Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Stres Beyninizi Nasıl Etkiliyor? sinirli, karamsar, bunalmış ve yalnız mı hissediyorsunuz? Dert etmeyin. Bu hepimizin başına geldi. Muhtemelen sadece stres altındasınız. Stres her zaman kötü değildir. Örneğin bir spor maçında oynarken veya topluluk önünde konuşmanız gerektiğinde size ekstra enerji verebilir ve odaklanmanızı sağlayabilir. Ama stres, çoğumuzun her gün yaşadığı gibi bir süreklilik gösteriyorsa beyninizi değiştirmeye başlar. Aşırı çalışmak veya evde tartışmalar yaşamak gibi kronik bir stres beyninizin boyutunu, yapısını ve işleyişini genlerinize kadar etkileyebilir.
Stres Beyninizi Nasıl Etkiliyor? Stres, hipotalamik pituiter adrenal aksis (HPA aksis) adı verilen, vücudunuzun strese reaksiyonunu kontrol eden beyin ve böbrekteki endokrin bezleri arasında gerçekleşen bir dizi etkileşimle başlar. Beyniniz stresli bir durum fark ettiğinde, HPA aksis’iniz anında aktive olur ve kortizol adlı vücudunuzu hemen eyleme geçmeye hazırlayan hormonu salgılar. Ancak, uzun süre boyunca vücudunuzda kortizol seviyesinin yüksek olması, beyninizde ciddi zararlara yol açar. Örneğin, kronik stres, beynin korku merkezi amigdaladaki aktivite seviyesini ve nöral bağlantıları artırır. Ve kortizol seviyesi yükseldikçe, beynin öğrenme, hatıralar ve stres kontrolüyle ilişkili kısmı olan hipokampüsteki elektrik sinyalleri bozulur.
Hipokampüs aynı zamanda strese neden olan HPA aksis oluşumunu engellemeye yarar, dolayısıyla hipokampüsün işleyişi bozulunca stresi yönetme yeteneği de azalır. Hepsi bu kadar da değil. Kortizol beyninizin boyutunun gerçek anlamda küçülmesine neden olur.
Stresin fazlası, nöronlar arasındaki sinaptik bağlantıların yok olmasına ve konsantrasyon, karar alma, muhakeme ve sosyal etkileşim gibi davranışları düzenleyen prefrontal korteksin küçülmesine neden olur. Aynı zamanda, hipokampüste oluşan yeni beyin hücresi sayısının azalmasına neden olur. Yani bunun anlamı, kronik stres bir şeyleri öğrenmenizi ve hatırlamanızı zorlaştırırken, depresyon ve sonrasında Alzheimer’s hastalığı gibi daha ciddi zihinsel probleme zemin hazırlar.
Ama iyi haberlerimiz de var. Kortizolün stres altındaki beyninize yaptıklarını geriye döndürmenin birçok yolu var. En etkili iki silah: egzersiz ve meditasyon (derin nefis almak ve etrafınızın farkında olmak gibi çalışmaları içeren). Bu aktivitelerin her ikisi de stresinizi azaltıp hipokampüsünüzün boyutunu artırır, dolayısıyla hafızanızı güçlendirir.
Sonuç olarak, kendinizi günlük hayatın baskısı altında hezimete uğramış hissetmeyin. O sizin kontrolünüzü ele geçirmeden, stresinizi kontrol etmeye başlayın.
