Bilecik Coğrafyası
coğrafi Konum Bilecik marmara bölgesinin güneydoğusunda Marmara, Karadeniz, iç Anadolu ve Ege Bölgelerinin kesim noktaları üzerindedir. 39° ve 40° 31 kuzey enlemleri ile 29° 43 ve 30° 41 doğu boylamları arasında bulunmaktadır. Doğudan bolu ve eskişehir güneyden kütahya , batıdan bursa, kuzeyden sakarya illeri ile çevrilidir Bilecik 4321 km²lik alanı ile Türkiyenin küçük illerinden biridir. alan sıralaması bakımın-dan 65. sırada yer almaktadır. Merkez ilçenin yüzölçümü 844 km²dir
Yeryüzü Şekilleri Bilecik ili toprakları tepelik alanlar, dik ve derin vadilerle yarılmış aşınım düzlükleridir. Kuzey Anadolu kenar dağları, yani, Karadeniz dağlarının başlangıç merkezi, iç Anadolu platolarının başlangıç yeri, Marmara Bölgesinin ise kıyı ve akarsu çanak Tabak ovalarının sona erdiği alanlarının tamamı ilin sınırları içerisindedir.
Kuzey Anadolu dağlarının denizden içeriye doğru ikinci serisi olan Köroğlu Dağları ilin topraklarında başladığından arazinin batıdan doğuya doğru birden yükselmesine neden olur. Bu yükselti güneye doğru inildikçe dalgalı bir görünüm alır. Bozüyük ovası ve Sakarya ırmağı ile kuzey-güney yönünde iki bölüme ayırır. dağlar bu ırmağın her iki yakasında devam eder.
Bilecik ilinin deniz seviyesinden yüksekliği 500 metredir. Güneydoğuya Kara su vadisine gidildikçe yükseklik azalmaktadır. Nitekim bu vadide kurulu istasyon Mahallesinin denizden yük-sekliği 200 metreye kadar iner.
Dağlar il topraklarının % 32sine yakın bir bölümünü kaplar. Bu yükseltiler daha çok tepe Başa Dön görünümündedir. ilin en yüksek noktası Bozüyük ilçesinin batı ve güneybatısında yer alan yükseltiler üzerindeki Kala Dağıdır 1906 m.
Diğer önemli yükseltiler Yirce Dağı 1790 , Metristepe 1300 m, Göldağı 1284 m, Kızılcaviran 1250 m, osmaniye 1210 m, Ahi Dağı 1100 m, Dokuz Öküz Tepesi 1150 m, Ballıkaya 1050 m, Kızıltepe 990 m, Avdan Dağları 926 m, Paşa Dağları 922 m, Kurudağ 805 mdır.
Genellikle Sakarya Irmağı boyunca uzanan çok geniş olmayan düzlükler şeklinde ovalar il topraklarının % 7lik bir bölümünü kaplar. Ovalar akarsuların dar ve derin vadilerden akarken parçaladıkları arazilerden taşıdıkları verimli alüvyonları son bölgelerinde biriktirmelerinden oluşan ovalarıdır.
Bozüyük, Gölpazarı, Osmaneli ve Pazaryeri ovaları başlıca düzlük alanlardır ilde yayla tanımı içerisine sokulabilecek düzlükler çok azdır. Bu tür yeryüzü şekilleri il topraklarının yalnızca % 0,5ini oluşturmaktadır. il topraklarının büyük bir bölümü % 59,9 aşınım düzlükleri durumundadır. Tepelik alanlarda tümsekleşip tipik “V” biçimli vadilerle parçalanan bu düzlükler, il topraklarının engebeli bir görünüm almasına neden olmuştur.
il topraklarındaki vadiler genellikle dik ve derin yarıklar biçimindedir. Bunların en önemlisi Sakarya Vadisidir. Göksu Vadisi, Göynük Vadisi ve Karasu Vadisi de önemli vadilerdir.
Akarsular Sakarya ırmağı Sakarya nehri Bilecik ilinin başlıca akarsuyudur. Bu ırmağa dökülen çay ve dereler ilin öteki su kaynaklarıdır.
sakarya, inhisar ilçesi yakınlarında Bilecik topraklarına girer kuzey-güney yönünde akarak ili doğu ve batı olmak üzere iki parçaya böler. Vezirhanın kuzeyinde Karasu Deresi, Osmaneli ilçesi yakınlarında da Göksu Çayını alarak kuzeye yönelir.
Taşıdığı su miktarı bakımından Türkiyenin önemli akarsuları arasında yer alır. Irmağın toplam uzunluğu 824 kmdir. Yaklaşık onda birlik kısmı 80 km Bilecik sınırları içinde akar. Ortalama debisi 100 m³/sn, ortalama derinliği 1,5 metre, en fazla derinliği ise 5 metre kadardır.
Karasu Bozüyükten doğar. Bilecik merkez ilçe sınırları içine Karasu Boğazından girer. Bu noktadan 500 metre sonra Vezirhanda Sakarya Irmağına kavuşur. Debisi düzensizdir. 0,9 m³/sn ile 72,6 m³/sn arasında değişmektedir. Ortalama debi 3,6 m³/sndir.
