her yerinde yetişen tarım bitkileri narenciye, zeytin ve muz hariç olmak üzere yetişebilmektedir.
Ovanın sulanamaz alanlarında üretilen çok çeşitli üzüm türlerinden çok kaliteli sirke, şıra, pevrede, pekmez ve kaçak olarak adına ibik Rakısı da denilen bir tür boğma rakı da yapılır.
Dedeşli oymağı, 16. ve 17. yüzyıl kayıtlarında Bozok yaylasında gözükür. Kayıtlara göre Bozok’ta o dönemde çok etkin güç durumunda olan Çapanoğullları ile Dedeşliler arasında 17. yüzyıl sonlarında otlak ve yer konusunda çıkan sorundan sonra Çapanoğulları’nın ısrarı ile Osmanlı Devleti tarafından Bozoktan çıkarılırlar ve Ardahan tarafına tehcir edilirler.
Sonraki yüzyılda iskilip’lilerin isteği ve Dedeşli oymağının da arzulaması ile bu bölgeye gelir (1730 yılı) ve günümüze birer köy olarak gelen çok sayıda yerleşim birimini kurar ve kurulu olanlarını genişletirler. 1945 yılına kadar tüm Alevi Türkmen Dedeşli köyleri Haremi geçidine kadar iskilip merkezine bağlıyken dönemin Çorum Valisinin isteği ile çoğunluğu Kızılırmak sınır olmak üzere iskilip’ten ayrılıp Çorum merkeze bağlanmıştır.
Dedeşli ovasının ve insanlarının iskilip kültüründe ve sözlü kültüründe çok ağırlıklı özel ve önemli yeri vardır. Onaçağzı ferg eder Çaltıcak harman kaldırır atasözünde yer alan Çaltıcak köyü Dedeşli ovasının iç kesiminde yer alır
