Hersekli Arif Hikmet Hayatı? Osmanlı şairlerinden. 1839 senesinde Hersek’in Mostar kazasında doğdu. Babası Zülfikar Nafiz Paşadır. Hersek’te tahsile başladı. Dedesi ve babası ölünce Bosna’ya taşındı. Tahsil için İstanbul’a geldi. Özel hocalardan sarf, nahif, mantık, meani, beyan dersleri aldı. Tahsilden sonra ilk olarak sadrazamlık özel kalem müdürlüğünde vazife aldı. Yedi-sekiz sene çalıştıktan sonra kendi isteğiyle ayrıldı.
Hersekli Arif Hikmet Hayatı
1868 senesinde Adliye Nezaretinde çalışmaya başladı. 1883 senesinde Erzurum Asliye Hukuk Mahkemesi reisliğine, bir müddet sonra da Bursa Bidayet Mahkemesi reisliğine tayin edildi. Bursa’daüç sene kalan arif Hikmet Bey, annesi ölünce istifa ederek, İstanbul’a geldi. Bir müddet sonra aynı görevle Manastır, Yanya ve Kastamonu’ya gönderildi. 1897 senesinde Derseadet İstinaf Mahkemesi azalığına, 1900’de İstinaf Hukük Mahkemesi Siyaseti, 1901’de Mahkeme-i Temyiz azalığına terfi etti. 1903 tarihinde Şehzadebaşı’nda öldü. Topkapı Mezarlığına defnedildi.
Kadiri yoluna mensüb alim bir kimseydi. arif Hikmet Beye göre Tanzimat inkılapları, yabancı devletlerin baskısıyla yapılmıştır. Tanzimata karşı olan arif Hikmet Bey hızlı ve kolay yazı yazardı. İfadesi samimi, şiir dilini ustalıkla kullanan bu şair, ilme son derece önem verirdi. Tasavvufa dair yazdığı gazelleri şiirlerinin en güzelleridir. Ona göre şiir hayalden ibarettir. Divan şiirinin son temsilcilerindendir. Çok güzel konuşur ve şiir okurdu. İnsanları kolayca tesiri altına alırdı. Hafızası fevkalade kuvvetliydi.
arif Hikmet Beye göre Müslümanlık, Hak yolunda kahramanlıktır. Hersekli arif Hikmet; Osman Şems başta olmak üzere Namık Kemal, Ziya Paşa, Recaizade Celal, Leskofçalı Galip ve Kazım Paşa gibi şairlerin meydana getirdiği, o devirde eski şiiri devam ettiren Encümen-i Şuarayı her hafta Laleli Çukurçeşme’deki evinde toplardı. Burada şiir ve edebiyat sohbetleri yapılırdı.
Edebi ve Sosyal Hayatı
Hersekli Arif Hikmet Bey’in biyografisi hakkında en detaylı bilgiler sunan İbnülemin Mahmud Kemal onun yakın dostlarından biriydi. İbnülemin Mahmud Kemal’e göre “itikadı sağlam ve dinî meselelerde hassas, heyecanlı, taşkın ve kabına sığmaz bir insandı. Mizacı onu derbeder, disiplinsiz ve rindâne bir yaşayışa sevketmiş, bu yüzden aralarında yer aldığı Encümen-i Şuarâ şairlerinin çoğu gibi içkiye müptelâ olmuştu.”[10] Yakından tanıdığı Mehmet Akif Ersoy ve İbnülemin Mahmud Kemal gibi ediplerin verdikleri bilgilere göre olağan üstü bir hâfızaya sahip Türkçe, Farsça ve Arapça pek çok şiiri irticâlen söyleyebilen, kendi şiirlerini de ezbere bilen bir insandı.
Şiirlerinde toplumsal konulara yer verdi. Devrinin sorunlarını şiirlerinde dile getirirken devrin yöneticileri ve isimleri ile uğraşmadı. Belli kişi ve olayları hedef almadan devrin sorunlarını genel yönleri ile aldı.
Hersekli Arif Hikmet’in Eserleri
Levayih-ül-Hikem, Levami-ül-Efkar, Sevanih-ül-Beyan, Misbah- ül-izah, asar-ı Hikmet, Divan.