Sıtma Hastalığı

Sıtma Hastalığı

sıtma hastalığı Anofel adı verilen sivrisineğin dişisi tarafından aktarılan bir hücreli asalağın yolaçtığı bulaşıcı ve ateşli bir hastalıktır. Sıtma plazmodyumunun iki gelişme evresi vardır. Birincisi sivrisinekte ge’çen eşeyli evre, ikincisi insanda geçen eşeysiz evredir.

Sivrisinek bir insanı ısırdığında, eşeysel gelişmesini tamamlamış olan asalağı da aktarır. İnsan dokularına yerleşen asalak, oraGa çoğalır; yeni asalaklar alyuvarlara ulaşırlar.

Eşeysiz evre burada sürer. Üç tür sıtma vardır. Plasnodium vivaxın yolaçtığı sıtma, gfin ışın nöbet yapar. Daha çok yumuşak iklimli bölgelerde yaygındır. Her iki günde bir 48 saatte bir ateş nöbeti görülür. Şiddetli titremeler ve arkasından bol ter leme görülür.

Ateş düşünceye kadar terleme sürer gider. Plasmodium malariae ise, dört günde bir tutan sıtma nöbetine yol açar. Her .72 saatte bir ateş nöbeti gelir. Plasmodium praecox asalağının meydana getirdiği nöbetler düzensiz aralıklarla gelir. Daha çok tropikal iklimlerde görülen bu tür sıtmada hastanın durumu ağırdır. Bir süre sonra, beyin de hastalığın etkisine girer. Bu durum hastanın ölümüne yolaçar.

Asalak taşıyıcı sivrisineğin üremesini sağlayan su birikintilerinin bulunduğu her yerde sıtmaya rastlanabilir.Sıtmanın genel belirtileri karaciğer ve dalak şişmesi ve arkasından alyuvarlardaki hemoglobin miktarının azalması belirlenen kansızlık olarak sıralanabilir. Sıtma geçiren bir kişi yeniden sıtmaya yakalanabilir. Bağışıklık meydana gelse bile, ancak o tür plazmodyum içindir ve çok kısa sürer. Sıtmanın teşhisi oldukça kolaydır.

Sıtmadan korunmada ve tedavide kinin ya da özel olarak hazırlanan atebrin, plazmokin gibi ilâçlardan yararlanılır. Öte yandan, haşarat öldürücü ilaçlar da yarar sağlar. Bunlardan DDT sivrisinekleri ve larvalarını yok eder.

Sıtma bir kan hayvancığının yol açtığı bir asalak hastalığıdır. Hastalığın insana dişi anofel sıtma sivrisineği geçirir. Asalak gelişme çevrimine sivrisineğin midesinde başlar ve insan kanında sür­dürür. Resim çevrimin insandaki ilk bölümünü göstermektedir.

Soldan sağa doğru: Bir kan hücresinin içinde, şizont adı verilen küçük yuvarlak bir cisim görülür, şizont alyuvarın zararına büyür; sonra çekirdeği birçok öğeye bölünür, bu öğeler de alyuvarın merkezi çevresinde çember oluşturacak biçimde dizilirler; bu çember kopunca, çekirdekli hücre-cikler dağılarak öbür alyuvarlara girerler.