Göynük Çayı, Göksu Deresi, Sarısu Deresi ve Hamsu Deresi diğer küçük akarsulardır Bitki Örtüsü Yağış yönünden yeterli miktara sahip olan Bilecik ili, yüzölçümünün %47sinin ormanlık alan olması nedeniyle de orman zenginliği bakımından Türkiyenin şanslı yörelerinden biridir. ilin orman zenginliği av hayvanları bakımından da zenginleşmesini sağlamıştır. Bin metreye kadar yükseklerde orman örtüsü genellikle meşe, otsu bitkiler ve makilerden oluşmaktadır. 1500 metre sınırına kadar da kara çam, kayın, kızılçam, kestane türündeki yüksek boylu ağaçlar sıralanır. 1500 metreden daha yükseklerde ise köknar cinsinden ağaçlar vardır.
iklim Bilecik ilinin geçit bölgesinde bulunması, su kaynakları ve farklılık gösteren topografyasına paralel olarak 3 farklı iklim tipi görülür. Genel olarak Merkez, Gölpazarı, Osmaneli ve Söğüt ilçelerinde Marmara Bölgesi Bozüyük, Pazaryeri ve Yenipazar ilçelerinde ise iç Anadolu Bölgesi iklimleri geçerlidir. Ayrıca Gölpazarı, Osmaneli ve Söğüt ilçelerinin Sakarya Irmağı kıyı şeridinde mikro- klima iklim bölgeleri görülmektedir.
Bilecik ilinde yıllık yağış toplamı 450 kg/m² dolayındadır. Yağış en çok ocak ve mayıs aylarında düşmektedir. Bulutluluk durumu açısından 92 gün açık, 96 gün kapalı ve 177 gün bulutlu geçmektedir.
Diğer klimatik veriler şöyledir Yıllık sıcaklık ortalaması 12,3 °C Karlı gün sayısı 25 En soğuk ay Ocak 2,5 °C Donlu gün sayısı 55 En sıcak ay Temmuz 21,7 °C Sisli gün sayısı 14
Yıllık ortalama nispi nem % 66 Kırağılı gün sayısı 25 il merkezini kapsayan klimatolojik veriler, ilçelerde farklılık göstermektedir.
il düzeyinde tespit edilen en yüksek sıcaklık 1945 Ağustosunda 40.6 ºC, en düşük sıcaklık ise 1950 Ocak ayında -16 ºC olarak bulunmuştur.
Bilecikte batı ve kuzeybatı rüzgarları etkindir. Ortalama rüzgar hızı 3,4 m/sndir. yıl içinde rüzgarlar 135 gün kuvvetli rüzgar ve 17 gün de fırtına şeklinde esmektedir.
Bilecik ili toprakları tepelik alanlar, dik ve derin vadilerle yarılmış aşınım düzlükleridir. Kuzey Anadolu kenar dağları, yani, Karadeniz dağlarının başlangıç merkezi, iç Anadolu platolarının başlangıç yeri, Marmara Bölgesinin ise kıyı ve akarsu çanak tabak ovalarının sona erdiği alanlarının tamamı ilin sınırları içerisindedir.
Kuzey Anadolu dağlarının denizden içeriye doğru ikinci serisi olan Köroğlu Dağları ilin topraklarında başladığından arazinin batıdan doğuya doğru birden yükselmesine neden olur. Bu yükselti güneye doğru inildikçe dalgalı bir görünüm alır. Bozüyük Ovası ve Sakarya ırmağı ile kuzey-güney yönünde iki bölüme ayırır. Dağlar bu ırmağın her iki yakasında devam eder.
Bilecik ilinin deniz seviyesinden yüksekliği 500 metredir. Güneydoğuya Karasu vadisine gidildikçe yükseklik azalmaktadır. Nitekim bu vadide kurulu istasyon Mahallesinin denizden yük-sekliği 200 metreye kadar iner.
Dağlar il topraklarının % 32sine yakın bir bölümünü kaplar. Bu yükseltiler daha çok tepe Başa Dön görünümündedir. ilin en yüksek noktası Bozüyük ilçesinin batı ve güneybatısında yer alan yükseltiler üzerindeki Kala Dağıdır 1906 m.
Diğer önemli yükseltiler Yirce Dağı 1790 , Metristepe 1300 m, Göldağı 1284 m, Kızılcaviran 1250 m, Osmaniye 1210 m, Ahi Dağı 1100 m, Dokuz Öküz Tepesi 1150 m, Ballıkaya 1050 m, Kızıltepe 990 m, Avdan Dağları 926 m, Paşa Dağları 922 m, Kurudağ 805 mdır.
Genellikle Sakarya ırmağı boyunca uzanan çok geniş olmayan düzlükler şeklinde ovalar il topraklarının % 7lik bir bölümünü kaplar. Ovalar akar suların dar ve derin vadilerden akarken parçaladıkları arazilerden taşıdıkları verimli alüvyonları son bölgelerinde biriktirmelerinden oluşan ovalarıdır.
Bozüyük, Gölpazarı, Osmaneli ve Pazaryeri Ovaları başlıca düzlük alanlardır ilde yayla tanımı içerisine sokulabilecek düzlükler çok azdır. Bu tür yeryüzü şekilleri il topraklarının yalnızca % 0,5ini oluşturmaktadır. il topraklarının büyük bir bölümü % 59,9 aşınım düzlükleri durumundadır. Tepelik alanlarda tümsekleşip tipik “V” biçimli vadilerle parçalanan bu düzlükler, il topraklarının engebeli bir görünüm almasına neden olmuştur.
il topraklarındaki vadiler genellikle dik ve derin yarıklar biçimindedir. Bunların en önemlisi Sakarya Vadisidir. Göksu Vadisi, Göynük Vadisi ve Karasu Vadisi de önemli vadilerdir