Hızır Aleyhisselam
ibrahim aleyhisselamdan sonra yaşamış bir peygamber veya veli. Avrupa ve Asya kıtalarına hakim olan Zülkarneyn aleyhisselamın askerinin kumandanı ve teyzesinin oğludur. isminin, Belka bin Melkan, künyesinin Ebü’l-Abbas olduğu ve soyunun Nüh aleyhisselamın Sam isimli oğluna dayandığı
bildirilmiştir. Bazıları da Hızır aleyhisselamın israiloğullarından olduğunu söylemişlerdir. Hızır lakabıyla meşhur olmasının sebebi, kuru bir yere oturup kalktığı zaman, oranın yeşerip yemyeşil olmasından dolayıdır. Sahih-i Buhari’de bildirilen bir hadis-i şerifte Peygamber efendimiz; “Hızır (aleyhisselam), otsuz kuru bir yerde oturduğunda, o yer birdenbire yemyeşil olur, peşi sıra dalgalanırdı.” buyurdu. Müsa aleyhisselamla görüşüp yolculuk yaptı. Fakat vefatından sonra rühu insan şeklinde gözüküp, gariblere yardım etmektedir.
Hızır aleyhisselam, Allahü tealanın sevgili kullarındandı. Doğdu, büyüdü ve vefat etti. Ancak Allahü teala onun rühuna insan şeklinde görünmek ve kıyamete kadar yardım isteyen Müslümanların imdadına yetişmek, yardım etmek, konuşmak, ilim öğrenmek ve öğretmek özelliklerini verdi. Bazı alimler “nebi” (peygamber), bazı alimler de “veli”dir dediler. Hızır aleyhisselamda, yaşayan insanlarda görülen haller bulunduğu için yaşıyor zannedilmektedir.
Hızır aleyhisselam, güzel ahlak sahibi, cömert ve insanlara karşı çok şefkatliydi. Allahü tealanın izni ile keramet ehli olup, kimya ilmini bilirdi. Hak tealanın bildirmesiyle ledünni ilme sahipti.
Hızır aleyhisselamın Müsa aleyhisselam ile buluşması, görüşmesi ve yolculuk yapması Kur’an-ı kerim’de Kehf süresi 60 ve 80. ayetlerinde ve hadis-i şeriflerde bildirilmiştir.
Peygamber efendimiz Eshab-ı kiram ile Tebük Harbindeyken ikindi namazını kıldıktan sonra iki beyit işittiler. Fakat şiiri söyleyeni göremediler. Resülullah efendimiz; “Bu iki beytin söyleyicisi kardeşim Hızır’dır. Sizi övüyor.” buyurdu.
Hızır aleyhisselam birçok zatın tasavvufta yetişmesine rehberlik etmiş, feyz vermiştir. Hızır aleyhisselamın tasavvufta yetiştirdiği en meşhür alim ve velilerden biri Abdülhalık Goncdüvani hazretleridir.
Hızır aleyhisselam, ilyas aleyhisselamla birlikte Peygamber efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) vefatında hane-i saadetlerine gelip Ehl-i beyt için sabır tavsiyesinde bulundu. Onların geldiklerini ve sabır tavsiye ettiklerini hazret-i Ebü Bekr, Ehl-i beyte bildirdi.