Uyuz Nedir
Uyuz halk arasında 'gale' veya 'gidişik' olarak da bilinir. Uyuz, böceği 'Sarcoptes Scabiei Von Hominis' ancak bir mikroskop ya da büyüteç yardımı ile görülebilecek büyüklüktedir ve tüm yaşamını insan vücudunda geçirir. Kişiden kişiye yakın temas ile geçer. Böcek derinin üst katmanlarında tüneller açarak ilerler ve kaşıntıya sebep olur. Bu kaşıntı sonucunda deride iltihaplanma görülebilir. Uyuz hastalığının pislikle bir ilgisi yoktur böcek temiz bir ciltte de yaşayabilir uyuzun kirli insanların hastalığı olduğu inancı doğru değildir
Belirtiler Uyuzlu hastalar en çok gece kaşıntılarından şikayet ederler. Bu hastayı uykusundan dahi uyandırabilir. Gündüzleri ise hastanın hareketsiz kaldığı dönemlerde dayanılması daha kolay bir kaşıntı görülebilir. Ayrıca 1 cm ye varan kırık çizgi veya S şeklindeki tüneller uyuzun, spesifik belirtileri arasında sayılabilir. Tünelin tavanındaki deliklerin kirle dolması çizgi üzerinde siyah noktaların belirmesine neden olur. Bu noktalar hastalığın teşhisinde önemlidir
Tünellerin ucunda veya onlardan bağımsız olarak inci tanesine benzeyen veziküller de vardır. Bu tüneller en çok %85 eller ve bilekler olmak üzere ön kollarda ve erkeklerde genital bölgede lokalizedir. Uyuz böceğinin en çok el parmaklarının araları bilekler kolların iç kısımları genital bölge karnın alt kısmı kalçalar ve bacaklara yerleştiği görülür. Göğüs sırt ve baş tutulmayan bölgelerdir ancak bebeklerde tüm deri yüzeyinde uyuz görülebilir.
Bulaşma Uyuz uygun şartlar olduğunda toplumda kolayca yayılma riski olan bulaşıcı bir hastalıktır. Bulaşma kaynağı uyuz böceği bulaşmış insanlardır. Çoğu kimse uyuzu cinsel temasla bulaşan hastalıklar arasında kabul etse de bulaşma cinsel temastan çok yakın temasla olur. Hastalığın bebek ve çocuklarda sıkça görülmesi de bunu doğrular. Uyuzlu, bir kimse aile bireylerine hastalığı kolayca bulaştırır. Dans etme el sıkışma gibi temaslar da bulaşma nedeni olabilir. Hastaya ait çamaşır çarşaf ve diğer eşyaların başkaları tarafından kullanılması yukarıdakilere oranla daha az görülen bulaşma şekilleridir.
Tedavi Uyuzdan reçeteyle yazılan %5'lik permethrin kremiyle uygulanan tedavi sonucu kolay ve çabuk bir şekilde kurtulunabilir.Bu krem yatarken tüm vücut derisine sürülür ve ertesi günün sabahı yıkanır. Kremin serin yerde muhafaza edilmesi kuru cilde sürülmesi ve ciltte 814 saat kalması tavsiye edilir.Tedaviden sonra yeni belirtiler ortaya çıkarsa bir hafta aradan sonra ikinci bir tedavi daha önerilebilir.
Bir başka tedavi ise %1'lik lindane'dir.Lindane bebeklerde küçük çocuklarda hamile ve emziren kadınlarda felçli kişilerde ve diğer nörolojik hastalıkları olan kişilerde kullanılmamalıdır.
Grup veya aile içindeki her birey kaşıntı olsun veya olmasın tedavi edilmelidir.Risk altında bulunan toplumun hepsi bir uyuz salgınını engellemek açısından tedavi edilebilir.
Bir ailede bulunan bütün bireyler eş zamanlı olarak tedavi edilmelidir.Toplu olarak ortaya çıkan uyuz vakaları sık denetlemelerle kontrol altına alınabilir.En etkili yol ise bütün hastaları ve personeli aynı anda tedavi etmektir.
Tedaviye başlamak için en kısa sürede bir dermatoloğa görünün. Unutmayınparazitlerden ne kadar rahatsız olursanız olun uyuz sizin kişisel temizliğinizin bir yansıması değildir.
Elbiselerinizi yatak örtülerini ve havluları sıcak suda yıkayın ve makineyle kurutup kızgın ütüden geçirin Bütün evi elektrikli süpürgeyle temizleyin ve torbasını güvenli bir yere atın